Alanya: najważniejsze informacje

Alanya to kurort leżący w dystrykcie o tej samej nazwie (w zachodniej części prowincji Antalya) nad Morzem Śródziemnym, na południowym-zachodzie Turcji. Jest drugim po Antalyi największym miastem (ma ponad 100 tys. mieszkańców) nie tylko prowincji, ale też całej Riwiery Tureckiej. Oba ośrodki są również najpopularniejsze wśród turystów.

Podróżnych Alanya wabi ciepłym klimatem, słońcem, przejrzystymi wodami, białym piaskiem, dobrze rozwiniętą bazą noclegową i wypoczynkową oraz bujnym życiem nocnym. Ma też jednak do zaoferowania piękne widoki, przyrodnicze atrakcje, ważne zabytki, a także szereg innych ciekawych miejsc oraz ofert wypoczynku i aktywności na świeżym powietrzu. Przedstawiamy listę kilku rzeczy, które trzeba zobaczyć na wycieczce w Alanyi.

Największe atrakcje Alanyi i okolic. Jaskinie Damlataş i Dim

Na początek coś dla miłośników przyrody, ponieważ wiele uroku Alanyi dodają położenie i kryjące się tam naturalne skarby. Szerokie piaszczyste plaże są obmywane przez wody zatoki Antalya, zaś z drugiej strony miejscowość jest otoczona górzystymi terenami wchodzącymi w skład łańcucha górskiego Taurus.

Część miasta, przylegająca do centrum, leży na małym skalistym półwyspie, wzgórzu Kale (Zamkowym). W zachodniej części wznoszącej się na wysokość 250 m formacji skalnej, bezpośrednio od strony plaży Kleopatry, znajdziemy niewielką, acz piękną jaskinię "Kapiącego Kamienia" Damlataş, którą odkryto w 1948 r. podczas budowy portu.

"Damlataş" oznacza po turecku "sopel" lub "naciek skalny". Nazwa jaskini wzięła się właśnie od licznych stalaktytów (sprzed. ok 15 tys. lat) uformowanych na stropie groty, z których kapie woda (szczególnie zimą).

Jaskinia słynie z leczniczych właściwości panującego w niej mikroklimatu (wilgotność powietrza – zawierającego o wiele więcej dwutlenku węgla niż na zewnątrz – sięga ponad 90 proc.). Wizyty w niej są wskazane dla osób ze schorzeniami dróg oddechowych.

Nieopodal znajdują się kolejne – już morskie – groty, do których można wpłynąć łodzią podczas rejsów wokół wzgórza Kale. Pierwsza z nich to duża jaskinia Fosforlu (Jaskinia Fosforowa). Nazwa pochodzi od jej budowy geologicznej, dzięki której niebieska woda w jaskini w blasku księżyca (w świetle dziennym też, ale mniej) przybiera zielonkawy kolor i pięknie połyskuje.

Po wschodniej stronie półwyspu jest równie urokliwa i popularna, wysoka jaskinia Korsanlar. Ochrzczono ją mianem Jaskini Piratów, ponieważ według jednej z legend piraci mieli przetrzymywać w niej ukradzione skarby i porwane dziewczyny, które później transportowali tajnym tunelem do znajdującego się na górze zamku w Alanyi.

Nieco bardziej wgłąb lądu, ok. 11 km na południowy wschód od centrum Alanyi, na zachodnim zboczu góry Cebel- i Reis (w łańcuchu Taurus), na wysokości 232 m n.p.m. znajduje się wapienna jaskinia Dim, której wiek szacuje się aż na milion lat.

Jest to druga największa dostępna do zwiedzania jaskinia w Turcji: o długości 360 m. Na jej końcu, na głębokości ok. 17 m, znajduje się niewielkie jeziorko. Prowadzi tam chodnik, z którego można podziwiać dobrze oświetlone ozdabiające jaskinie bardzo liczne, duże stalagmity oraz stalaktyty. Ze względu na specyficzne warunki i dużą wilgotność, jaskini nie powinny zwiedzać osoby z chorobami serca i nadciśnieniem.

Kanion Sapadere i wodospady

W trakcie pobytu w Alanyi warto pojechać 30 km za centrum miasta i zobaczyć na własne oczy kolejną perełkę przyrodniczą w postaci kanionu Sapadere. Prowadzi on między wznoszącymi się miejscami na 400 m bardzo stromymi zboczami wapiennych gór łańcucha górskiego Taurus, w pobliżu wioski Sapadere.

Przez długi na ok. 600 m kanion płynie rzeczka, a na końcu znajduje się wodospad z niewielkim jeziorkiem. Po drodze znajdziemy też kilka zatoczek, mniejszych strumieni wody spływających z gór i parę jaskiń skrywających się w oryginalnie wyglądających formacjach skalnych pokrytych zielenią.

Turyści mogą – za opłatą (w godz. od 9 do 17) – podziwiać te wszystkie piękne widoki z poziomu systemu kładek rozlokowanych tuż nad rzeczką. Mają też możliwość zjeść coś w restauracji przy wejściu do kanionu Sapadere, a potem w trakcie zwiedzania – wziąć kąpiel w jednym ze zbiorników wodnych. Przy czym muszą pamiętać, że woda jest w nich bardzo zimna.

