"Mostu nas Sundem" tu nie będzie. 16 mniej znanych skandynawskich kryminałów do nadrobienia

Skandynawskie seriale kryminalne kojarzą się głównie z nurtem nordic noir, który cechuje się mrocznym klimatem, surową estetyką, skomplikowanymi postaciami i powolnym, ale intensywnym budowaniem napięcia, jak wspomniane "Most nad Sundem", "The Killing", "Kasztanowy ludzik" czy "Karppi".

Jednak skandynawskie kryminały to nie tylko noir – znajdziemy tu także dynamiczne thrillery akcji, proceduralne serie detektywistyczne, a nawet kryminały z elementami horroru i nadprzyrodzonych zjawisk. Charakterystyczne dla tych produkcji są dbałość o realizm, głębokie tło społeczne oraz unikalny, chłodny klimat, który wyróżnia je na tle zachodnich produkcji.

Podczas gdy niektóre skandynawskie seriale są bardzo popularne wśród widzów w Europie i na świecie (chociażby dzięki Netfliksowi, na którym w Polsce chętnie oglądane były ostatnio "Przełom" i "Morderstwa w Åre" ze Szwecji) inne przechodzą bez większego echa. Oto 16 kryminalnych produkcji ze Szwecji, z Norwegii, Danii, Islandii i Finlandii*, które warto nadrobić, jeśli jesteś zagorzałym fanem gatunku.

Wszystkie są dostępne w streamingu. Wykluczyliśmy produkcje, które nie są obecnie dostępne w Polsce.

Ceniony detektyw znany ze swojej uczciwości i empatii wraz ze swoją partnerką prowadzi śledztwo w sprawie fali morderstw w Helsinkach. "Helsińskie zbrodnie" oparte są na serii książek autorstwa Mattiego Yrjänä Joensuu. Pierwszy sezon popularnego na całym świecie serialu dostępny jest na Netfliksie.

Drugi islandzki serial kryminalny (po hitowej "W pułapce") wyprodukowany dla Netfliksa. Inspirowany prawdziwą historią z ośrodka dla trudnej młodzieży z lat 40. XX wieku, opowiada o śledztwie w sprawie serii brutalnych morderstw. Wraz z lokalną policjantką prowadzi ją detektyw z przeszłością, który wraca z Oslo na rodzinną Islandię. Mroczna, chłodna atmosfera, surowe islandzkie krajobrazy i ciężka, emocjonalna historia. Serial "The Valhalla Murders" liczy osiem odcinków.

Kryminał oparty na książkowych bestsellerach Jørna Liera Horsta. Detektyw William Wisting wpada na trop amerykańskiego seryjnego mordercy, co wciąga go w grę międzynarodowych służb. Serial łączy klasyczny nordic noir z proceduralem policyjnym, a w jednej z ról pojawia się Carrie-Anne Moss, gwiazda "Matrixa". "Wisting" doczekał się już pięciu sezonów.

Połączenie serialu kryminalnego i thrillera z akcją w Kopenhadze. "Pod osłoną mroku", reboot serialu "Den som dræber" ("Those Who Kill") z 2011 roku, skupia się na Louise Bergstein, profilerce, która jest ekspertką od seryjnych morderców i pomaga policji doprowadzić do końca najbardziej skomplikowane i nierozwiązane śledztwa. Serial "Pod osłoną mroku" liczy cztery sezony.

Duński miniserial true crime oparty na głośnej sprawie morderstwa Kim Wall. W 2017 roku 30-letnia szwedzka dziennikarka zginęła na pokładzie łodzi podwodnej naukowca i inżyniera, Duńczyka Petera Madsena.

Serial nie skupia się na samym morderstwie ale na żmudnej pracy policji i prokuratury, ukazując wyzwania związane z prowadzeniem śledztwa bez ciała ofiary. Twórcy zdecydowali się na realistyczny, niemal dokumentalny styl, unikając epatowania przemocą i sensacją, co sprawia, że "Dochodzenie" wyróżnia się na tle typowych kryminałów.

Gdy okazuje się, że błędy w policyjnej bazie DNA mogły doprowadzić do nierozwiązania sprawy zaginięcia kilku dzieci, detektyw Rolf Larsen wraca do przeszłości, by odnaleźć córkę i odkryć prawdę. Śledztwo prowadzi go przez Europę, a bohater odkrywa szokujące fakty dotyczące handlu ludźmi.

Serial balansuje na granicy dramatu i thrillera, a jedną z główną ról gra Zosia Wichłacz. To niejedyny polski akcent, bo w obsadzie znaleźli się również m.in. Jadwiga Jankowska-Cieślak, Piotr Polk, Hanna Konarowska i Grażyna Zielińska. Serial "DNA" liczy dwa sezony.

