30 lat niepodległości Ukrainy. Polska jako pierwszy kraj na świecie uznała suwerenność sąsiada
30 lat temu Ukraina ogłosiła niepodległość. Polska jako jedno z pierwszych państw na świecie uznała niepodległość byłej radzieckiej republiki. W Polsce mieszka wielu obywateli Ukrainy, dlatego i w naszym kraju zaplanowano specjalne obchody tego dnia.
Walka o wolność
Ruch na rzecz niepodległości Ukrainy ma swoje początki w 1917 roku, po rewolucji lutowej. Wówczas powstała Centralna Rada Ukrainy (CRU) i zaczęto tworzyć administrację państwową, co doprowadziło do konfliktu rosyjskim Rządem Tymczasowym. Po rewolucji październikowej i upadku rządu, ukraińskie władze proklamowały powstanie Ukraińskiej Republiki Ludowej (UNR). Jednak niezdecydowana polityka nowo powstałego rządu doprowadziła do przewrotu. 13 listopada działacze UNR utworzyli Ukraiński Dyrektoriat i rozpoczęli powstanie narodowe. Tego dnia Armia Czerwona rozpoczęła atak na Ukrainie.6 stycznia 1919 proklamowano w Charkowie Ukraińską SRR (USRR), zależną od Rosji Radzieckiej. 25 stycznia 1919 roku, Rząd Tymczasowy uchwalił połączenie Ukrainy z Rosją na zasadach radzieckiej federacji, a 29 stycznia został przemianowany na Radę Komisarzy Ludowych USRR. W grudniu 1922 roku Ukraińska Socjalistyczna Republika Radziecka weszła z innymi republikami sowieckimi w skład ZSRR. W 1934 roku stolicę republiki przeniesiono do Kijowa.
Ukraińska SRR była członkiem założycielem Organizacji Narodów Zjednoczonych. Obok dwóch innych republik związkowych – Rosji i Białorusi – posiadała prawo głosu w ONZ.
Ogłoszenie niepodległości
Momentem przełomowym dla Ukrainy był rok 1991, wówczas doszło do rozpadu Związku Radzieckiego, a poszczególne republiki proklamowały niepodległość. 24 sierpnia Rada Najwyższa Ukrainy ogłosiła pełną niepodległość i zdelegalizowała partię komunistyczną. Referendum i pierwsze wybory prezydenckie odbyły się 1 grudnia 1991 roku. 90 proc. obywateli Ukrainy opowiedziało się za suwerennością. Pierwszym prezydentem niepodległej Ukrainy był Łeonid Krawczuk.8 grudnia 1991 roku Borys Jelcyn, Stanisłau Szuszkiewicz oraz Łeonid Krawczuk podpisali układ białowieski. Traktat ten głosił, że ZSRR przestał istnieć, a powstałe w jego miejsce suwerenne kraje powołują Wspólnotę Niepodległych Państw.
Po pięciu latach od ogłoszenia niepodległości, w czerwcu 1996 roku, uchwalono konstytucję stabilizującą ustrój prezydencko-parlamentarny, podporządkowując rząd prezydentowi. Konstytucja zatwierdziła także autonomię Krymu.
Dzień Niepodległości Ukrainy
Nasi wschodni sąsiedzi Dzień Niepodległości Ukrainy świętują od 1992 roku, wtedy to parlament przyjął uchwałę ”w sprawie Dnia Niepodległości Ukrainy”.Opiniotwórczy tygodnik “Ukraiński Tyżdeń” w specjalnym numerze z okazji dnia niepodległości opublikował serię artykułów kilku byłych prezydentów. O sytuacji Ukrainy wypowiedział się także obecny prezydent Wołodymyr Zełenski. Według niego było to trzydzieści niełatwych lat.
"Przeszliśmy 30 bardzo niełatwych lat niepodległego życia. I to, czego przede wszystkim powinien się nauczyć każdy działacz polityczny i społeczny w tym okresie, to umiejętność postawienia narodowych interesów ponad własne “ja” (...) Często interesy narodowe przegrywały z interesami partii, oligarchów czy innych państw - dodaje.”
Obchody Dnia Niepodległości Ukrainy w Polsce
Z okazji święta niepodległości Ukrainy także w Polsce zaplanowano specjalne obchody. W dzień rocznicy w samo południe z wieży Muzeum Miejskiego na wrocławskim Rynku zabrzmi hymn Ukrainy grany na trąbce.Kwadrans po 12.00 przy ul. Świdnickiej otwarta zostanie wystawa o współpracy między Dolnym Śląskiem i regionami Ukrainy, Wrocławiem i Lwowem. Na fotografiach będzie można zobaczyć też działalność mniejszości ukraińskiej mieszkającej we Wrocławiu.
Obchody zaplanowano również w Krakowie. Władze tego miasta od lat współpracują partnersko z Lwowem i Kijowem. W dniach 20-25 sierpnia w Krakowie odbywa się ukraiński festiwal Art-Piknik. Kulminacją obchodów będzie podświetlenie po zmroku kładki pieszo-rowerowej im. o. Bernatka na niebiesko-żółto.
źródło: PWN, “Ukraiński Tyżdeń”
Posłuchaj "naTemat codziennie". Skrót dnia w mniej niż 5 minut