Moc atrakcji na rzece Dimçayı

Równie magicznie jest nad znajdującą się bliżej Alanyi rzeką Dim (tur. Dimçayı). Ukryta między tonącymi w bujnej roślinności wzgórzami rzeka jest idealnym miejscem do orzeźwiających kąpieli, wypoczynku i uprawiania raftingu.

Przy jej największym rozlewisku, tworzącym jezioro, znajduje się bardzo dobrze rozwinięta baza wypoczynkowa z leżakami, budkami, unoszącymi się na wodzie restauracjami serwującymi potrawy kuchni tureckiej, wodnymi kaskadami i zjeżdżalniami.

Podobnie jak do kanionu Sapadere, można tam dotrzeć na własną rękę samochodem i rowerem (a także – dodatkowo – autobusem) lub przyjechać w ramach wycieczki fakultatywnej.

Twierdza w Alanyi: Alanya Kalesi (zamek w Alanyi)

Alanya to także zabytki. W najstarszej części miasta mieszczącej się na półwyspie (przy porcie i centrum) podróżni mogą obejrzeć seldżucką fortyfikację z XIII w. wybudowaną z inicjatywy sułtana Alaeddina Keykubata w większości na pozostałościach poprzednich obiektów obronnych jeszcze z czasów hellenistycznych.

Twierdza w Alanyi jest także nazywana Alanya Kalesi, czyli zamek w Alanyi. Jej sercem jest znajdująca się na samym szczycie wzgórza Kale, po południowo-zachodniej stronie półwyspu, Forteca Wewnętrzna (tur. İç Kale), otwarta odpłatnie dla turystów od godz. 9 do 19.

Okalają ją częściowo zrekonstruowane mury, skąd jest świetny punkt widokowy na całe miasto, góry, plażę oraz zatokę Antalya. Na terenie samego zamku wewnętrznego poza bizantyjskim kościółkiem św. Jerzego oraz ceglanymi cysternami na wodę niewiele budowli zachowało się w dobrym stanie. Aczkolwiek co jakiś czas są tam wciąż prowadzone wykopaliska. Archeolodzy odkryli np. ruiny pałacu sułtańskiego oraz magazynów.

Na mierzące 250 m wzgórze Kale można dojechać samochodem, rowerem, a także dojść 5-kilometrową trasą. Prowadzi tam również kolejka liniowa Alanya Teleferik, z której możemy podziwiać panoramę miasta.

Stacja końcowa kolejki nie znajduje się przy samej Fortecy Wewnętrznej, ale przy położonej 600 m na północ od niej fortecy Ehmedek z XIII w. Znajdują się w niej pozostałości budynków arsenału, skarbca, lochów oraz łaźni, a także cysterny. Otaczają ją mury częściowo pochodzące z czasów seldżuckich, a częściowo jeszcze z hellenistycznych.

Nieopodal fortecy, ne terenie również określanym jako Ehmedek, stoją inne cenne zabytki, jak choćby ruiny krytego targu czy wciąż funkcjonujący ceglano-kamienny meczet Sulejmana (tur. Süleymaniye Cami) z XIII w., przebudowany potem w czasach osmańskich. Jest otwarty dla zwiedzających.

Mury obronne zewnętrze i wewnętrzne Alanya Kalesi, z aż 140 wieżami strażniczymi, ciągną się na 6,5 km. Wzdłuż nich przebiega trasa z kilkoma punktami widokowymi. Na wschodzie wzgórza Kale dostrzeżemy m.in. cysterny, budynek arsenału, ruiny bizantyjskiej kaplicy, odnowioną bramę do twierdzy i wartownię (za jej zwiedzanie nie trzeba płacić).

Czerwona Wieża (Kızılkule) i stocznia Seldżuków (Tersane)

W skład całej fortyfikacji na półwyspie w Alanyi wchodzą jeszcze dwa prawdopodobnie najważniejsze i najlepiej zachowane zabytki (z XIII w.), położone po wschodniej stronie wzgórza: stocznia Seldżuków (tur. Tersane) i Czerwona Wieża (tur. Kızılkule).

Tersane to pierwsza stocznia na Morzu Śródziemnym pochodząca czasów panowania Seldżukidów i jedna ocalała z tego okresu. Co więcej, blisko do połowy XX w. była czynna. Teraz znajduje się tam muzeum mórz i okrętów.

Można do niej wejść od strony Kızılkule na wybrzeżu lub wpłynąć łodzią z morza. Stocznia o długości 56 m i głębokości 44 m ma pięć otwartych na wodę doków z majestatycznymi łukowatymi salami i zdobieniami nad wejściem. Do doków przylegają pomieszczenie strażników i niewielki meczet.

Nieopodal, na klifie górującym nad portem (również na zboczu wzgórza Kale) znajduje się charakterystyczna 33-metrowa Kızılkule z 1226 r. o przekroju w kształcie ośmiokąta. Jest nazywana Czerwoną Wieżą, ponieważ jest zbudowana z czerwonej cegły, która mocno kontrastuje z okoliczną zielenią (jest też efektownie podświetlona w nocy), stanowiąc wyróżnik i symbol miasta. Budowlę umieszczono nawet w herbie Alanyi.

