Nie każdy grający w zakłady LOTTO zdaje sobie sprawę, że Totalizator Sportowy jest jednym z największych mecenasów kultury w Polsce. Niewielu ma też świadomość, że kupując zakład wspiera instytucje i imprezy kulturalne. Dzięki Totalizatorowi nasza kultura od 2003 roku zyskała ponad 1,3 mld zł. LOTTO jest zobowiązane do przekazywania części zysków, dzięki czemu świetne wyniki firmy przekładają się większe pieniądze dla kultury.
Dyskusję o finansowaniu kultury wspiera Totalizator Sportowy
Totalizator jest zobowiązany od 2003 roku przekazywać środki pozyskane z dopłat do gier na polską kulturę. Musi dopłacać na cele związane z polskim sportem, kulturą i zdrowiem do każdej gry LOTTO: 25-procentową dopłatę do stawek gier liczbowych oraz 10-procentową do stawek loterii pieniężnych. Pieniądze trafiają m.in. do Funduszu Rozwoju Kultury Fizycznej (77 proc. z dopłat), ale i do Funduszu Promocji Kultury (20 proc. z dopłat).
Fundusz Promocji Kultury od 10 lat jest istotną częścią budżetu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, dzięki czemu regularny rozwój kultury jest w ogóle możliwy. W nadszarpniętym budżecie państwa ciężko wysupłać miliony na działalność kulturalną.
Tłusty rok 2012 i 1100 projektów
Od 2003 do 2012 roku w ten sposób polska kultura zyskała blisko 1,3 miliarda złotych. Szczególnie udanym rokiem był 2012, w którym Totalizator zanotował duże zyski i miał najwyższe tempo wzrostu spośród spółek z tej branży w całej Europie, co automatycznie przełożyło się na korzyść polskiej kultury – 156 milionów zł. Dla porównania w 2010 było to 126,96 mln zł, a w 2011 – 138 mln zł. Do imponujących wyników, które zresztą doceniono na świecie, w znaczącym stopniu przyczynił się prezes Wojciech Szpil.
Bieżący rok zapowiada się równie pomyślnie. W samej pierwszej połowie 2013 roku gracze LOTTO wsparli kulturę prawie 73 milionami złotych. Z każdego zakupionego kuponu Lotto za 3 zł, 12 groszy trafia do Funduszu Promocji Kultury. Do tego dochodzą wspomniane dopłaty od wszystkich pozostałych gier liczbowych i loterii. Każdego dnia na kulturę dzięki zakładom Polaków trafia więc średnio 410 tys. zł.
Te pieniądze mają realne przełożenie na wydarzenia kulturalne i wspieranie polskich artystów. Warto wymienić chociażby: Festiwal Malta 2012 w Poznaniu (przekazana kwota 1 000 000 zł), Międzynarodowy Festiwal Sztuki Autorów Zdjęć Filmowych PLUS CAMERIMAGE, którego pomysł zrodził się w Toruniu, a od 2010 odbywa się w Bydgoszczy (600 000 zł) i 9. Festiwal Filmowy Planete Doc (50 000 zł).
Remonty i modernizacje
Oprócz festiwali i instytucji Totalizator dofinansowuje również remonty bibliotek, szkół artystycznych, obiektów architektonicznych, finansuje zakup sprzętów multimedialnych, dzięki którym dostęp do kultury jest coraz bardziej powszechny. Za pieniądze przekazane przez grających w LOTTO w pierwszej połowie 2013 roku (prawie 73 mln zł) m.in. wyremontowano 133,5 bibliotek i 19,7 szkół artystycznych.
W 2012 roku Totalizator wsparł Filmotekę Narodową, która posiada jeden z największych zbiorów taśm filmowych i archiwaliów w Europie. To dzięki działaniom Filmoteki mamy szansę oglądać filmy fabularne, które powstały jeszcze przed II wojną światową. Na remont i modernizację Kina Iluzjon należącego do Filmoteki przeznaczono prawie 2 mln zł. Ponad 2,6 mln złotych przekazano na rozbudowę kolekcji Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, a ponad 1,6 mln zł na oświetlenie Sali im. Moniuszki w Teatrze Wielkim – Operze Narodowej w Warszawie. Fundusz Promocji Kultury wsparł również Muzeum Narodowe w Krakowie i jego oddział – Kamienicę Szołayskich (wcześniej Muzeum Stanisława Wyspiańskiego). Na remont przeznaczono 940 tys. zł. W Krakowie wyremontowano i zmodernizowano również jedno z najstarszych muzeów w Polsce - Muzeum Książąt Czartoryskich. Na ten cel trafiło 600 tys. zł.
680 tys. zł otrzymał Białostocki Teatr Lalek, który działa nieprzerwanie od 1953 roku. Akademia Sztuk Pięknych we Wrocławiu dostała 550 tys. zł na wyposażenie mini huty szkła w urządzenia i sprzęt specjalistyczny, a na modernizację największej galerii sztuki współczesnej – Zachęty przeznaczono 1,2 mln zł. Powstała tam m.in. księgarnia artystyczna i nowa biblioteka. Pieniądze (700 tys. zł) z Funduszu wsparły również makietę przedwojennej Warszawy w Teatrze Kamienica. Obraz stolicy tuż przed wybuchem II wojny światowej robi wrażenie. Jego zdjęcia publikowaliśmy wcześniej w naTemat. To oczywiście tylko niektóre i bardziej kosztowne z ponad 1100 zrealizowanych w poprzednim roku projektów.
Dla przyszłych pokoleń
Totalizator oprócz dopłat, do których jest zobowiązany ustawą, przekazuje również środki własne na wybrane projekty kulturalne. Ten mecenat kultury zapoczątkowano już w 1971 roku, kiedy firma zaangażowała się w odbudowę Zamku Królewskiego. To dzięki Totalizatorowi w Muzeum Diecezjalnym w Siedlcach znajduje się słynny obraz „Ekstaza św. Franciszka”, jedyne w Polsce dzieło XVI-wiecznego malarza El Greco.
Totalizator był też oficjalnym partnerem realizowanego w trakcie Nocy Muzeów w Warszawie i Krakowie projektu Muzeum Utraconego – czyli internetowej bazy utraconych dzieł sztuki naszej kultury. Większości dzieł oczywiście nie da się już odzyskać, więc jest to jedyna forma ich popularyzowania. Fundusze LOTTO (partner strategiczny) umożliwiły stworzenie fantastycznego filmu "Warszawa 1935" – czyli pieczołowita rekonstrukcja Warszawy w technologii 3D zrealizowanego przez studio Newborn. Prace trwały 3 lata, a efekt końcowy zachwycił.
Wsparcie Totalizatora na rzecz kultury i sportu jest najwyższe w całej Unii Europejskiej. W 2011 roku było to 101 proc. GGR (Gross Gambling Revenue – przychody minus wszystkie koszty i podatek). Średnia dla 27 krajów Unii wyniosła 68 proc., więc polski wynik jest naprawdę imponujący. Jak podkreślają dyrektorzy placówek i imprez kulturalnych jest też dla nich strategicznym wsparciem, bez którego nasza kultura w najlepszym wypadku stałaby w miejscu.