Związek Harcerstwa Polskiego wprowadził zmiany do tekstu roty. Teraz dopuszczalna jest alternatywna wersja przyrzeczenia bez słowa "Bóg". – W końcu, po wielu latach mówienia tego na głos, udało się na najwyższym szczeblu określić, że wartości można mieć bez Boga - komentuje decyzję ZHP wieloletni instruktor Jan Brzostek.
Podczas 42. Zjazdu Związku Harcerstwa Polskiego podjęto decyzje przełomowych zmianach w statusie organizacji. Chodzi o tekst roty przyrzeczenia harcerskiego. Do tej pory podczas uroczystej deklaracji składanej przy otrzymywaniu krzyża, harcerze przyrzekali służbę Bogu. Delegaci ZHP po latach dyskusji zdecydowali o zmianach. Do statutu wprowadzono alternatywną wersję, w której nie ma odwołania do religii.
Nowa wersja brzmi: "Mam szczerą wolę całym życiem pełnić służbę Polsce, stać na straży harcerskich zasad, nieść chętną pomoc bliźnim i być posłusznym/posłuszną Prawu Harcerskiemu".
Poprzednia wyglądała następująco: "Mam szczerą wolę całym życiem pełnić służbę Bogu i Polsce, nieść chętną pomoc bliźnim i być posłusznym/posłuszną Prawu Harcerskiemu".
Decyzja delegatów została entuzjastycznie przyjęta przez środowisko harcerskie. Potrzebę zmiany przyrzeczenia albo stworzenie jego alternatywnej wersji wyrażano przez lata. Jan Brzostek wieloletni instruktor ZHP w rozmowie z naTemat.pl stwierdził, że zmiana roty przyrzeczenia to ważny krok w historii związku.
– W końcu, po wielu latach mówienia tego na głos, udało się na najwyższym szczeblu określić, że wartości można mieć bez Boga. Niesie to ze sobą wiele pozytywnych konsekwencji, jak chociażby to, że dzieci i młodzież, które nie podzielają wiary katolickiej nie będą zmuszone do przyrzeczenia na koncept, który jest im obcy czy wręcz nieznany – podsumował.
Dlaczego ZHP zmienił tekst roty?
Złożenie uroczystego przyrzeczenia jest bardzo ważnym momentem dla harcerzy. Sam tekst roty zmieniał się na przestrzeni lat i często zależał od ówczesnej sytuacji historycznej. W latach 50. i 60. XX wieku harcerze deklarowali "pełnić służbę Polsce Ludowej". A jeszcze przed 1989 rokiem harcerze przyrzekali bycie "wiernym sprawie socjalizmu". "Bóg" powrócił do przyrzeczenia harcerskiego dopiero po upadku Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej.
Obecne zmiany nastąpiły po latach dyskusji. Jak zaznacza Związek Harcerstwa Polskiego przed podjęciem tej decyzji odbyło się wiele debat instruktorskich, które trwały od 2014 roku.
Czytaj także: "Homoideologia w ZHP". Walczą z seksedukacją w harcerstwie, petycję podpisały tysiące osób
Związek wyjaśnia, że ustanowienie wersji niezawierającej słowa "Bóg” pomoże osobom, które chcą być częścią ZHP, ale nie są gotowe na określenie swojego wyznania. Jak podkreśla związek, "rozwój duchowy jest bardzo ważnym elementem w pracy wychowawczej ZHP".
Zdaniem Jana Brzostka decyzja o zmianie treści przyrzeczenia to symbol głębszych zmian, które jednak pojawiają się za późno.
– Ostatnie lata wystawiły organizację na próbę. Różnego rodzaju mniejsze i większe problemy, zarówno przy samej pracy wychowawczej, jak i przy całej organizacji, wymagały działań już lata temu. Zmiana roty była jednym z nich, chociaż zdaje się, że niewielka rzecz, to jednak otwiera przed instruktorami, a także całą organizacją, nowe szanse na rozwój i być może odwrócenie złej passy ostatnich lat - mówi.
Czytaj także: ZHP nie chce już zmuszać niewierzących dzieci do ślubowania na Boga. Konserwatyści oskarżają harcerstwo o stalinizm
Jak podkreśla nasz rozmówca, to nie są najlepsze czasy dla samego związku. Przyczyniała się do tego w dużym stopniu pandemia, czego przejawem jest, chociażby zmniejszająca się liczba członków ZHP. W 2019 roku związek liczył ponad 100 tys. harcerzy. Na początku 2021 roku członków ZHP jest znacznie mniej, bo ok. 85 tys.
Jan Brzostek podkreśla, że podczas pandemii wielu instruktorów wychodziło z siebie, aby przenieść aktywność do sieci i robić atrakcyjne harcerstwo w formie zdalnej. To rodziło stres i wypalenie, a dla samych członków harcerstwo bez zlotów i spotkań nie było aż tak interesujące, więc część osób po prostu rezygnowała. Nie było też nowych chętnych.
Dlatego w zmianie treści roty ZHP może pokładać duże nadzieje i liczyć, że wprowadzenie alternatywnej wersji przyrzeczenia zachęci osoby, które chcą być harcerzami i harcerkami, ale nie chcą deklarować swojej wiary.
Poprzednią dużą zmianą, która odbiła się szerokim echem, także poza środowiskiem była modyfikacja dziesiątego punktu Prawa Harcerskiego. W 2017 roku delegaci na 39. Zjeździe ZHP podjęli decyzję o zmianie ostatniego punktu, który brzmiał: "Harcerz jest czysty w myśli, w mowie i uczynkach; nie pali tytoniu i nie pije napojów alkoholowych" na:
"Harcerz pracuje nad sobą, jest czysty w myśli, mowie i uczynkach; jest wolny od nałogów. Związek tłumaczył wówczas, że jest to reakcja na zmieniający się świat. Dzięki temu dorośli harcerze od tamtej pory mogli pić i palić bez ryzyka wyrzucenia z ZHP."
Związek Harcerstwa Polskiego
fragment komunikatu
Związek Harcerstwa Polskiego
fragment komunikatu