Kızılkule służyła kiedyś jako wieża strażnicza. Teraz, jako że jest świetnie zachowana, działa w niej Muzeum Etnograficzne (na pierwszym piętrze; czynne od godz. 9 do 19). Z kolei na szczycie zrobiono punkt widokowy.

Na wieżę wchodzi się ze wzgórza: można tam iść schodami, wjechać kolejką lub dojechać autem. Od budowli do stoczni prowadzi chodnik bezpośrednio wzdłuż murów obronnych.

Konaki i port w Alanyi

Na terenie okalanym zabytkowymi murami obronnymi na półwyspie warto też zobaczyć konaki, czyli tradycyjne domy z XIX w. budowane z drewna i kamienia. Takie domostwa stoją także w centrum miasta.

Zwiedzając twierdzę w Alanyi i Kızılkule, warto potem wstąpić do sąsiadującego portu, w którym cumuje mnóstwo pirackich statków wycieczkowych i zobaczyć latarnię morską. Jest to również idealne miejsce do podziwiania zatoki. Można tam również skosztować tureckiej kawy oraz herbaty, a także tamtejszego przysmaku: placków gözleme ze szpinakiem i fetą.

Błądząc między urokliwymi uliczkami portu i centrum, powinniśmy nie tylko podziwiać architekturę, ale również zajrzeć do jednego ze straganów, przy których można kupić miejscowe rękodzieło i pamiątki.

Tureckie targi: Bazar Piątkowy

Skoro mowa już o straganach i kupowaniu, grzechem byłoby nie odwiedzić podczas wycieczki do Turcji chociaż jednego z lokalnych targów mieniących się tysiącami braw, gdzie sprzedawcy oferują wszystko: od rękodzieła, przypraw i jedzenia, po ciuchy, perfumy, tekstylia oraz antyki.

Największym takim miejscem handlu jest Cuma Pazari, czyli Bazar Piątkowy, organizowany na starym mieście w centrum, nieopodal portu (od strony bulwaru Atatürka). W sklepach nie możemy się targować, jednak bazary są doskonałym miejscem do spróbowania sił w tej popularniej na Bliskim Wschodzie sztuce. Sprzedawcy wręcz tego oczekują.

W Alanyi w różnych dniach tygodnia rozkładają się bazary w innych częściach miasta. W poniedziałek jest czynny targ w dzielnicy Oba, we wtorek targ rybny w zachodnim rejonie, w czwartek w Tosmur, w sobotę kupimy owoce na straganach w dzielnicy Cikcilli, zaś w niedzielę w Hacet.

Plaża Kleopatry i nocne życie

Alanya jako kurort ma do zaoferowania również czyste kąpieliska (nagradzane corocznie Błękitną Flagą) z ciepłą przejrzystą wodą; oraz szerokie, piaszczyste kilkukilometrowe plaże, na których można wypocząć i opalić się (wynajęcie znajdujących się na nich parasoli, leżaków i materacy jest płatne). Po wschodniej stronie półwyspu znajduje się plaża Keykubat, zaś po zachodniej: słynna plaża Kleopatry.

Szczególną dumą miasta, ale też całej Riwiery Tureckiej jest właśnie plaża Kleopatry, którą ochrzczono tym mianem, ponieważ to właśnie na jej złocistych, miękkich piaskach podobno wypoczywała Kleopatra wraz z Markiem Antoniuszem.

Plaża ta jest wyraźnie szersza od Keykubat i oferuje lepszą infrastrukturę, przystosowaną nie tylko do wypoczynku i aktywności na lądzie, ale też w wodzie i do uprawiania wszelkich sportów. Znajdziemy tam leżaki, prysznice, place zabaw, boiska do siatkówki. W tamtejszych wodach można nurkować, uprawiać windsurfing, skorzystać z parasailingu lub przejażdżki skuterem wodnym.

Jeśli chcemy zażyć kąpieli, pamiętajmy o zachowaniu ostrożności, ponieważ w niektórych miejscach zejście jest kamieniste i śliskie. Mogą tam być też spore spadki.

Nie można też zapominać o pięknym widoku na XIII-wieczną twierdzę w Alanyi na Wzgórzu Zamkowym. Tuż obok, wzdłuż plaży Kleopatry prowadzi długa promenada nadmorska, gdzie znajduje się szereg lokali gastronomicznych oraz klubów. Ta część miasta nigdy nie śpi i oferuje również bujne życie nocne.

Inne miejsca, które warto odwiedzić w Alanyi: Dom Ataruka (w którym w 1935 r. zatrzymał się pierwszy prezydent Turcji: Mustafa Kemal Ataturk; wstęp jest darmowy) i jego pomnik (przy Urzędzie Miasta), Muzeum Archeologiczne z bogatymi zbiorami (nieopodal jaskini Damlataş; otwarte od godz. 9 do 17), Delfinarium Sealanya i Alanya Aquapark (w pobliżu plaży Kleopatry i wzgórza Kale).