Film o Komendzie jest jak cios w samo serce. Po seansie godzinę dochodziłem do siebie

"25 lat niewinności. Sprawa Tomka Komendy", bo tak brzmi pełny tytuł filmu, wchodzi do kin 18 września. Jest dramatem więzienno-kryminalnym w reżyserii Jana Holoubka (autora świetnego miniserialu "Rojst"). W rolę tytułowego bohatera, który zresztą czuwał nad autentycznym przedstawieniem swoich przeżyć, wcielił się Piotr Trojan. Scenariusz napisał Andrzej Gołda, a za produkcję odpowiada TVN. Dodajmy, że dziennikarz tej stacji Grzegorz Głuszak nakręcił słynne reportaże o tej sprawie.

Sprawa Tomasza Komendy - każdy aspekt wywołuje złość

Każdy wątek tej historii powoduje, że krew się w człowieku gotuje, a wręcz wre. Nienotowany, prosty chłopak, który spędzał sylwestrową noc z rodziną i nawet nie miał fizycznej możliwości dojechania na miejsce zbrodni w Miłoszycach (musiałby się tam teleportować), został niesłusznie posądzony, a potem i skazany za czyn, który nawet wśród więziennych zakapiorów jest haniebny - gwałt i morderstwo dziecka. Nawet nie jesteśmy sobie w stanie wyobrazić, jakie piekło mu zgotowali za kratami.

Do wściekłości doprowadza też fakt, że dowody zostały perfidnie spreparowane przez policjantów. Ludzi, od których wymagamy bezpieczeństwa, a którym nie szła sprawa i musieli znaleźć kozła ofiarnego. Przecież jeśli już na takim etapie śledztwa ma miejsce tak obrzydliwy czyn, to wiadomo, że dalej już nie mamy żadnych szans. Tymczasem skazując niewinnego, na wolności dalej będzie grasował potwór. I tak właśnie było z Ireneuszem M., który dopuścił się kolejnych gwałtów nim w końcu wzięli się za niego śledczy.

Kulisy zbrodni miłoszyckiej

Najlepszym wyznacznikiem tego, że film spełnił oczekiwania twórców, jest to, jakie emocje wywołuje. Nie wiem, czy "25 lat niewinności. Sprawa Tomka Komendy" jest dziełem wybitnym. Wiem, że mnie rozszarpał wewnętrznie - przez bitą godzinę po seansie dochodziłem do siebie. Musiałem się pozbierać i uspokoić jak po "Długu" Krauzego lub "Róży" Smarzowskiego. Chyba o to właśnie chodziło - o spustoszenie w sercu i refleksje w głowie.

Zwiastun wzbudził również moje obawy dotyczące postaci głównego bohatera. Bardzo łatwo ją można przerysować, skarykaturować. Posiadając kapkę empatii wiedzieliśmy, że Tomek (przepraszam, że tak po imieniu, ale czuję więź wynikającą ze współczucia i żalu, że takie rzeczy mogły przydarzyć się człowiekowi w środku Europy XXI wieku) cierpiał z bezradności. Choć to i tak za mało powiedziane. Piotr Trojan, który wcześniej występował głównie w teatrze i epizodycznych rolach w filmach i serialach, miał przed sobą hiper-trudne zadanie. Podołał. Jego Tomek jest naturalny, przejmujący i jeszcze bardziej potęgujący bezmiar niesprawiedliwości tych wydarzeń.

Cały film kręci się wokół postaci granej przez Trojana, ale na równi z nim potężny ładunek emocjonalny dostarcza Agata Kulesza wcielająca się w pozostawioną w beznadziejnej sytuacji matkę Tomka - Teresę. Tej wybitnej aktorki nie trzeba jednak nikomu przestawiać, zawsze prezentuje bowiem ponadoscarowy poziom - zwłaszcza w tragicznych kreacjach. Oboje przyćmiewają innych, co nie znaczy, że na dalszych planach ludzie się obijają. No, może z wyjątkiem jednego z dość sztywnych prokuratorów stających po stronie niewinnego.

Casus Komendy nauczką dla wszystkich

Film Holoubka jest surowy, ciężki i brutalny jak więzienna rzeczywistość, której poświęca sporo uwagi. W scenach tortur za kratami nie ma zbyt wielu niedopowiedzeń, pokazywane jest niemal wszystko. Tak jednak trzeba, bo czytanie artykułów lub suchych faktów na Wikipedii to za mało, by zrozumieć jak to naprawdę mogło wyglądać. A wszystkie te kluczowe sceny, które wydają się nieprawdopodobne, naprawdę miały miejsce. Jest to przerażające, ale ważne, by każdy z nas, a zwłaszcza organy ścigania i sprawiedliwości wiedziały, jakich błędów nie popełniać i jakie nieludzkie konsekwencje mogą za sobą ciągnąć.

Tomasz Komenda został uniewinniony. Sprawiedliwości jednak nie stało się za dość. Nadal nie otrzymał odszkodowania, a jego kaci wciąż pozostają bezkarni - bo jak to tak swoich skazywać? Dlatego gorąco liczę na to, że po "25 lat niewinności. Sprawa Tomka Komendy" ruszy to wreszcie z kopyta i cała historia doczeka się prawdziwego happy endu.