E-lincz i grobbing sposobem na dowartościowanie się. Mamy potrzebę wchodzenia na profile zmarłych oraz morderców

Odwiedzanie miejsc pochówku znanych osób od zawsze było czymś pospolitym. Ileż to legend funkcjonuje na temat dantejskich scen, jakie rozgrywają się na grobie Jima Morrisona na francuskim Père-Lachaise. Ciało Michaela Jacksona nawet nie leży z trumnie z jego nazwiskiem, z szacunku dla pamięci zmarłego muzyka. Nowym trendem, który perfekcyjnie wpisuje się w nasze czasy, jest opłakiwanie ludzi w internecie. Choć chyba nowoczesna nazwa "grobbing" jest tu najbardziej adekwatna. I to nie tylko chodzi o tych znanych zmarłych, ale i "zwykłych" ofiar i ich oprawców. Zazwyczaj nikt nie blokuje kont po tragedii, więc stalkerzy mają używanie.

Każdy inaczej reaguje na śmierć. Nie ma jednej recepty na to, jak sobie radzić z tragedią, zwłaszcza jeśli to dotyczy bliskich. Z nieznajomymi jest tak, że jeszcze kilkadziesiąt lat temu usłyszeliśmy o czymś w telewizji, było nam przykro i tyle. Co teraz robimy? Szukamy na Facebooku profili zmarłych i komentujemy na różne sposoby. W sieci znajdziemy długie, emocjonalne wpisy, oklepane teksty, kiczowate gify oraz obrazki ze zniczami i aniołkami. Poniższe oraz wcześniejsze zdjęcia pochodzą z profilu zamordowanej Kai. Całą Polską wstrząsnęła ta informacja, bo przez 11-dni jej zwłoki leżały w wersalce, ponieważ policja nie raczyła przeszukać mieszkania. Odnalezienie profilu 20-latki internautom poszło szybko.

– Mnie się to kojarzy z takim nowym typem osobowości pod hasłem "sensation seeking personality" czyli poszukiwacz wrażeń. Na całym świecie obserwujemy zachowania, które mają służyć przeżywaniu silnych emocji. Obojętnie z jakiej okazji. Gdzieniegdzie młodzież wiesza się na przęsłach mostów, przebiegają przez ruchliwe ulice, żeby przeżyć emocję negatywną, a gdzieniegdzie wpisują życzenia zupełnie nieznanym osobom. Poza przeżyciem i adrenaliną, podnosimy swoją samoocenę, poprawiamy samopoczucie. To jest oczywiście często pozaracjonalne, ci ludzie działają nieświadomie, nie wiedzą jakie mechanizmy za tym stoją. Żałobne wpisy na Facebooku to swego rodzaju "proteza mentalna" poprawiająca wizerunek we własnych oczach – wyjaśnia dr Leszek Mellibruda, guru polskiej psychologii.

Śpij słodko aniołku , a ty k***o smaż się w piekle!
Komentarze na profilach zmarłych to jedna strona tego dziwnego trendu, który będzie się rozrastał, bo coraz więcej osób ma przecież konta w social media. Druga, mroczniejsza strona, to internetowy lincz na mordercach. Owszem, nikt nie będzie rozpaczać nad zwyrodnialcami, którzy skatowali niemowlaka, ale to, co się dzieje na ich profilach, to czysta patologia. Internet nie bierze jeńców, dobrze, że nie potrafimy zabijać telepatycznie, bo chyba na świecie zostałyby tylko osoby bez kont na Fejsie.

Przed chwilą przeczytaliście komentarze na profilu matki 4-letniej Oliwki z Łodzi. Konkubent skatował dziewczynkę na śmierć, a matka smarowała siniaki, by nie było ich widać. Gdy przyniosła ją martwą do szpitala, to powiedziała, że dziecko spadło z huśtawki. W sieci zawrzało, ludzie do tej pory komentują zdjęcia skazanej kobiety, na których jest z nieżyjącą Oliwką. Wyrazy współczucia mieszają się z groźbami.

