Zwyczaj świętowania sylwestra sięga starożytnych czasów, kiedy to Juliusz Cezar ustalił początek nowego roku na 1 stycznia. Kalendarz juliański jeszcze przez wiele stuleci obowiązywał w Europie, by w końcu ustąpić miejsca kalendarzowi gregoriańskiemu. Samo ustalenie daty nie wyjaśnia jednak, skąd huczne świętowanie 31 grudnia.

Większość źródeł podaje, że sylwestrową zabawę zawdzięczamy proroctwu Sybilli, która na rok 1000 wyznaczyła koniec świata. Przepowiednie królowej Saby powstały na skutek spotkania wieszczki panującej na południowo-zachodniej części Półwyspu Arabskiego z królem Salomonem.

Jej wyznania zostały zapisane na polecenie izraelskiego króla i dotyczyły przyszłych losów świata. Według jej przepowiedni, zanim nastąpi ostateczny koniec świata, ludzkość dostąpi wielu cierpień wywołanych wojnami i klęskami żywiołowymi. To właśnie na przełomie lat 999 i 1000 miał obudzić się smok Lewiatan, by zniszczyć ludzkość. Wszyscy oczekiwali więc katastrofy. Kiedy wczesnym rankiem 1 stycznia 1000 roku okazało się, że świat dalej istnieje i nic złego się nie wydarzyło, ówczesny papież Sylwester II pobłogosławił Rzym i świat. Ludzie wyszli na ulice i rozpoczęli świętowanie, a ojciec święty został uznany za bohatera.

Zanim jednak zaczęto co roku hucznie świętować sylwestra, minęło jeszcze kilka wieków. W Polsce sylwestra zaczęto organizować w XIX stuleciu. Z początku świętowały jedynie najbogatsze warstwy społeczeństwa, a dopiero później tradycja imprezy sylwestrowej trafiła pod strzechy.

W naszym kraju sylwestra tradycyjnie spędzamy z rodziną i przyjaciółmi, wspólnie witając Nowy Rok w blasku fajerwerków i zimnych ogni. A jak wyglądają sylwestrowe obchody w innych krajach?

Japonia: tradycyjne czyszczenie

W Japonii sylwester nazywany jest "Omisoka" i jest to czas intensywnych przygotowań i symbolicznych rytuałów. Już kilka dni przed 31 grudnia ludzie starają się zakończyć wszelkie niedokończone zadania, sprzątając swoje domy i miejsca pracy w procesie zwyczajowo zwanym "osouji".

To nie tylko rytuał czyszczenia przestrzeni fizycznej, ale też symboliczne oczyszczenie z negatywnych energii i problemów z minionego roku. Osouji jest także sposobem na rozpoczęcie nowego roku z wyjątkową czystością ducha i otoczeniem.

W sylwestra wieczorem rodziny zbierają się razem, aby wspólnie celebrować tę okazję. Trudno znaleźć otwarte sklepy czy restauracje, ponieważ większość miejsc zamyka się wcześnie, dając pracownikom czas na powrót do domu i spędzenie czasu z bliskimi. O północy, gdy zegar wybija ostatnie sekundy roku, wielu ludzi udaje się do świątyń, aby się pomodlić.

Islandia: wojna na fajerwerki

Kiedy zapytałam jednego z moich znajomych, który sporo czasu mieszkał na Islandii, o to, jak świętuje się tam sylwestra, odpowiedź nieco mnie zaskoczyła.

– Fajerwerki – usłyszałam w odpowiedzi.

Jak się okazuje, Islandczycy są wielkimi fanami pirotechniki i już od wczesnych godzin popołudniowych 31 grudnia odpalają pierwsze fajerwerki. Dochodzi nawet do swego rodzaju wojen pomiędzy sąsiadami, czy też sąsiednimi miastami o to, kto zrobi większe fajerwerkowe show.