Amerykańsko-islandzki serial oparty na powieści Ragnara Jónassona. Reżyserem jest Lasse Hallström, szwedzki reżyser trzykrotnie nominowany do Oscara, autor filmów "Co gryzie Gilberta Grape'a", "Mój przyjaciel Hachiko", "Czekolada" i "Wbrew regułom" i kilku teledysków Abby, a główną bohaterkę gra nominowana do Oscara, Złotego Globu i BAFTY Szwedka Lena Olin ("Czekolada, "Nieznośna lekkość bytu"). Serial "The Darkness" liczy sześć odcinków i opowiada o detektywce Huldę Hermannsdóttir, która tuż przed emeryturą dostaje skomplikowaną sprawę zabójstwa.

Serial "Platforma 45" rozgrywa się na odległej platformie wiertniczej na Morzu Północnym, gdzie grupa pracowników zostaje odcięta od świata po tajemniczym wypadku. Wkrótce okazuje się, że ktoś na pokładzie ma coś do ukrycia, a śmierć jednego z członków załogi to dopiero początek. Thriller psychologiczny z elementami kryminału i survivalu. Serial liczy dwa sezony, a w obsadzie znalazł się znany z "Billy'ego Elliota" Gary Lewis.

Połączenie kryminału z psychologicznym thrillerem i elementami nadprzyrodzonymi. Tytułowa bohaterka Veronika jest policjantką z małego miasteczka, która jest uzależniona od tabletek, ale w momentach trzeźwości zaczyna widzieć zmarłych. To sprawia, że wątpi w swoje zdrowie psychiczne. Z czasem dostrzega jednak, że jej wizje mają sens, a tajemnicze zaginięcia i śmierci zaczynają się łączyć. Serial "Veronika" doczeka się drugiego sezonu.

Biolożka Emma Salomonsen wraca w rodzinne strony, gdy jej ojciec – leśniczy i badacz wilków – znika bez śladu. W tym samym czasie znika również kilkuletni chłopiec, a miejscowi obwiniają dzikie zwierzęta. Emma odkrywa jednak, że prawda jest dużo bardziej skomplikowana. "Fenris" liczy sześć odcinków i jest połączeniem dramatu i kryminału z ekologicznymi wątkami.

Klimatyczny dramat kryminalny osadzony w latach 70., oparty na powieści Kerstin Ekman. W namiocie w pobliżu małego szwedzkiego miasteczka odnalezione zostają ciała dwojga turystów. Sprawa przez niemal dwie dekady pozostaje nierozwiązana, aż dawna mieszkanka miasteczka postanawia do niej wrócić. Zbrodnia splata losy czworga przypadkowych osób, odsłaniając dawno skrywane tajemnice. "Blackwater" liczy sześć odcinków.

Kobieta z organizacji Missing People Sweden próbuje rozwiązać tajemniczą sprawę bogatego właściciela ziemskiego. Mężczyzna znika po rodzinnej kłótni, podczas której miał postawić córce ultimatum – albo zakończy związek z chłopakiem, albo straci spadek. Liczące pięć odcinków "Serce w mroku" to kryminał true crime z elementami dramatu i thrillera, który jest oparty na prawdziwej historii z 2012 roku.

Na dwa dni przed świętami Szwecję paraliżuje śnieżna burza. To wtedy znika pięciomiesięczne dziecko. Prowadząca sprawę policjantka szybko nabiera podejrzeń, że rodzice ukrywają coś przed śledczymi. Zwłaszcza że matka niemowlęcia w noc zaginięcia znajdowała się pod wpływem środków nasennych i niczego nie pamięta. Serial "Śnieżne anioły" liczy sześć odcinków.

"Zupełnie normalna rodzina" pokazuje, jak życie pewnej szwedzkiej rodziny zmienia się, gdy niespodziewane morderstwo ujawnia, do jakich poświęceń są gotowi, by chronić siebie nawzajem. Serial na podstawie książki M.T. Edvardssona liczy sześć odcinków i jest dramatem z wątkami kryminalnymi.

Sześcioodcinkowa, trzymająca w napięciu historia o zwykłym kierowcy ciężarówki i ojcu rodziny z małego miasteczka, który popełnia fatalny błąd. Jego konsekwencje zmuszają go do podjęcia decyzji, która na zawsze odmieni życie bohatera. "Zaginieni" to połączenie kryminału, dramatu i thrillera.

"Equinox" to duński serial, który łączy elementy thrillera psychologicznego, mystery i horroru. Ma wątki śledcze – główna bohaterka próbuje rozwikłać zagadkę tajemniczego zniknięcia swojej siostry i jej znajomych – ale nie jest to klasyczny kryminał. Bardziej przypomina mroczny thriller z elementami nadprzyrodzonymi, w stylu "Dark" czy "The OA". Liczy sześć odcinków.