Czystek – zioło, które leczy i… jest zdrowsze od zielonej herbaty! Sprawdź, na co jeszcze pomaga
Czystek (Cistus L.) jest jedną z najbardziej pożytecznych roślin na Ziemi. Niezwykłe właściwości naparu z czystka mogą znaleźć zastosowanie zarówno w medycynie, do zapobiegania wielu poważnym chorobom, jak i w dużo bardziej przyziemnych celach – kiedy chcemy odstraszyć od nas kleszcze lub komary. Sprawdź, w czym może Ci pomóc pełen antyoksydantów czystek, który ma aż 3 razy więcej polifenoli niż zielona herbata!
Dzięki obecności antyoksydantów, które neutralizują destrukcyjne działanie wolnych rodników (przyspieszających starzenie się organizmu i uszkadzających DNA) czystek może działać jak istna torpeda na wiele toksyn i metali ciężkich.
Silnie oczyszczające właściwości tej rośliny sprzyjają zwolnieniu namnażania się szkodliwych bakterii, dzięki czemu łatwiej pozbyć się nam tego, co działa na nas destrukcyjnie. Przez to, że napar z czystka jest moczopędny, możemy w całkowicie naturalny sposób wspomóc nerki w usuwaniu z naszego ciała nadmiaru toksyn. Obecne w zielu czystka flawonoidy odpowiadają za jego niezwykłą aktywność biologiczną.Czystek – właściwości lecznicze
Napar wykazuje aktywność antynowotworową poprzez szczególny wpływ na komórki rakowe, prowadząc do zahamowania ich zdolności do ponownego namnażania (proliferacji). Choć nie zastąpi leków zalecanych pacjentom onkologicznym, to jednak poleca się jego stosowanie w ramach profilaktyki zapobiegania nowotworom.
Uwaga! Czystek nie leczy raka – może jedynie wspomóc nasz organizm w przeciwdziałaniu chorobom nowotworowym. Olejki eteryczne pochodzące z tej rośliny zawierają diterpeny labdanowe, które są szkodliwe dla komórek nowotworowych.
Czystek polecany jest także nałogowym palaczom, by wspomóc usuwanie zalegających w ich płucach substancji smolistych. Uzależnieni od tytoniu powinni systematycznie pijać napary z czystka (codziennie około 100 ml). W obliczu coraz bardziej powszechnego problemu ze smogiem do codziennej diety czystek powinny włączyć także osoby zamieszkujące tereny, w których skala zanieczyszczeń powietrza jest najwyższa (w okresie grzewczym większość Polski).
Czystek ma działanie oczyszczające i przeciwzapalne, dlatego może okazać się pomocny z wieloma problemami skórnymi – m.in. z trądzikiem, a także z wysypkami, których przyczyną jest nagromadzenie toksyn w organizmie. Co ciekawe, można go aplikować zewnętrznie na skórę, by złagodzić stany zapalne. Dzięki właściwościom detoksykacyjnym czystek może na dodatek poprawić zapach naszego ciała.
Napar wspomaga ogólną kondycję organizmu. Działa przeciwzapalnie i pobudza system immunologiczny do tego, by skuteczniej odpierał ataki drobnoustrojów chorobotwórczych.
Stosowanie czystka może mieć szczególne znaczenie dla diabetyków. Dlaczego?Czystek a cukrzyca. Czy czystek pomaga walczyć z cukrzycą?
Okazuje się, że roślina ta może pomagać w obniżeniu poziomu glukozy we krwi. Napar z czystka wyraźnie zwiększa też wrażliwość tkanek na insulinę, dlatego może być stosowany we wspomaganiu leczenia cukrzycy (wyłącznie jako uzupełnienie terapii).
Potwierdzili to naukowcy z Uniwersytetu Gazi w Turcji, którym w badaniach in vivo i in vitro udało się odkryć, że picie czystka może blokować aktywność enzymów odpowiedzialnych za trawienie glukozy, co sprzyja obniżeniu poziomu cukru we krwi.
Alergicy zmagający się z dotkliwymi skutkami uczuleń skórnych lub pokarmowych mogą złagodzić objawy choroby pijąc ziołowy napar z czystka, który obniża poziom histaminy.Czystek na alergie?
Zwykle bardzo trudno jest przedawkować ilość naparu spożywanego w ciągu dnia (nie ma przeciwwskazań do jego stosowania). Ze względu na to, że czystek pobudza trawienie, bardziej wrażliwe osoby mogą odczuwać ewentualnie łagodne dolegliwości żołądkowe lub wykwity skórne w formie wysypki.
Jeśli nie wiemy, czy jesteśmy uczuleni na kosmetyki lub różnego rodzaju maści mające w składzie czystek, to wystarczy sprawdzić, czy dochodzi do reakcji alergicznej w kontakcie preparatu ze skórą.