O 22:30 nagle jednak wszystko cichnie i przez godzinę na ulicach oraz na niebie panuje spokój. Skąd ta przerwa? Dokładnie 22:30 w islandzkiej telewizji RÚV odbywa się transmisja tak zwanej szopki noworocznej (Áramótaskaup), czyli wesołe podsumowanie minionego roku. Obejmuje to między innymi wyśmiewanie wydarzeń politycznych i społecznych z minionego roku.

Transmisja kończy się o 23:30 i wtedy też ze zdwojoną siłą na niebo wracają fajerwerki.

Na Islandii możemy spotkać się także z licznymi noworocznymi ogniskami, przy których wspólnie oczekuje się nadejścia Nowego Roku.

Brazylia: białe ubrania i ofiary dla Yemanji

W Brazylii sylwester, znany jako "Reveillon", to czas magiczny i pełen tradycji. Jedną z najbardziej rozpoznawalnych praktyk jest ubieranie się na biało – ten kolor to symbol pokoju i harmonii. Wierzy się, że biały strój przyniesie szczęście i czystość na kolejny rok, dlatego też liczni Brazylijczycy wybierają ten kolor na tę wyjątkową okazję.

Jednak to nie wszystko - wzdłuż wybrzeża Brazylii przygotowania do sylwestra często obejmują oddawanie hołdu Yemanji, bogini mórz i oceanów. Ludzie przygotowują koszyki z kwiatami, często z jedzeniem i napojami, które są następnie ofiarowane morzu. Ta praktyka, będąca częścią afro-brazylijskich tradycji religijnych, symbolizuje nadzieję i błogosławieństwo na nadchodzący rok.

Sylwester w Brazylii to czas wspólnego świętowania, zjednoczenia się społeczności i oddania czci zarówno tradycji, jak i naturze, manifestując wiarę w lepszą przyszłość.

Wietnam: ołtarze i ofiary dla bogów

Kilka lat temu miałam okazję być w Wietnamie akurat w czasie, kiedy trwały tam obchody Tết Nguyên Đán - Wietnamskiego Nowego Roku. Nie było to wcześniej zaplanowane, a o tym, że cokolwiek się dzieje, dowiedziałam się głównie dlatego, że byłam dopiero co po wylądowaniu, a wszystkie sklepy i restauracje były pozamykane i nie miałam gdzie zjeść swojego pierwszego posiłku na nowym kontynencie.

Dopiero po plakatach z zapowiedziami imprez dowiedziałam się, że w Wietnamie nowy rok dopiero się zacznie i że trafiłam na sam środek jego świętowania.

Tết Nguyên Đán to dla Wietnamczyków jedno z najważniejszych i najbardziej uroczystych świąt. Obchodzony zgodnie z kalendarzem księżycowym Tết przypada na pierwsze trzy dni nowego roku księżycowego, zazwyczaj między końcem stycznia a początkiem lutego według kalendarza gregoriańskiego.

Przygotowania do Tết rozpoczynają się już na kilka tygodni przed właściwymi świętami. Rodziny sprzątają swoje domy, kupują nowe ubrania, sprzęty gospodarstwa domowego i dekoracje, aby przygotować się na nowy rok. Tradycyjnie, kilka dni przed Tết, Wietnamczycy odwiedzają groby swoich przodków, czyszcząc je i składając kwiaty oraz dary, aby uczcić pamięć zmarłych.

Jednym z najbardziej charakterystycznych elementów obchodów jest "li xi" – tradycja wręczania czerwonych kopert z pieniędzmi dzieciom i osobom młodszym jako symbol szczęścia, pomyślności i błogosławieństwa na nowy rok.

Na ulicach, w domach, w sklepach – praktycznie wszędzie – można natknąć się na ołtarzyki, na których są składane w ofierze dla bogów przeróżne artykuły. Możemy znaleźć na nich zarówno tradycyjne wietnamskie ciasteczka, jak i na przykład... napoje energetyczne i zabawki.

Dużą rolę odgrywa również jedzenie. Stoły są zapełnione tradycyjnymi potrawami, takimi jak "bánh chưng" (kleista ryżowa potrawa zawinięta w liście laurowym), "giò" (wieprzowina w galarecie) i "mứt" (słodycze z suszonych owoców), które są spożywane w gronie rodziny.

