"Bezpośredni kontakt z gryzoniami nie jest konieczny do zakażenia". Co to jest tulawirus?

Monika Piorun
Co wiemy o pierwszym pacjencie, którego tulawirusem zakaziła mysz polna? 21-letni Niemiec pochodzący z małej wioski koło Hamburga to inżynier instalacji sanitarnych. Infekcja wywołała u niego nagłą gorączkę, nudności, bóle głowy, brzucha i kończyn, a także ostrą niewydolność nerek. W szpitalu spędził w sumie 8 dni. Lekarze ostrzegają, że choć zakażone gryzonie wydalają wirusa wraz z kałem, śliną lub moczem, to bezpośredni kontakt ze zwierzętami nie jest konieczny do tego, by doszło do zakażenia człowieka.
Co to jest tulawirus i choroba hantawirusowa? Nowe informacje o zakażonym Niemcu. Fot. Scientific Animation / CC BY 4.0


Młody Niemiec, który pod koniec marca został hospitalizowany z powodu zakażenia tulawirusem, pracował przy instalacjach sanitarnych, grzewczych i wodno-kanalizacyjnych. Nadal nie udało się ustalić, w którym momencie doszło do infekcji.


Testy serologiczne wykonane przez badaczy z Instytutu Friedricha Löfflera (FLI) wskazywały u pacjenta chorobę hantawirusową, a kolejne badania potwierdziły pierwszy przypadek zakażenia wirusem tula (TULV ) w Niemczech. Co wiemy o tym patogenie?

Czytaj także: Z myszy przeszedł na człowieka. Pierwszy przypadek zakażenia tulawirusem w Niemczech

Co to jest tulawirus i jak można się nim zakazić?


Tulawirus (inaczej wirus TULV lub tula hantawirus) zaliczany jest do hantawirusów, które odkryto już pod koniec lat 70. XX wieku w Korei Południowej (za ich odkrywcę uznaje się wirusologa i epidemiologa Ho-Wang Lee).

Choć hantawirusy (lub ortohantawirusy) występują na całym świecie, to w Europie spotykana jest głównie odmiana PUUV (wywołana przez pokrewny genetycznie patogen, często mylony z tulawirusem).

Hantawirusy mogą być transmitowane w moczu, ślinie i kale m.in. myszy, szczurów lub nornicy rudej. Ich naturalnymi żywicielami mogą być także krety i nietoperze.

Okres inkubacji wirusa wynosi zwykle od 2 do 4 tygodni, a w wyjątkowych przypadkach od 5 do 60 dni. Jego pozostałości w odchodach zainfekowanych gryzoni mogą pozostać zaraźliwe nawet jeśli wyschły, ale bezpośredni kontakt ze zwierzętami nie jest konieczny, bo doszło do zakażenia.

Ludzie stykają się z tym patogenem głównie przez kurz lub wdychanie obecnych w powietrzu wydzielin znajdujących się w ich pobliżu gryzoni. Uznaje się, że hantawirusy mogą być dosyć długo aktywne w suchym otoczeniu.

Do infekcji może dochodzić m.in. podczas zamiatania zakurzonych podłóg w piwnicach, na strychach lub w miejscach, w których składuje się np. drewno (wszędzie tam, gdzie gryzonie mają łatwy dostęp). Sposobem na ograniczenie ryzyka zakażenia oprócz unikania takich miejsc może być także zakładanie masek ochronnych o wysokim stopniu filtracji podczas wykonywania czynności, w czasie których możemy być narażeni na kontakt z gryzoniami.

Zakażenie nie przenosi się z człowieka na człowieka

Zakazić się można także przez uszkodzoną skórę, błony śluzowe lub ugryzienie zainfekowanego zwierzęcia. Infekcja nie przenosi się jednak z człowieka na człowieka, mimo że hantawirusy (podobnie jak koronawirusy) zalicza się do RNA wirusów.

Niemieccy naukowcy z zespołu badawczego pod kierunkiem dra Jörga Hofmanna z Instytutu Wirusologii przy berlińskim szpitalu uniwersyteckim Charité w Berlinie na łamach "Emerging Infectious Diseases" wykazali, że tulawirus może wywoływać chorobę hantawirusową, która może stanowić zagrożenie dla zdrowia człowieka. Przenoszące go gatunki zwierząt uznano zaś za potencjalne źródło infekcji.
Choć jak potwierdza Instytut Roberta Kocha już wcześniej zidentyfikowano kilka przypadków zakażenia ludzi tulawirusami, to dotąd wykrywano je tylko w surowicy zakażonych pacjentów.

Badacze prognozują, że wkrótce będzie konieczne dokładniejsze rozróżnianie jakimi wirusami spowodowana jest dana infekcja wywołująca chorobę hantawirusową. Niestety przez plagę gryzoni, które coraz liczniej pojawiają się w różnych częściach świata, problem ten może być coraz poważniejszy (ostatnio setki myszy zaatakowało m.in. Australię).

Czym jest choroba hantawirusowa? Jakie są jej objawy

Choroba hantawirusowa (zwana również gorączką krwotoczną z zespołem nerkowym i zespołem sercowo-płucnym) to choroba odzwierzęca, czyli zoonoza wywoływana przez wirusy przenoszone m.in. przez myszy, szczury, nornice, krety lub nietoperze, której przebieg kliniczny objawia się:


Oprócz wywoływania objawów grypopodobnych może prowadzić do niewydolności nerek oraz płuc (lub obu narządów), dolegliwości żołądkowo-jelitowych lub zaburzeń widzenia. Wskaźnik śmiertelności w zależności od patogenu wywołującego tę chorobę może sięgać nawet 50%.

Pacjenta z Niemiec, którego hospitalizowano z powodu zakażenia tulawirusem, udało się wyleczyć w ciągu 8 dni. Po ponad tygodniu wyszedł ze szpitala w ogólnie dobrym stanie.

Dowiedz się więcej:

źródło: Centers for Disease Control and Prevention (CDC)/ jagderleben.de