Prawosławne święta Bożego Narodzenia. Dziś wigilia

redakcja naTemat
Prawosławni i wierni innych obrządków wschodnich, m.in. grekokatolicy i staroobrzędowcy, obchodzą w czwartek, 6 stycznia wigilię świąt Bożego Narodzenia. Według kalendarza juliańskiego wigilia wypada 13 dni po świętach w obrządku rzymskokatolickim.
Prawosławna Wigilia. Fot. KUBA SUSZEK/REPORTER

Kalendarz gregoriański i juliański

Do 1582 roku termin świąt był wspólny dla wszystkich. Ale na Wschodzie nie przyjęto reformy papieża Grzegorza XIII, a tę reformę uznał kościół katolicki. W prawosławiu stosuje się więc kalendarz juliański (ten, który obowiązywał przed reformą), u wiernych rzymskokatolickich – gregoriański. Przez różnicę w kalendarzach, święta w obrządku wschodnim obchodzone są niespełna dwa tygodnie później.

Według danych polskiej Cerkwi, kalendarz juliański stosuje ponad 90 proc. parafii prawosławnych w kraju. Zwłaszcza we wschodniej części Polski, w tym w województwie podlaskim, gdzie są największe w kraju skupiska prawosławnych.
Czytaj także: Dziś soczelnik, czyli prawosławna wigilia Bożego Narodzenia



Święta u prawosławnych

Święta Bożego Narodzenia u prawosławnych trwają dłużej, bo aż trzy dni. Trzeci dzień świąt Bożego Narodzenia poświęcony jest pierwszemu męczennikowi, św. Stefanowi, który oddał życie za Jezusa. Święta poprzedza 40-dniowy post. Wielu wiernych rezygnuje w tym czasie z posiłków mięsnych, a nawet nabiału, utrzymując surowy post zwłaszcza w ostatnim przedświątecznym tygodniu.

Bezwzględny post obowiązuje w wigilię. Wierni Kościołów wschodnich mają kilka nazw tego święta. W zależności od regiony i tradycji mówią na nią np. nawieczerie, soczelnik lub swiaty wieczer.

W czasie postnej kolacji jedynego posiłku tego dnia, wierni dzielą się prosforą, czyli wypiekanym przaśnym chlebem – odpowiednikiem opłatka w Kościele katolickim.

Nowy Rok 14 stycznia

Z kolei Nowy Rok wyznawcy prawosławia i część grekokatolików posługujący się kalendarzem juliańskim rozpoczynają 14 stycznia (według kalendarza gregoriańskiego). Bawią się oni na tzw. małankach (odpowiednik nocy sylwestrowej) z 13 na 14 stycznia.