Oblewanie wodą, odsuwanie krzesła i symulowanie ataku terrorystycznego. Hardkorowe rozmowy o pracę

Według pracodawców analiza zachowania w sytuacjach stresowych jest znacznie skuteczniejsza niż sprawdzanie CV i doświadczenia kandydata. Ci z kolei uważają, że takie rozmowy o pracę są skandaliczne, bo to upokarzanie i robienie z człowieka idioty. Podobnie sądzą eksperci HR. Nie zmienia to faktu, że coraz więcej rozmów o pracę ma taki charakter, więc warto zapoznać się z najbardziej absurdalnymi metodami rekrutacyjnymi.

– Jestem głębokim przeciwnikiem tego typu metod. Są nieetyczne, ale niestety od dawna funkcjonują. Nadchodzi recesja, więc będą się jeszcze pogłębiać. Ja absolutnie się z nimi nie zgadzam – podkreśla Violetta Rymszewicz, doradca z zakresu zarządzania zasobami ludzkimi.

Podczas rekrutacji kandydat pytany jest o to, co jest dla niego najważniejsze: praca czy rodzina? Kiedy odpowie, że rodzina, rekruter mówi mu, że jest niewłaściwym kandydatem, bo oni poszukują kandydata, który jest się w stanie dla pracy poświęcić w całości. Jeśli natomiast odpowie, że praca, to rekruter zarzuca mu, że jest mało wrażliwy i że nie wierzy, że nie zająłby się żoną i mężem, gdyby tamten miał raka. Kandydaci są w ten sposób tłamszeni i dezorientowani.

– Często kandydaci nie są informowani o tym, że w ramach rozmowy kwalifikacyjnej będzie test, studium przypadku (ang. case study), czy wystąpienie przed grupą. Poza tym poruszane są sprawy prywatne i zadawane są pytania osobiste, których pracodawca absolutnie nie powinien zadawać. Chodzi np. o dzieci. Kandydat zaczyna opowiadać, chce się nawet pochwalić, a później okazuje się, że to jedyny powód, dla którego nie dostał pracy – dodaje Iga Liziniewicz, specjalistka HR, trenerka kariery i przedsiębiorców.

Według ekspertów stosowanie tego typu gier przynosi wiele szkody. – Robią to nieprzygotowani rekruterzy. Doświadczenia naukowe próbują aplikować do procesu rekrutacji. Wychodzi z tego katastrofa. Tak samo jak próbują wykorzystać gry grupowe wykorzystywane podczas szkolenia. To nie są narzędzia, które pomagają rekrutować pracownika. Poniżają go i są nieetyczne – podkreśla Rymszewicz.

Jej zdaniem, "stress interview" może być stosowane tylko w wyjątkowych sytuacjach, przy rekrutacji na stanowiska związane z dużą odpowiedzialnością. – Do takich zawodów należą np. kontrolerzy ruchu lotniczego czy informatycy, którzy mogą się spotkać z zagrożeniem terrorystycznym. W ich przypadku odporność na stres jest badana na etapie rekrutacji. Jeśli "stress interview" przygotuje doświadczony rekruter, to ma 80 proc. sprawdzalności – twierdzi Violetta Rymszewicz – Jeśli przeprowadza je ktoś niedoświadczony, bez wcześniejszej analizy stanowiska, na które jest rekrutowany pracownik, robi się to chyba tylko po to, żeby zaszokować, czy dodać sobie władzy – dodaje.

– Nie możemy brać rozmowy kwalifikacyjnej do siebie. Jej celem nie jest personalne krytykowanie, ale ocena cierpliwości i opanowania. Wiele osób nie przechodzi procesów rekrutacyjnych, bo zakłada, że personalnie nie przypadły do gustu rekrutującemu – wyjaśnia Violetta Rymszewicz.

Poza tym musimy pamiętać, że rekrutacja to rodzaj gry. – To tak, jak z teorią mowy ciała, przebadaną na wszystkie możliwe sposoby. Teraz już dochodzi do takich absurdów, że podczas rekrutacji i kandydat i rekruter świetnie znają te teorię, więc zaczyna się "gra w mowę ciała", czyli kto jest w tej kwestii bardziej doświadczony – dodaje Rymszewicz.

To samo dotyczy absurdalnych metod rekrutacyjnych. – To gra. Nawet jeśli ktoś podsuwa nam krzesło w taki sposób, że upadamy. A ta metoda jest również wykorzystywana – przyznaje ekspertka.

– Metody typu odsuwanie krzesła czy oblewanie wodą to tak naprawdę fun dla osób, które rekrutują. Podczas rozmów rekrutacyjnych krzesła i stolik ustawiane są specjalnie, żeby kandydat siedział na środku, wyobcowany, kilka metrów od rekruterów. To niemal sadystyczne – uważa Iga Liziniewicz. – A kiedy jest już zestresowany, pada pytanie: "Co myśli o żółtej kaczce w rogu pokoju?" Kaczki oczywiście tam nie ma. Chodzi tylko i wyłącznie o zestresowanie. To farsa, bo czemu ma służyć zestresowanie kandydata? Przecież chodzi o to, żeby był swobodny, żeby jak najwięcej o sobie opowiedział – dodaje specjalistka HR.

– Ich przyjęcie na studia było uzależnione od tego, w jaki sposób tego kaktusa opiszą, na jak wielu szczegółach się skupią, czy nie zapomną o kolorze, kształcie, zapachu, środowisku naturalnym itd – mówi Violetta Rymszewicz. – Podobną paranaukową metoda jest test pomiaru twórczości, napisany przez Urbana i Jellena, stosowany przy rekrutowaniu na stanowiska związane z reklamą, marketingiem, dziennikarstwem czy public relations – dodaje.

Według ekspertów pionierami w dziwnych i absurdalnych metodach rekrutacyjnych są Francuzi. – Za wiarygodną metodę uważają np. grafologię. Kandydat jest proszony o napisanie jakiegoś fragmentu tekstu, a grafolog na tej podstawie ocenia jego przydatność do pracy. Co ciekawe, tę metodę stosuje się nawet w znanych i poważnych francuskich firmach – zwraca uwagę Violetta Rymszewicz.

To również Francuzi oceniają charakter kandydata na podstawie kształtu czaszki, nosa i policzków czy szerokości rozstawienia oczu. – Te metody łatwo skojarzyć z rasistowskimi – przyznaje Rymszewicz.

Jeżeli w ogłoszeniu o pracę, jako wymaganie pracodawcy jest wpisany "wysoki poziom odporności na stres i natężenie bodźców stresogennych", to możemy być niemal pewni, że w trakcie rozmowy stanie się coś, co sprawdzi, że rzeczywiście jesteśmy opanowani i radzimy sobie ze stresem".