Poniżej możemy zobaczyć zdjęcia kilkumiesięcznego Igora. Chłopczyk został brutalnie pobity przez ojczyma, bo... płakał. Na szczęście przeżył. Wyobraźmy sobie, jak pogłębi się jego trauma, gdy dorośnie i poczyta co pisano w internecie.

Czytając komentarze na profilach rodziców katowanych dzieci, możemy zauważyć, że większość atakujących to kobiety. W ogóle wydaje się, że panie bywają bardziej wulgarne w sieci. Np. gdy gimnazjalistki podpaliły jeża i podzieliły się filmem w sieci, internautki nie zostawiły na nich suchej nitki, a słowa których używają nie powstydziłby się hejter. – Młode kobiety pokazują w ten sposób, że też są silne. Z drugiej strony nie mają takiego kontaktu ze sobą, z własnymi potrzebami i problemami, więc wyrażają swój gniew w ten sposób – mówi tłumaczy Miłosława Janc z gabinetu "Self" Przyjazne Terapie. – Też zauważam rosnący poziom agresji wśród dziewczyn. Pozornie się wydaje, że one wyzywają i atakują kogoś. Z własnego doświadczenia wiem, że mają wtedy bardzo niskie poczucie własnej wartości. Nie może być ono budowane na nieprawdziwym wizerunku w internecie, to jest sztuczne, za tym nie ma nic. Jest atak i agresja, obwinianie innych za nasze niepowodzenia. A wystarczy zrobić stop i zastanowić się "o co mi naprawdę chodzi?". Trzeba siebie poznać, by poprawić sobie nastrój. W innym przypadku nigdy nie wyjdziemy z tego błędnego koła - tłumaczy terapeutka.

Gdy tylko pojawi się informacja o jakiejś tragedii, to nawet bez wyroku zaczyna się internetowy samosąd. Nie tylko w przypadku morderstwa, pobicia, gwałtu, ale nawet takiego przewinienia jak np. bycie dziennikarzem TVN-u, jak Grzegorz Miecugow, kiedy to po jego śmierci nastąpił wysyp hejtu. Mamy nerwowe czasy, a internet jest prostym narzędziem na wyładowanie się. Hejterzy powinni jednak zastanowić się dwa razy nim coś napiszą, bo mogą komuś zrujnować życie. Adrian R. zaszlachtował swoją 6-letnią siostrę. Miał problem z narkotykami i słyszał głosy. Okazało się, że jest chory psychicznie. Internauci i tak nie zostawili na nim suchej nitki. Akurat ten przypadek nie jest taki oczywisty, jednak pamiętajmy, że nie zawsze podejrzany jest mordercą. A co z jego rodziną? Nie zawsze rodzice są winni tego jak zachowuje się ich pociecha i serio współczuje im gdy muszą czytać takie skandaliczne teksty.

Deformanci w natarciu
Media nie podają pełnych danych osobowych morderców i ofiar. W przypadku podejrzanych to wbrew prawu. W przypadku niewinnych - zwykły szacunek. Nie tak łatwo znaleźć "upragniony" profil na Facebook, bo – gdy mamy samo imię – to jak szukanie igły w stogu siana. Sekcja komentarzy pod artykułami i to, co tam się dzieje, woła o pomstę do nieba. Na Facebooku możemy zostać zablokowani, na stronie internetowej wystarczy założyć konto. I publicznie zachęcać do linczu.

Spoczywaj w niepokoju
W zeszłym roku pod kołami pociągu zginął naczelnik łódzkiej straży miejskiej. Wielu mieszkańców poruszyła ta tragedia, bo osierocił dzieci i był człowiekiem, który robił dużo dobrego dla lokalnej społeczności. Oczywiście na jego profilu facebookowym pojawiło się dużo żałobnych postów, jednak to, co mnie przeraziło w tym przypadku, to fakt niezablokowania konta przez rodzinę. Nie wszyscy dowiedzieli się o jego śmierci, bo jak wiadomo, na Facebooku są i prawdziwi znajomi, i ci przypadkowi. Zbliżających się urodzin naczelnik nie dożył, ale serwis o tym nie wiedział i wysłał powiadomienie. Patrzenie na wiele życzeń dla zmarłego było przykrym doświadczeniem.