Liturgia i obchody Wielkiego Piątku w dobie koronawirusa. Oto, jak będzie wyglądał dziś Kościół

Diana Wawrzusiszyn
Wielki Piątek, drugi dzień Triduum Paschalnego, to dla katolików czas zadumy refleksji. Tego dnia obowiązuje również post ścisły. Jest to jedyny dzień w roku, w którym w kościołach nie odprawia się mszy świętej.
Wielki Piątek to drugi dzień Triduum Paschalnego. Jest to jedyny dzień w roku, w którym w kościołach nie odprawia się mszy świętej. Fot. Roman Bosiacki / Agencja Gazeta
Triduum Paschalne, czyli trzy doby przed Wielkanocą są najważniejszym czasem w roku liturgicznym dla katolików. Zaczyna się uroczystą mszą w Wielki Czwartek, a kończy Liturgią Wigilii Paschalnej.

Dlaczego w Wielki Piątek nie odprawia się mszy?

Wielki Piątek to dzień, który upamiętnia śmierć Jezusa Chrystusa na krzyżu. W kościołach odprawia się szczególną liturgię, na którą składa się nabożeństwo Drogi Krzyżowej, Liturgia Słowa Bożego i Adoracja Krzyża. Jest to jedyny dzień w roku, kiedy zwyczajowo nie odprawia się mszy. Żaden kapłan, nawet papież, nie odprawia w Wielki Piątek mszy świętej dla podkreślenia doniosłości tego dnia.


Ścisły post w Wielki Piątek

W tym dniu obowiązuje post ścisły, czyli nie tylko jakościowy, ale także ilościowy. To oznacza, że wierni powinni ograniczyć się do trzech posiłków dziennie: dwóch lekkich oraz jednego do syta. Post ilościowy w Wielki Piątek obowiązuje wiernych od 18. do 60. roku życia. Z tego obowiązku są zwolnieni chorzy. “Oprócz tego, tak jak w każdy piątek w ciągu roku, wierni w wieku od 14 roku życia zobowiązani są do wstrzemięźliwości od pokarmów mięsnych”- przypomina rzecznik Konferencji Episkopatu Polski ks. Leszek Gęsiak.
Kodeks Prawa Kanonicznego kan. 1251

"Wstrzemięźliwość od spożywania mięsa lub innych pokarmów, zgodnie z zarządzeniem Konferencji Episkopatu, należy zachowywać we wszystkie piątki całego roku, chyba że w danym dniu przypada jakaś uroczystość. Natomiast wstrzemięźliwość i post obowiązują w Środę Popielcową oraz w Piątek Męki i Śmierci Pana naszego Jezusa Chrystusa"


Liturgia Wielkiego Piątku

W tym dniu liturgia odprawiana jest według schematu podanego w mszale rzymskim. Obchody zaczynają się o godzinie 15.00 od drogi krzyżowej, następnie rozpoczyna się Liturgią Słowa, w której naczelne miejsce zajmuje opis męki według św. Jana. Potem następuje Adoracja Krzyża, której ważnym elementem jest ucałowanie krzyża. W tym roku ze względu na pandemię, tylko przewodniczący liturgii może to uczynić. Pozostali wierni mogą adorować krzyż przez podejście i przyklęknięcie lub skłon, z zachowaniem odpowiedniej odległości między uczestnikami.
Czytaj także: Ile osób musi umrzeć, byśmy rozumieli, że wirus NIE boi się kościoła? Noc Konfesjonałów to nonsens

"Jeśli celebracja jest transmitowana, to z myślą o osobach łączących się z domów celebrans na zakończenie adoracji powinien podnieść krzyż i tak go trzymać przez pewien czas w milczeniu, aby wierni mogli oddać duchowo cześć krzyżowi" – wskazał biskup warszawsko-praski Romuald Kamiński.

Ważnych części liturgii jest rozbudowana modlitwa powszechna. Jej forma i tekst są znane od V wieku i w zasadzie niezmieniane. Jednak w związku z pandemią zostało dodane jeszcze jedno wezwanie:

"Módlmy się za całą ludzkość, która cierpi w wyniku szerzącej się epidemii, za wszystkich bezradnych i zagubionych, za chorych i za tych, którzy ofiarnie niosą im pomoc oraz za zmarłych" – wskazała Kongregacja ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów.

Wielki Piątek w czasach pandemii

W związku z pandemią i obowiązującymi obostrzeniami większość wiernych będzie oglądała nabożeństwo w telewizji lub online dzięki licznym transmisją organizowanym przez kościoły. Od 27 kwietnia w kościołach obowiązuje limit osób - max. 1 osoba na 20 m2, przy zachowaniu odległości nie mniejszej niż 1,5 m.

Z powodu ograniczeń związanych z pandemią koronawirusa w Warszawie nie odbędzie się tradycyjna droga krzyżowa ulicami miasta, która organizowana jest od 1994 roku.

Kiedy i gdzie oglądać? Transmisje live w Wielki Piątek

Uroczystości Wielkiego Piątku z Watykanu będą transmitowane online od godz. 18:00. Wówczas rozpocznie się Liturgia Męki Pańskiej, a trzy godziny później – Droga Krzyżowa.

Droga Krzyżowa z udziałem papieża Franciszka podobnie jak rok temu odbędzie się na placu św. Piotra, a nie w Koloseum.

Transmisje na żywo z obchodów Wielkiego Piątku można obejrzeć również w telewizji:


źródło: PAP