Jaki wpływ na tarczycę ma herbata z czystka? Czy czystek może pomóc w walce z chorobą Hashimoto?Czystek a tarczyca i hashimoto
Regularne picie czystka pomaga osobom walczącym z niedoczynnością tarczycy, a także chorobą Hashimoto w minimalizowaniu najczęstszych objawów związanych z nieprawidłowo działającym gruczołem tarczycy (tj. ciągłe uczucie zimna, sucha skóra, wypadanie włosów, dolegliwości jelitowe).
Pacjenci borykający się z takimi problemami powinni spożywać napar z czystka około 3-4 razy dziennie. Herbata z czystka daje w przypadku takich pacjentów naturalny efekt rozgrzewający, zaś dzięki właściwościom przeciwzapalnym czystek pozytywnie wpływa na system immunologiczny.
Czystek działa ochronnie na naczynia krwionośne, blokuje utlenianie złego cholesterolu we krwi, dlatego może zapobiegać rozwojowi m.in. miażdżycy i choroby niedokrwiennej serca.Czystek obniża poziom cholesterolu?
Czystek może pomagać w walce z kleszczami i komarami – zarówno ludziom, jak i zwierzętom (zwłaszcza psom i kotom).•Fot. André Helbig/soultea.de/Creative Commons 3.0
Czystek polecany jest także w ramach terapii uzupełniającej leczenie boreliozy. Niemieckim naukowcom udało się potwierdzić, że olejek eteryczny zawarty w czystku kreteńskim (jednej z odmian tej rośliny) jest w stanie ograniczać rozwój bakterii krętka, które wywołują tę chorobę. Pacjentom z potwierdzoną boreliozą oprócz standardowej antybiotykoterapii polecana jest miesięczna kuracja polegająca na wypijaniu każdego dnia około 100 ml naparu z czystka.Czystek odstrasza kleszcze i komary. Czy może pomóc w walce z boreliozą?
Czystek działa odstraszająco m.in. na owady i pajęczaki. Przed wyprawą w miejsca, w których jesteśmy narażeni na atak kleszczy lub komarów warto spryskać skórę wywarem z czystka albo preparatem na bazie tej rośliny.
Naturalny ekstrakt z czystka może także pomóc ochronić się przed kleszczami psom lub kotom, choć lekarze weterynarii ostrzegają, że nie jest w stanie dorównać skutecznością tradycyjnym obrożom antykleszczowym, kroplom lub tabletkom przeciwko kleszczom, które podaje się zwierzętom.Czy można podawać czystek psom i kotom? Jak działa na zwierzęta napar z czystka?
Ziołową mieszankę tej rośliny można stosować jako dodatek do karmy, którą spożywają nasi pupile lub bezpośrednio na ich sierść spryskać odcedzony wywar z czystka, by dodatkowo zabezpieczyć zwierzęta przed ukąszeniami.
Warto jednak podkreślić, że mimo niewątpliwych zalet czystka nie powinno się traktować jako zamiennik leków i preparatów antykleszczonych rekomendowanych przez weterynarzy.
Co to jest czystek?
Czystek to gatunek wiecznie zielonej rośliny z rodzaju Cistus, znany zwyczajowo pod nazwą święta róża (lub skalna róża). Występuje w blisko 50 odmianach. Jedną z najpopularniejszych z nich jest czystek szary (lub siwy) oraz czystek kreteński (Cistus incanus), który ma różowe kwiaty. Pochodzi z basenu Morza Śródziemnego, gdzie występuje jako dziko rosnący krzew. W Polsce najbardziej znany jest czystek grecki, ale na rynku często można też spotkać czystek pochodzący z Turcji lub Albanii. Inne odmiany czystka to czystek ladanowy, który ma wyjątkowo duże kwiaty, czystek szałwiowy (posiadający białe kwiaty) oraz czystek purpurowy, spotykany m.in. na Wyspach Kanaryjskich, w Hiszpanii, Portugalii i Grecji.
Jedna z odmian czystka (Rockrose Cistus Albidus) zwanego świętą różą (lub skalną różą).•Fot. hpgruesen/pixaby.com
Ciekawostka!