W główny dzień obchodów Wietnamczycy wędrują od domu do domu, odwiedzając rodzinę, przyjaciół i krewnych, aby złożyć sobie życzenia. Starają się rozpocząć nowy rok w dobrych relacjach, przebaczając ewentualne konflikty z przeszłości i witając nadchodzące możliwości z optymizmem.

Na ulicach miast odbywają się festiwale, parady, pokazy sztucznych ogni i tradycyjne występy, które przyciągają tłumy ludzi. Całe miasta są ozdobione kolorowymi latarniami, kwiatami i ozdobami, co tworzy niepowtarzalną atmosferę radości i entuzjazmu.

Hiszpania: Grapes of Luck

W Hiszpanii kultywowany jest zwyczaj spożywania dwunastu winogron o północy w sylwestrową noc. Tradycja ta ma głębokie korzenie historyczne i sięga aż XIX wieku, kiedy to nadworny personel królewski w Madrycie postanowił zachęcić do konsumpcji nadmiaru winogron, mających obfitować w tamtym roku. Dziś jest to obowiązkowy element sylwestrowej ceremonii.

Ludzie gromadzą się na placach i w domach, trzymając dwanaście specjalnie przygotowanych winogron, jedno na każdy dzwonek bijący o północy. Celem jest zjedzenie każdego z nich dokładnie w rytm bijących dzwonów. Wierzy się, że osoby, które zdołają zjeść wszystkie winogrona w tym krótkim czasie, będą miały szczęśliwy i pomyślny rok.

Nigeria: obrzędy i modlitwy

W Nigerii sylwester jest czasem intensywnych obrzędów religijnych i duchowego skupienia. Społeczności gromadzą się w miejscach kultu, takich jak kościoły, gdzie odbywają się całonocne nabożeństwa.

Ludzie modlą się, śpiewają pieśni, wygłaszają przemówienia i biorą udział w różnorodnych ceremoniach, skupiając się na podziękowaniach za miniony rok oraz prosząc o błogosławieństwo i opiekę na nadchodzący.

Noc sylwestrowa w Nigerii to czas, kiedy społeczności łączą się w modlitwie i refleksji. To okazja do zjednoczenia się w wierze i nadziei na lepsze czasy. Obrzędy te odzwierciedlają głębokie związki z wiarą i tradycją, które są kluczowe dla społeczności tego kraju.

Są jednak też miejsca, w których świętuje się sylwestra w inny sposób. Organizowanych jest wiele maskarad, podczas których obywatele zakładają zwierzęce maski i tańczą w rytm energicznej muzyki.

Indie: światło i festiwale

W Indiach sylwester to okazja do wzięcia udziału wielu różnorodnych festiwalach i radosnych uroczystościach, zależnych od regionu i lokalnej kultury. Jednym z najbardziej znanych jest Diwali, festiwal świateł, obchodzony w różnych częściach kraju. Jest to czas, kiedy ludzie ozdabiają swoje domy i ulice lampionami, lampkami oliwnymi i kolorowymi dekoracjami.

Diwali, nazywane również "Festiwalami Świateł", są czasem radości, dobrej woli i wspólnotowego świętowania. Wiele rodzin przygotowuje się do tego dnia z dużym wyprzedzeniem, czyszcząc i ozdabiając swoje domy, gotując tradycyjne potrawy i organizując przyjęcia dla rodziny i przyjaciół.

To także czas, kiedy organizowane są spektakularne pokazy sztucznych ogni, które gromadzą tłumy podziwiających i celebrujących tę wyjątkową okazję ludzi.

Sylwester w Indiach to wyjątkowy czas, kiedy społeczności łączą się w radosnym i kolorowym świętowaniu. Różnorodność festiwali i obyczajów dodaje specjalnego uroku temu okresowi, podkreślając bogactwo kulturowe tego kraju.