Brainly - startup, który udowadnia, że Polacy potrafią przegonić resztę świata

Sposób działania portalu jest banalnie prosty – nastolatki zadają pytania o szkolne przedmioty, które nie są ich mocnymi stronami albo z których mają jakieś braki. W ciągu kilku minut znajduje się ktoś, kto – wprost przeciwnie – z danej kategorii czuje się świetnie. Udziela odpowiedzi, a w nagrodę otrzymuje punkt. To jak gra komputerowa, tyle tylko, że tu każdy wygrywa – słabsi uczniowie znajdują odpowiedzi na pytania, z którymi nie mogli sobie poradzić samodzielnie, zaś „czempioni”, którzy odpowiedzi udzielają, w hierarchii użytkowników wspinają się coraz wyżej.

Gdy zaczynają rozwiązywać po kilkadziesiąt zadań dziennie, otrzymują niezwykle nobilitującą wśród portalowej społeczności propozycję – dołączenia do teamu moderatorów. Osoby te, których na całym świecie jest obecnie ponad 500, dbają o o merytoryczny poziom odpowiedzi, anonsują do administracji portalu trolli czy cierpliwie tłumaczą najbardziej skomplikowane zadania.

– Ich zadaniem jest głównie czuwanie nad tym, by każda odpowiedź pociągała za sobą faktyczną wymianę wiedzy – tłumaczy Piwnik. – Robią to za darmo? – pytam. – „Za darmo” nie jest najfortunniejszym określeniem. Owszem, nie dostają za to pieniędzy. Ale w wielu krajach są kolejki aplikujących na stanowisko moderatora. Wiąże się to z rozszerzonymi uprawnieniami w serwisie, a co za tym idzie – wyższą pozycją w hierarchii użytkowników i pracy w „elitarnym” zespole moderatorskim.

– Osoby, które w życiu prywatnym nie są na przykład za dobre w sporcie albo ich umiejętności czy cechy nie dają im pożądanej w tym wieku popularności, odnajdują wartość w pomaganiu innym z przedmiotów, z których są świetni – podkreśla szef PR-u. Okazuje się jednak, że Brainly odpowiada nie tylko na potrzeby 13-18-latków. Wśród moderatorów znajdują się także emerytowni nauczyciele, którym brakuje relacji z uczniami i kontaktu z pracą. To grupa, dla której praca często jest powołaniem – hobbystyczna pomoc innym, tłumaczenie i nauka w sieci daje im samorealizację. Niektórzy z moderatorów stają się też naturalnymi marketingowcami, niosącymi wieść o Brainly zagranicą.

Czasem zdarzają się też historie zupełnie niezwykłe. – Mamy moderatorkę, która po częściowym zaniku pamięci, jako element terapii, udzielała odpowiedzi z religii i została nawet „modem” z tego przedmiotu. Wkrótce postanowiła skończyć wieczorową szkołę średnią, wykorzystując pomoc, jaką mogła otrzymać na naszym portalu – tłumaczy mi Jola. Okazuje się, że Roma, bo taki ma nick w portalu, jest emerytowaną nauczycielką i dawną dyrektorką. – Marzyłoby się nam, nauczycielom, aby każdy uczeń był w stanie dobrze opanować materiał ze wszystkich przedmiotów, ale chyba każdy wie też, że to niemożliwe. Wydaje mi się, już sam fakt, że ktoś zada pytanie świadczy o tym, że chce uzyskać odpowiedź (rozwiązanie) nie czekając, aby w szkole spisać rozwiązanie od kolegi.

– Oczywiście, nigdy chyba bezmyślnego spisywania całkowicie nie wyeliminujemy, bo zawsze będą wśród uczniów przysłowiowi "lenie", ale ile nauczyciel w czasie lekcji jest w stanie pokazać uczniom poprawnie napisanych rozprawek? Uważam, że uczeń, nawet czytając te na naszym portalu, nauczy się poprawnie argumentować. Idąc dalej - ile na lekcji można z uczniami rozwiązać równań? Uczeń powinien ćwiczyć sam w domu, ale jeśli nie wie, czy dobrze to robi - to wtedy może się uczyć z nami, zadając pytanie, a po uzyskaniu rozwiązania sprawdzić, czy sam zrobił dobrze lub poszukać, gdzie zrobił błąd – rozwiewa moje wątpliwości Jola.