Wyjątkowe znaczenie czystkowi nadawano już od czasów starożytnego Egiptu. Żywica z krzewów czystka (tzw. ladanum lub labdanum) była doceniana nawet przez faraonów. Sprowadzano ją z Krety, gdzie naturalnie rośnie odmiana czystka zwana Cistus ladanifer. Tradycyjnie pozyskiwano ją z... sierści kóz wypasanych na polach porośniętych czystkiem. Zwierzęta starannie wyczesywano z pozostałości żywicy, która zbierała się na ich ciele oraz na kozich brodach. Gęsty płyn był na tyle cenny, że transportowano go z Krety do Egiptu, gdzie kapłani wykorzystywali ją do procesu mumifikacji. Po 70 dniach od zabalsamowania zwłok polewano je żywicą, by święte ciało faraonów zostało odpowiednio zakonserwowane. Pozostałości czarnej żywicy pozyskiwanej z czystka znajdowane są do dziś w prehistorycznych grobowcach faraonów.
Żywicę pochodzącą z czystka w starożytnym Egipcie wykorzystywano do konserwowania zabalsamowanych zwłok faraonów. Jej pozostałości można znaleźć do dziś w miejscach, gdzie spoczywały mumie.•Fot. Open source/Pixaby.com
Żywicę pochodzącą z czystka od zarania dziejów wykorzystywano w medycynie ludowej m.in. do leczenia biegunek i bólu głowy.
Niewiele osób zdaje sobie sprawę z tego, że zielona herbata uważana za jedną z najzdrowszych na świecie ma silnego konkurenta w postaci... herbaty z czystka. Okazuje się, że jeśli chodzi o zawartość substancji pobudzających system immunologiczny, to czystek bije na głowę ulubiony napój Azjatów. Jak to możliwe?Czystek kontra zielona herbata
Czystek ma aż 3 razy więcej polifenoli niż zielona herbata (pod tym względem deklasuje nawet witaminę C). Na dodatek nie zawiera takich stymulantów jak teina, teobranina czy teofilina, dlatego napar z czystka mogą pić nawet dzieci (powyżej 3. miesiąca życia).
Czystek to także adaptogen, czyli roślina, która wzmacnia odporność i aktywuje organizm do walki z infekcjami i drobnoustrojami chorobotwórczymi.
Wbrew pozorom zielona herbata ma mniej wartościowych polifenoli niż nieco mniej popularny czystek pełny właściwości przeciwzapalnych i detoksykujących.•Fot. Free-photos/pixaby.com
Działa moczopędnie – usuwa toksyny i metale ciężkie z organizmu, wspomaga naturalne oczyszczanie nerek.Jaki wpływ na zdrowie ma czystek?
Działa przeciwnowotworowo – hamuje namnażanie komórek nowotworowych.
Działa przeciwzapalnie – wspomaga system odporności, ułatwia walkę z trądzikiem i innymi problemami skórnymi.
Ma działanie antyhistaminowe – zapobiega alergiom i łagodzi skutki dotkliwych uczuleń.
Obniża poziom glukozy we krwi – zapobiega cukrzycy.
Ma właściwości antyoksydacyjne – dzięki temu przeciwdziała chorobom ośrodkowego układu nerwowego (tj. parkinson, alzheimer). Potencjał antyoksydacyjny czystka porównywalny jest do kwasu askorbinowego (wit. C). Wspomaga leczenie gronkowca złocistego, półpaśca oraz opryszczki.
Pomaga walczyć ze schodzeniami układu pokarmowego i miażdżycą.
Spowalnia ogólne starzenie się organizmu dzięki obecności polifenoli.
Działa korzystnie na drogi oddechowe – pomaga palaczom i osobom przebywającym w smogu w usuwaniu nadmiaru substancji smolistych w płucach.
Ma działanie antybakteryjne i przeciwwirusowe – ułatwia walkę z boreliozą.
Zapobiega miażdżycy – hamuje utlenianie cholesterolu LDL, jest bogatym źródłem substancji przeciwutleniających.
Dzięki naturalnym właściwościom dezynfekującym ma korzystny wpływ na stan naszego uzębienia. Można go stosować w formie płukanki w ramach dodatkowej higieny jamy ustnej.
Działa korzystnie na skórę – zwalcza dolegliwości dermatologiczne o podłożu bakteryjnym lub grzybiczym (tj. łupież, trądzik czy egzema). Przeciwdziała rozkładowi kolagenu, dzięki czemu wpływa na naszą skórę i poprawia gęstość kości. Właściwości antyseptyczne czystka mogą być wykorzystane do walki m.in. z łupieżem czy łuszczycą.
Do przygotowania herbaty z czystka wystarczy zalać wrzątkiem 1 czubatą łyżkę ziołowej mieszanki, którą należy zaparzać przez około 5 minut. Po odcedzeniu mogą ją pić nawet dzieci powyżej 3. miesiąca życia.Napar z czystka – jak go przygotować?
Zwykle jedną porcję suszu z czystka można zalewać około 3 razy.
Na rynku dostępne są również gotowe preparaty w postaci herbat ekspresowych, które wystarczy tylko zalać wrzątkiem.
