Jak zostać dawcą organów? Teoretycznie już nim jesteś!

Każdego roku w Polsce zwiększa się liczba osób czekających na przeszczep. Statystyka ta nie idzie niestety w parze z liczbą dawców. Wg danych udostępnianych przez Centrum Organizacyjno-Koordynacyjnego ds. Transplantacji "Poltransplant" w 2020 roku wykonano w Polsce:

Coraz głośniej mówi się jednak o świadomych dawcach, którzy nie tylko decydują się na wsparcie, ale i otwarcie zachęcają do tego innych.

Zasady transplantacji reguluje ustawa z 1 lipca 2005 o pobieraniu, przechowywaniu i komórek, tkanek i narządów (Dz.U.2009.141.1149). Szczegółowo określa zasady dotyczące tego, jak pobierać, przechowywać oraz przeszczepiać komórki od osób żywych i zmarłych.

Zasada domniemanej zgody – dawca pośmiertny

W Polsce obowiązuje zasada domniemanej zgody zgodnie, z którą każdy z nas automatycznie uznawana jest za potencjalnego dawcę. Jest jednak możliwość sprzeciwienia się tej zasadzie – należy zgłosić tę decyzję do Centralnego Rejestru Sprzeciwów. Można też przygotować własnoręcznie podpisane oświadczenie lub złożyć oświadczenie ustne w obecności min. 2 świadków.

Często zdarza się, że na przeszczep nie zgadzają się bliscy, którzy boją się, że decyzja o byciu dawcą spowoduje mniej skuteczne leczenie. Mimo tego, że lekarze rozmawiają o tym dopiero wtedy, gdy zostanie stwierdzona śmierć mózgu oraz zgon, rodziny mają problem z podjęciem takiej decyzji. Pojawiają się również obawy związane z wiarą, etyką i tego, że zmarły będzie źle wyglądał w trumnie.

Warto jednak pamiętać, że przeszczep może uratować osobę, która wciąż ma nadzieję na życie. Jeden dawca pośmiertny może uratować nawet 8 chorych!

Jak zostać dawcą żywym?

Narządy, komórki i tkanki można pobrać również od żyjącego dawcy. Osoba, która chce uratować życie choremu, musi wyrazić na to świadomą zgodę i spełnić kilka kryteriów:

Każdy z nas ma możliwość świadomego dawstwa dla najbliższych krewnych w linii prostej, rodzeństwa, a także partnera lub współmałżonka. Dawca żywy może oddać swoje narządy również osobom, z którymi łączą go specjalne względy osobiste. Podstawą dawstwa jest jednak dobrowolna, świadoma i pisemna zgoda przed lekarzem.