– W zeszłym roku prowadziliśmy spory projekt, gdy uruchamialiśmy kilka wersji językowych na raz, w tym rumuńską, indonezyjską i amerykańską – tłumaczy Piwnik, który do firmy trafił w 2012 roku. Najpierw pracował w dziale sprzedaży, wkrótce jednak wskoczył w PR-owe tory i był współodpowiedzialny za wprowadzanie produktu do USA. Aby jednak Brainly nie było tylko wydmuszkowatą kalką polskiej czy angielskiej wersji portalu, do zarządzania każdym rynkiem zatrudniana jest osoba pochodząca z danego kraju bądź dobrze znająca jego system edukacyjny. W krakowskim biurze firmy, w jednym dziale, siedzą więc obywatele Indonezji, Turcji, Ukrainy, Meksyku czy Brazylii. – Praktycznie każda wersja językowa ma swojego managera – mówi Jakub.

Nie dowierzam – ludzie z drugiego końca świata przylatują do Polski, żeby pracować w polskiej firmie? – Owszem – uśmiecha się Piwnik. – Niedawno ściągnęliśmy do działu IT Jasona Greena, Brytyjczyka, który pracował w berlińskim start-upie. Z całą rodziną przeprowadził się do Krakowa. To fajne miasto do mieszkania i w szczególności – do pracy w start-upie – podkreśla. Jest także Julien, Francuz, który w firmie pełni funkcję CMO, zaś wcześniej odpowiadał za marketing wielomiliardowego koncernu działającego w obszarze zakupów grupowych we Francji. Najpierw ze swojego kraju przyjechał do Krakowa, a później znalazł się w teamie, który otwierał biuro Brainly w Nowym Jorku.

W 2014 roku Brainly zdobyło drugą największą, po innej krakowskiej firmie – Base, inwestycję w Polsce – kwota opiewała na 9 milionów dolarów. Pieniądze napłynęły z funduszy General Catalyst Partners oraz Runa Capital, Learn Capital i Point Nine, które wcześniej wspierały m.in. Airbnb czy Snapchata. Czy znaczek „Made in Poland”, podążający za krakowską firmą od kraju do kraju, może zadziałać jak magnes na zachodnich, a w szczególności amerykańskich, inwestorów? Czy Brainly, chcąc nie chcąc, powzięło swoistą misję stymulowania polskiego rynku start-upów? – Rzetelną odpowiedź na to pytanie będzie można udzielić za kilka lat. Sukces Brainly pokazuje jednak, że polskie firmy mogą spokojnie mierzyć naprawdę wysoko.

Dla nas zawsze głównym celem było stworzenie świetnego produktu dla uczniów na całym świecie – to jest naszą misją. Czy przy okazji uda się pokazać polski biznes? Pewnie tak – w naszej komunikacji nigdy nie ukrywamy tego, że jesteśmy start-upem z Krakowa i mimo tego, że w chwili obecnej pracuje w firmie sporo osób z zagranicy, otwieramy biura w kolejnych krajach i zatrudniamy native’ów, to ciągle właśnie tutaj jest nasza siedziba – mówi Piwnik. – Jeśli chodzi o ludzi o określonej energii i umiejętnościach technicznych, jest ich w Krakowie sporo – dopowiada Ola, szefowa działu HR. – Nie znam dokładnych statystyk, ale nie od dziś wiadomo, że to miasto wyróżnia się na tle innych w Polsce pod względem utalentowanych ludzi. AGH, Politechnika i kilka innych uczelni dostarczają wykwalifikowaną kadrę – podkreśla.

– To oczywiście detale, ale kulturowy miks w Brainly przejawia się w wielu sytuacjach i nadaje firmie obecny kształt – podkreśla. – Polacy są bardzo ambitni; ze względu na naszą historię i sytuację polityczną chcemy udowodnić światu, że możemy osiągać spektakularne sukcesy. – A więc kompleksy nazywasz ambicjami? – jątrzę. – Nie o to chodzi. Wydaje mi się, że mamy głęboko zaszczepioną motywację, potrafimy się zmobilizować, celujemy wysoko. Przez to, że chcemy dogonić resztę świata, zdarza się, że niektórych przeganiamy – zauważa Piwnik.

Jak więc wygląda proces rekrutacji w Brainly dla obcokrajowców? – Pochodzenie danej osoby nie ma żadnego znaczenia podczas rekrutowania. Do tych jednak, którzy zasilą nasz zespół, musimy najpierw dotrzeć – opowiada Ola. Cóż to za problem, pytam, znaleźć chętnych do pracy w tak fajnej firmie, jak Brainly? Nie wystarczy wrzucić ogłoszenia w portalu zawodowym, by otrzymać górę CV? – Ogłoszenia w świecie start-upów niemal nie funkcjonują. Z prostej przyczyny – osoby, z którymi chcielibyśmy współpracować, są tak dobre w swoich dziedzinach, że zazwyczaj nie rozglądają się za pracą. Z jednej strony szukamy więc przez sieć kontaktów; inwestorów i zaprzyjaźnione firmy, nie ma znaczenia kraj pochodzenia. Angażujemy do tego procesu liderów odpowiadających za poszczególne rynki – oni wiedzą najlepiej, jakich ludzi potrzebują, z jakimi umiejętnościami i jakim doświadczeniem – opowiada Ola.