Jak zaparzyć herbatę z czystka?•Fot. Nipapun/Pixaby.com
Napar z czystka uzyskuje się poprzez zalanie 1 litrem wody około 10 g rozdrobnionych ziół. Powstały płyn po doprowadzeniu do wrzenia należy jeszcze dodatkowo gotować przez około 5 minut na małym palniku.
Jeśli chcemy zauważyć pozytywny wpływ czystka na nasz organizm, należy pić go systematycznie przez dłuższy okres czasu. Jednorazowe spożycie wywaru z czystka może nie przynieść pożądanych efektów. Pierwsze oznaki poprawy można zauważyć dopiero po upływie około 1 tygodnia regularnego picia czystka. Zwykle zmianę można odczuć dopiero po miesiącu od włączenia czystka do codziennego menu.
Nie ma ograniczeń wiekowych dotyczących spożywania czystka. Mogą go pić zarówno dorośli, jak i dzieci. Nie istnieją także żadne przeciwwskazania dotyczące stosowania czystka przez kobiety w ciąży oraz osoby stosujące leki. Herbaty i napary na bazie tej rośliny nie wchodzą w interakcję z farmaceutykami.Czystek – przeciwwskazania
Mimo że w internecie często można przeczytać, że nadmierne ilości czystka mogą sprzyjać wypłukiwaniu żelaza, przez co dochodzi do zawrotów głowy, to jednak nie ma badań naukowych, które mogłyby potwierdzić taką zależność.
W przypadku infekcji górnych dróg oddechowych szybką poprawę można uzyskać przeprowadzając inhalacje z tej rośliny. Jak je zrobić?Inhalacje z czystka
Wystarczy przygotować osobne naczynie, do którego wlejemy wcześniej zaparzoną herbatkę lub napar z czystka (ewentualnie 2 torebki gotowej herbatki z tej rośliny). Następnie okrywamy głowę ręcznikiem i wdychamy nosem i wydychamy ustami powstałą parę przez około 15 minut.
Antybakteryjne właściwości czystka można wykorzystać do higieny jamy ustnej. Płukanka z herbaty na bazie tej rośliny powstrzumuje rozwój bakterii na zębach i ma właściwości wybielające.
Antybakteryjne właściwości czystka można wykorzystać do higieny jamy ustnej. Płukanka z herbaty na bazie tej rośliny powstrzumuje rozwój bakterii na zębach.Płukanki z czystka
Mimo że regularne spożywanie naparów na bazie czystka może łagodnie pobudzać metabolizm, to jednak nie istnieją żadne dowody naukowe potwierdzające, że systematycze picie herbaty z czystka pozwoli zredukować naszą masę ciała i zgubić zbędne kilogramy.Czy czystek odchudza?
Jednym z popularnych mitów na temat czystka jest to, że jego regularne spożywanie może odwadniać. Warto wyjaśnić, że nawet, jeśli często pijemy herbatę z czystka, nie pozbawiamy organizmu wody. Zioło to uważane jest za bezpieczne dla zdrowia i nie ma żadnych dowodów naukowych, które potwierdziałby jego skutki uboczne. Mogą je pić nawet dzieci i nie ma przeciwwskazań medycznych przed jego systematycznym stosowaniem. Jeśli mamy alergie pokarmowe, warto wykonać testy alergiczne, które wykażą, które produkty powinniśmy wykluczyć z diety.Mity na temat czystka
Nie ma także żadnych badań, które wskazywałyby na to, że czystek wypłukuje żelazo.
Ze względu na to, że herbata z czystka ma silne właściwości detoksykacyjne, w przypadku osób zagrożonych anemią nie zaleca się picia czystka bezpośrednio przed i w trakcie posiłków, by nie zaburzyć procesu wchłaniania żelaza. Do tej pory medycynie nie udało się jednak udowodnić, by czystek mógł wypłukiwać żelazo z organizmu.
Chroni przed boreliozą, łagodzi objawy alergii. Ten napar mogą pić nawet małe dzieci.Dowiedz się więcej na temat czystka:
Jakie zioła ułatwiają zajście w ciążę? Naturalna pomoc przy poczęciu
Profilaktyczna dieta antynowotworowa. Czy można uchronić dziecko przed rakiem?
źródło:
US National Library of Medicine National Institutes of Health;
Dariusz Szeremeta: “Skład chemiczny rośliny leczniczej Cistus incanus L. (czystek szary) a jej wybrane właściwości biologiczne”, Uniwersytet Śląski 2019; czystek.info;
Joanna Newerli-Guz, Magdalena Erdman: ”Ocena wybranych wyróżników jakościowych czystka (róży skalnej) Cistus incanus L. Evaluation of selected quality factors of rock rose”.