Co ma samochód do kultury? Wszystko. SUVy nas rozjeżdżają – uważa Daniel Passent

– Nagle na ulicach pojawiło się mnóstwo ogromnych samochodów, suvów, które reprezentują nadmiar pieniędzy, niedostatek kultury i chęć ukrycia się za wymówką pracy (..) Te suvy, z kierowcami przyczepionymi do telefonów komórkowych, zajmują dwa razy więcej miejsca na ulicach i parkingach – mówił Cavallucci.

Dodał, że kiedy dyktatowi suvów poddały się włoskie miasta, było to oznaką konsumpcyjnego nastawienia, rozleniwienia i braku zainteresowania sztuką. Dziś to samo dzieje się w Polsce: Polakom coraz mniej chce się sięgać głębiej, ich zainteresowania są coraz bardziej powierzchowne. Gubimy naszą tożsamość – uważa. Polska, raj dla kultury, jak mówił Cavallucci obejmując cztery lata temu funkcję dyrektora CSW, zaczyna poddawać się znudzeniu i zblazowaniu obecnym w Europie Zachodniej od wielu lat.

Założyciel Ikei Ingvar Kamprad jeździł starym Volvo – bo nic nikomu udowadniać nie musi. Warren Buffet jest bardzo oszczędny – nic na pokaz. Jednak w Polsce, gdzie klasa średnia to klasa wciąż aspirująca, obowiązuje zasada: zastaw się a postaw się. Jeśli zastawiać się nie musisz – tym lepiej dla ciebie. Pokazuj status, skoro go masz. Dotyczy to i konkretnych, kojarzących się z luksusem marek, jak i fetyszyzowanych przedmiotów.

Benjamin Barber, autor książki "Skonsumowani", uważa, że obecnie znajdujemy się na etapie kapitalizmu konsumpcyjnego, którego głównym bohaterem jest nałogowy konsument. Barber twierdzi, że rzucając się w objęcia rynku, ryzykujemy naszą obywatelskość, suwerenność, demokrację, zdolność krytycznego myślenia i dojrzałość. Obywateli konsumentów porównuje do małp, które padają ofiarą afrykańskich pułapek: w środku umieszcza się orzech, po który sięga łakoma małpa, która jednak, chwyciwszy upragniony owoc, nie może wyjąć ramienia z pułapki. Byłoby to możliwe, gdyby wypuściła orzech, woli jednak zdechnąć, niż go oddać. Jesteśmy więc kapitalistycznymi małpami, które – kupując suvy w leasingu – wpadają w pułapkę własnych zachcianek i presji otoczenia.

Kupowanie auta terenowego do poruszania się po mieście jest właśnie zachcianką, nie potrzebą – wpisuje się w nurt hiperkonsumpcji, w którym ludzie masowo kupują przedmioty niezwiązane z ich potrzebami. Z drugiej strony, gdyby posłużyć się kryterium Colina Campbella, kupowanie wielkich aut można potraktować jako manifestację własnego indywidualizmu. Dziś kupuję suva, bo takie mam widzimisię, jutro kupię samochód osobowy, a później – rower.

Zaznacza, że jest problem z definicją suva – bo czy to po prostu nieco większe auto na podwoziu samochodu osobowego, czy samochód, którym można jeździć po pustyni? – Być może moda na suvy w przypadku niektórych osób wynika z chęci poprawienia sobie wizerunku. Może wielkie auta kupują ludzie nikczemnego wzrostu, ale dla wielu to praktyczne rozwiązanie – tak jest w przypadku ludzi, którzy dojeżdżają z miejsc, w których nie ma asfaltowych dróg czy tych, którzy w tygodniu jeżdżą suvem po mieście, a w weekend robią wypady za miasto. Nie kupuję też tłumaczenia, że niby suvy zajmują więcej miejsca na parkingu, bo zajmują dokładnie jedno miejsce parkingowe. Sztuka parkowania nie zależy od wielkości auta – dodaje.

Popularność tego typu samochodów może też wynikać z faktu, że takie auta pozwalają na drodze poczuć się bezpieczniej – są wyższe, dlatego lepsza jest widoczność drogi, a poza tym tzw. "hit point" znajduje się w nich w innym miejscu.

I dodaje: – Wisi mi, czym ludzie jeżdżą, o ile to nie są powypadkowe auta wycofane z ruchu 20 lat temu w Niemczech. Uważa, że w społeczeństwie, w którym oznakami statusu są sprowadzane zza granicy wieloletnie audi i wielkie plazmy na ścianach, nie ma co doszukiwać się głębi tam, gdzie jej nie ma. – Za Stalina stosowano urawniłowkę, czyli równanie w dół, karano kułaków, że na ich zadbanych polach pszenica dobrze rośnie, a na kołchozowych marnieje – mówi dodając, że ma wrażenie, że to tego typu dyskusja.

W filmie "American Beauty" Carolyn i Lester pokłócili się, kiedy kobieta obawiała się, że jej mąż wyleje piwo na kanapę. – To tylko kanapa!– mówił on. – To obita włoskim jedwabiem sofa za cztery tysiące dolarów. To nie jest tylko kanapa!– krzyczała ona. – To tylko kanapa!– zakończył dyskusję on. A suv to tylko suv. Czy na pewno?