Każda szkoła powinna zapewnić swoim uczniom opiekę psychologa, jednak w ok. 450 gminach w Polsce w ogóle nie ma psychologów szkolnych, a tam, gdzie już są zatrudnieni, pojawiają się np. raz w tygodniu. Tymczasem liczba młodych osób w kryzysie psychicznym rośnie. Stąd postulaty do ministra edukacji i ministra zdrowia, które są wskazówką, jakie działania są najpilniejsze, aby poprawić sytuację.
Reklama.
Podobają Ci się moje artykuły? Możesz zostawić napiwek
Teraz możesz docenić pracę dziennikarzy i dziennikarek. Cała kwota trafi do nich. Wraz z napiwkiem możesz przekazać też krótką wiadomość.
W 16 proc. gmin w Polsce nie ma zatrudnionego ani jednego psychologa szkolnego, a nowy rok szkolny rusza za kilka dni. Julian Sojka/ East News
Reklama.
W siedzibie Rady miasta Warszawa odbyło się spotkanie na szczeblu samorządowym oraz społecznym pod hasłem "Mapa Psychozdrowia w Szkole". Było to wysłuchanie samorządowe, którego celem było wypracowanie wspólnych postulatów oraz rozwiązań dotyczących wsparcia psychologicznego dla uczniów i uczennic.
Samorządowcy, eksperci oraz przedstawiciele organizacji społecznych i młodych ludzi z całej Polski wypracowali wspólnie 10 postulatów, które od nowego roku szkolnego powinny być realizowane, aby poprawić dostęp uczniów do wsparcia psychologicznego.
Jednym z powodów stworzenia mapy psychozdrowia były dane na temat liczby psychologów szkolnych.
W lipcu Fundacja GrowSPACE ujawniła bowiem liczbę wakatów oraz braki w opiece psychologicznej w szkołach.
Okazało się, że:
450 gmin nie ma ani jednego psychologa szkolnego
na jeden etat psychologa/psycholożki szkolnej przypada 785 uczniów i uczennic
W innych gminach też nie jest najlepiej z dostępem, bo jeden psycholog jest zatrudniony np. w pięciu szkołach, więc w każdej z nich drzwi swojego gabinetu otwiera przed uczniami np. tylko raz w tygodniu.
Mapa działań
Uczestnicy spotkania stworzyli więc "Mapę Psychozdrowia w Szkole", czyli mapę postulatów, które mogą być zrealizowane od 1 września.
Mapa ta trafi do Ministerstwa Edukacji i Nauki, a także Ministerstwa Zdrowia. Może służyć jako przewodnik dla innych samorządów.
W wysłuchaniu wzięły udział samorządy z Warszawy, Łodzi, Wrocławia, Sopotu, Obornik i Świnoujścia, a także takie organizacje jak, np.: Sejm Dzieci i Młodzieży, Fundacja Nie Będziesz Szła Sama, Parlament Młodych RP, Młode Głowy, Ogólnopolski Związek Zawodowy Psychologów oraz Fundacja Terapia to nie Wstyd.
– Zbieramy się tutaj dlatego, że już teraz jest za późno. Młodzi ludzie już za dwa tygodnie wrócą do szkół, gdzie czasem nie mają nawet szansy uzyskać odpowiedniej pomocy. Kryzys zdrowia psychicznego nie wybiera. Każda młoda osoba musi mieć możliwość uzyskania pomocy – komentuje Dominik Kuc z Fundacji GrowSPACE.
Stąd inicjatywa wysłuchania i stworzenia mapy psychozdrowia.
Wypracowane postulaty
Na mapie psychozdrowia spisane zostały te postulaty, które pojawiały się najczęściej podczas spotkania.
Oto jakie postulaty znalazły się na mapie psychozdrowia:
psycholog w każdej szkole, każdego dnia;
wsparcie psychologiczne dla rodziców i nauczycieli;
psycholog szkolny po pięcioletnich studiach magisterskich;
wsparcie kadry pedagogicznej w formie superwizji;
szkoła miejscem higieny cyfrowej: edukacja o social mediach;
cykliczna diagnoza problemów środowisk szkolnych;
budowanie sprawczości młodych;
umacnianie szkolnych organów, np. wychowawców i wychowawczyń;
szeroka i powszechna psychoedukacja;
równy dostęp do pomocy, niezależnie od wielkości miejscowości.
Postulaty - jak tłumaczy Dominik Kuc z Fundacji GrowSPACE - odnoszą się zarówno do kwestii systemowych, jak i społecznych.
– Kryzys zdrowia psychicznego młodych osób jest największym wyzwaniem, przed jakim stoimy jako dorośli. (...) W sytuacji, w której minister Czarnekzajmuje się wymyślonymi przez siebie problemami, samorządy i społeczeństwo obywatelskie pokazują, że znają największe bolączki szkoły i nie boją się działać – mówi Dorota Łoboda, radna Warszawy, organizatorka wysłuchania.
Blisko 800 dzieci na jednego psychologa
W lipcu Fundacja GrowSPACE wystosowała zapytanie dotyczące liczby planowanych etatów, obsadzonych etatów oraz wakatów psychologów szkolnych do wszystkich gmin, powiatów oraz miast na prawach powiatów w Polsce.
W całej Polsce w szkołach odnotowano braki w wysokości 27,32 proc. w skali kraju. W obecnej sytuacji jeden etat psychologa/psycholożki szkolnej przypada na 785 uczniów i uczennic.
Najbardziej niepokojące są dane z województwa podkarpackiego. To właśnie tam braki w szkołach podstawowych sięgają aż 52 proc. Oznacza to, że liczba wakatów jest większa niż liczba etatów.
Ani jednego psychologa szkolnego w gminie - punkty krytyczne na mapie
Najsmutniejszym elementem mapy są tzw. punkty krytyczne, czyligminy, w których nie ma ani jednego psychologa szkolnego.
Taką sytuację zadeklarowało 450 gmin, a więc aż 16 proc. wszystkich samorządów terytorialnych. W tych rejonach wszystkie zaplanowane etaty są wystawione na wakat, ponieważ brakuje personelu.
Inicjatorzy mapy psychozdrowia liczą na to, że ich postulaty zostaną przed decydentów przeanalizowane i zaczną być wdrażane tak, aby uczniowie w całej Polsce mieli równy dostęp do opieki psychologicznej w szkołach.
Po rozpoczęciu roku szkolnego przedstawiciele Fundacji GrowSPACE zamierzają monitorować sytuację w tych gminach, w których według danych z lipcowego raportu, nie ma żadnego psychologa szkolnego.
Dziennikarka działu Zdrowie. Ta tematyka wciągnęła mnie bez reszty już kilka lat temu. Doświadczenie przez 10 lat zdobywałam w Polskiej Agencji Prasowej. Następnie poznawałam system ochrony zdrowia „od środka” pracując w Centrali Narodowego Funduszu Zdrowia. Kolejnym przystankiem w pracy zawodowej był powrót do dziennikarstwa i portal branżowy Polityka Zdrowotna. Moja praca dziennikarska została doceniona przez Dziennikarza Medycznego Roku 2019 w kategorii Internet (przyznawaną przez Stowarzyszenie Dziennikarze dla Zdrowia) oraz w 2020 r. II miejscem w tej kategorii.