Indonezyjska wersja Brainly jest jedną z trzech największych i najważniejszych, dlatego do Dimasa, pracującego u nas od dwóch lat, dołączy właśnie Paris, kończący studia biznesowe. Jeśli wszystko pójdzie dobrze, po trzech dniach zatrudnimy go na stanowisku Business Development Specialist. Podczas Demo Days będzie musiał przeanalizować prowadzone już działania marketingowe na indonezyjskim rynku i zaproponować swoje rozwiązania, zaś na koniec zaprezentuje wyniki pracy. Po prezentacji i zadaniu pytań dajemy feedback, a potem w swoim gronie dyskutujemy nad kandydaturą. Aby zatrudnić Parisa, wszyscy będą musieli być na tak. Tego samego dnia poinformujemy go o wyniku – opowiada managerka. Nie chodzi jednak tylko o umiejętności twarde, ale także o to, a może nawet przede wszystkim o to, czy pracownik będzie pasować do reszty teamu. Pytam więc, czy zdarzało się, że specjaliści przylatujący z drugiej strony globu byli odprawiani z kwitkiem, bo na miejscu okazywało się, że coś „nie styka”. – Oczywiście – odpowiada Ola. Każdy ma świadomość tego, jak proces rekrutacji wygląda od początku do końca i albo się decyduje na ryzyko, albo nie.

To wszystko robi na mnie tak duże wrażenie, że co jakiś czas muszę sobie przypominać, że siedzę w biurze polskiej firmy. Stan ten pogłębia następne spotkanie – z Jasonem, pełniącym w firmie funkcję CTO (Chief Technology Officer), który tworzy wizję rozwoju technologicznego organizacji. Green przyjechał z Wielkiej Brytanii, gdzie kończył informatykę w Imperial College London. Po dwóch latach pracy w niemieckim start-upie Wimdu otrzymał propozycję pracy w Brainly, którą przyjął i postanowił, wraz z żoną i dwoma córkami, przeprowadzić się do Krakowa.

– W tej chwili jesteśmy głównie platformą do zadawania pytań i otrzymywania odpowiedzi. Moim zadaniem tutaj jest przeobrażenie firmy w obecnym kształcie w narzędzie, które zupełnie zmieni sposób, w jaki dziś uczniowie przyswajają wiedzę – tłumaczy ciepłym, brytyjskim akcentem. – Wsłuchujemy się w to, czego w Brainly poszukuje społeczność i staramy się za tym głosem podążać. Pracujemy nad tym, by wiedzę, którą wokół zadawanych pytań zgromadziliśmy na portalu, skategoryzować. Dzięki temu na przykład, zagadnienia z poszczególnych przedmiotów będą ze sobą połączone siecią odnośników. To pozwoli wciągnąć ucznia w proces – proces nauki – mówi Jason. Ciekawi mnie, dlaczego 32-letni programista z imponującym doświadczeniem wyjeżdża z tak potężnych centrów start-upowych, jak Londyn czy Berlin, do Krakowa.

– Choć scena startupowa w Polsce nie jest tak rozwinięta, jak w Wielkiej Brytanii, zadziwia mnie, jak bardzo utalentowani ludzie mieszkają właśnie tutaj. Swoje siedziby w Krakowie mają duże informatyczne firmy, takie jak Google czy Allegro, co przyciąga szukających pracy w branży. To ekscytujące być w tym miejscu, w tym czasie – mówi Brytyjczyk. Pytam o to, czy nie wahał się nad przyjęciem propozycji od krakowskiej – polskiej! – firmy. – Od złożenia rezygnacji do faktycznego opuszczenia Wimdu musiał minąć 7-miesięczny okres wypowiedzenia. Miałem więc chwilę, by rozejrzeć się za nowymi możliwościami. Odbyłem nawet kilka rozmów kwalifikacyjnych ze start-upami w Wielkiej Brytanii, Szwajcarii i Niemczech – opowiada. – Żadna z tych firm nie zainteresowała mnie tak, jak Brainly. Gdy zobaczyłem produkt, spotkałem pracujących tu ludzi, to zdałem sobie sprawę, że nie mam innego wyjścia – śmieje się. – Patrząc na rozmach, z jakim działa firma i wpływ, jaki wywiera na uczenie się, uwierzyłem, że któregoś dnia Brainly będzie tak potężne, jak Facebook, Twitter czy Snapchat. Taka propozycja zdarza się raz w życiu – stwierdza Jason. I dorzuca na koniec: – Zbudujemy w Krakowie zespół światowej klasy specjalistów.