Wtorek 30 lipca z odnotowaną w Müllheim maksymalną temperaturą wynoszącą 35,4 stopnia Celsjusza był jak dotąd najgorętszym dniem 2024 roku po zachodniej stronie Odry. Eksperci Niemieckiej Służby Meteorologicznej (Deutscher Wetterdienst, DWD) spodziewają się jednak, że jeszcze w drugim tygodniu sierpnia ten rekord się zmieni.

Już połowę Niemiec dotknęły ekstremalne upały. Dla wszystkich objętych nimi obszarów wydano ostrzeżenia DWD przed wysokimi temperaturami, ale miejscami obowiązuje dodatkowo alert dotyczący promieniowania UV. Ze względu na rozrzedzoną warstwę ozonową w tych dniach bywa ono na skrajnie wysokim dla Europy Środkowej poziomie.

W niektórych wyżej położonych obszarach indeks UV wystrzelił do poziomu 7-10, co oznacza, że wszystkie przebywające tam na zewnątrz osoby powinny mieć dodatkową ochronę przed słońcem – nie tylko krem z filtrem, ale i jasne ubranie oraz nakrycie głowy. W samo południe należałby zaś w ogóle unikać przebywania poza domem.

Wysokie promieniowanie UV stanowi bowiem poważne zagrożenie dla zdrowia, szczególnie dla osób spędzających dużo czasu na zewnątrz. Ekspozycja na wysokie promieniowanie słoneczne może prowadzić do oparzeń, a długofalowo zwiększać ryzyko zachorowania na raka skóry.

Upały szaleją szczególnie w niemieckich regionach Badenia-Wirtembergia, Bawaria, Berlin, Brandenburgia oraz Saksonia. Prognozy przewidują, że temperatura powietrza może osiągnąć tam nawet 38 stopni Celsjusza. Wiadomo już, że główne ostrzeżenia meteorologiczne w Niemczech pozostaną w mocy co najmniej do 15 sierpnia.

Służby ostrzegają, że wysokie temperatury mogą powodować szereg problemów w infrastrukturze transportowej. Deformacje torów kolejowych i uszkodzenia nawierzchni dróg są możliwe, co może prowadzić do opóźnień w ruchu pociągów oraz problemów z ruchem drogowym.

Przeciążenie sieci energetycznej spowodowane zwiększonym zapotrzebowaniem na klimatyzację może prowadzić zaś do lokalnych przerw w dostawie prądu.

Żar z nieba wyleje się także na Polskę. To już tylko kwestia dni

Jak łatwo zauważyć na mapach pogodowych z prognozami na najbliższe dni, wkrótce podobne warunki pogodowe mają wystąpić niestety także w Polsce. Już prognozy na 7-9 sierpnia wskazują na temperatury powyżej 30 stopni Celsjusza i podwyższone promieniowanie UV w południowych województwach graniczących z RFN, od strony której nadjedzie pierwsze uderzenie ciepła. W kolejnych dniach kraj nad Wisłą od południa powinny jednak nawiedzić również masy gorącego powietrza znad Bałkanów i Węgier.

Także my powinniśmy więc mieć świadomość, że upały stanowią poważne zagrożenie dla zdrowia publicznego. W ich czasie łatwo nabawić się udaru cieplnego, który jest stanem zagrażającym życiu, charakteryzującym się wysoką temperaturą ciała, przyspieszonym tętnem, a czasem utratą przytomności. Osoby starsze, dzieci, kobiety w ciąży oraz osoby z przewlekłymi schorzeniami są narażone szczególnie.

Jednak nawet u młodych i wysportowanych osób wysokie temperatury mogą powodować odwodnienie, które objawia się bólem głowy, zawrotami głowy, uczuciem zmęczenia oraz suchością w ustach. A częste narażanie się na odwodnienie może prowadzić do poważniejszych problemów zdrowotnych, takich jak niewydolność nerek.

Jak chronić się przed upałami i wysokim promieniowaniem UV?

Aby zminimalizować ryzyko związane z ekstremalnymi upałami i wysokim promieniowaniem UV, zaleca się stosowanie następujących środków ostrożności:

• Unikanie ekspozycji na słońce: Staraj się spędzać czas w zamkniętych, klimatyzowanych pomieszczeniach, szczególnie w godzinach południowych, kiedy promieniowanie UV jest najsilniejsze.
• Nawodnienie: Pij dużo wody, unikając napojów zawierających alkohol oraz kofeinę, które mogą prowadzić do odwodnienia.
• Odpowiedni ubiór: Noś luźne, lekkie i jasne ubrania, które pomagają w regulacji temperatury ciała i zmniejszają ryzyko oparzeń słonecznych.
• Ochrona kremem z filtrem UV: Stosuj kremy z filtrem UV o wysokim faktorze ochronnym (SPF), nos okrycia głowy oraz okulary przeciwsłoneczne z filtrem UV.
• Monitorowanie stanu zdrowia: Zwracaj uwagę na objawy przegrzania i odwodnienia, takie jak nadmierna potliwość, przyspieszone bicie serca, nudności czy zawroty głowy. W razie potrzeby niezwłocznie skontaktuj się z lekarzem.

Nasilające się fale upałów są coraz częściej wiązane z globalnymi zmianami klimatycznymi. W miarę jak średnie temperatury na całym świecie rosną, częstotliwość i intensywność ekstremalnych zjawisk pogodowych, takich jak upały, również rośnie - także w Europie Środkowej, która dotąd była znana z łagodnego klimatu.

To z kolei prowadzi do poważnych konsekwencji dla zdrowia publicznego, rolnictwa oraz infrastruktury. Niezależnie od wieku czy stanu zdrowia, każdy powinien być więc świadomy ryzyka związanego ze skutkami kryzysu klimatyczne oraz stosować się do zaleceń ekspertów.