Stan wyjątkowy w Polsce. Co oznacza wprowadzenie stanu wyjątkowego na terenach przygranicznych?
Podczas konferencji premier Mateusz Morawiecki i Mariusz Kamiński, poinformowali, że została podjęta decyzja o wprowadzeniu stanu wyjątkowego na terenach przygranicznych – w części woj. podlaskiego i lubelskiego. Co oznacza wprowadzenie stanu wyjątkowego?
Jakie będą ograniczenia?
- Ten pas będzie obejmował 115 miejscowości na Podlasiu i 68 w woj. lubelskim - przekazał szef MSWiA Mariusz Kamiński. - Restrykcje w minimalnym stopniu będą dotyczyły mieszkańców, natomiast będą istotne dla osób z zewnątrz - dodał.
Czym jest stan wyjątkowy?
Stan wyjątkowy jest jednym ze stanów nadzwyczajnych zapisanych w konstytucji Polski z 1997 roku. Mówi o tym artykuł 230.Konstytucja RP stanowi, że w sytuacjach szczególnego zagrożenia, jeżeli zwykłe środki konstytucyjne są niewystarczające, może zostać wprowadzony odpowiedni stan nadzwyczajny. Stan wyjątkowy nie może być dłuższy niż 90 dni. Przedłużenie możliwe jest tylko raz, za zgodą Sejmu, na czas nie dłuższy niż 60 dni.1. W razie zagrożenia konstytucyjnego ustroju państwa, bezpieczeństwa obywateli lub porządku publicznego, Prezydent Rzeczypospolitej na wniosek Rady Ministrów może wprowadzić, na czas oznaczony, nie dłuższy niż 90 dni, stan wyjątkowy na części albo na całym terytorium państwa. 2. Przedłużenie stanu wyjątkowego może nastąpić tylko raz, za zgodą Sejmu i na czas nie dłuższy niż 60 dni.
Stan wyjątkowy- co się zmieni?
Szczegółowy zakres, w jakim wolności i prawa człowieka i obywatela mogą być ograniczone w czasie stanu wyjątkowego, określa ustawa z dnia 21 czerwca 2002 r. o stanie wyjątkowym.Zgodnie z tą ustawą na obszarze, na którym został wprowadzony stan wyjątkowy, ograniczeniom wolności i praw człowieka i obywatela podlegają wszystkie osoby fizyczne zamieszkałe lub przebywające tam, chociażby czasowo. Mogą być zawieszone prawa do:
- organizowania i przeprowadzania wszelkiego rodzaju zgromadzeń;
- organizowania i przeprowadzania imprez masowych oraz prowadzonych w ramach działalności kulturalnej imprez artystycznych i rozrywkowych;
- strajków pracowniczych i innych form protestu (określonych kategorii pracowników lub w określonych dziedzinach);
- strajków i innych form akcji protestacyjnych rolników;
- akcji protestacyjnych studentów organizowanych przez studenckie samorządy, stowarzyszenia lub organizacje;
- zrzeszania się (zakaz tworzenia i rejestracji nowych stowarzyszeń, partii politycznych, związków zawodowych,organizacji społeczno-zawodowych) Ogólny zakaz tworzenia struktur, których działalność może zwiększyć zagrożenie konstytucyjnego ustroju państwa, bezpieczeństwa obywateli lub porządku publicznego.
Stan wyjątkowy – co oznacza?
Według ustawy w czasie stanu wyjątkowego:- organy władzy działają w dotychczasowych strukturach i w ramach przysługujących im kompetencji;
- koordynację działań oraz kontrolę funkcjonowania administracji rządowej i samorządowej wykonuje premier albo właściwy wojewoda;
- dopuszczalne jest użycie oddziałów i pododdziałów wojska (jeżeli dotychczas zastosowane siły i środki zostały wyczerpane), które w szczególnych okolicznościach może być uprawnione do zastosowania broni palnej;
- Prezes Rady Ministrów, na wniosek właściwego wojewody, może zawiesić działanie organów gminy, powiatu lub samorządu województwa, jeśli nie wykazują dostatecznej skuteczności w wykonywaniu zadań (zawieszenie trwa do czasu zniesienia stanu wyjątkowego).
Ustawa o stanie wyjątkowym dopuszcza także wprowadzenie takich restrykcji jak:
- cenzura prewencyjna środków społecznego przekazu (prasy);
- kontrola zawartości przesyłek, listów, paczek i przekazów przekazywanych w ramach usług pocztowych o charakterze powszechnym lub usług kurierskich;
- kontrola treści korespondencji telekomunikacyjnej i rozmów telefonicznych lub sygnałów przesyłanych w sieciach telekomunikacyjnych;
- zagłuszanie nadawania lub odbioru przekazów radiowych, telewizyjnych lub dokonywanych poprzez urządzenia i sieci telekomunikacyjne, których treść może zwiększyć zagrożenie konstytucyjnego ustroju państwa, bezpieczeństwa obywateli lub porządku publicznego.
Należy podkreślić, że ustawa określa zasady działania w czasie stanu wyjątkowego oraz zakres, w jakim mogą być (lecz nie muszą) ograniczone wolności i prawa człowieka.
Podstawa prawna:
Posłuchaj "naTemat codziennie". Skrót dnia w mniej niż 5 minut