Wszyscy mówią tylko o kanclerzu, a czym zajmuje się prezydent Niemiec? Jaką ma władzę?

Daria Siemion
Prezydent jest najważniejszą postacią w politycznym systemie USA, Rosji i Francji. W Polsce jest nominalną głową państwa i też ma spore prerogatywy. Ale w Niemczech może niewiele. Jakie są tego przyczyny i kim jest prezydent RFN? Przedstawiamy najważniejsze informacje o prezydenturze w Niemczech.
Frank-Walter Steinmeier, prezydent Niemiec fot. Soeren Stache / POOL
Od 2017 roku prezydentem Niemiec jest Frank-Walter Steinmeier - osoba z ogromnym doświadczeniem zarówno w polityce międzynarodowej, jak i wewnetrznej. Był przewodniczącym SPD, wicekanclerzem, posłem i kandydatem na kanclerza. Jak doszedł do władzy i jakie ma obowiązki?

Prezydenta Niemiec nie wybiera naród

Prezydent Niemiec nie jest wybierany w wyborach powszechnych. Wybiera go Zgromadzenie Federalne składające się z 1240 osób. W skład gremium wchodzą w równej ilości (po 620 osób) członkowie Budestagu oraz przedstawiciele parlamentów krajów związkowych (tzw. landów).


Wybory prezydenckie w Niemczech są tajne i odbywają się bez debaty. Każdy elektor może oddać jeden głos w trzech kolejnych turach głosowania. Za każdym razem może zagłosować na innego kandydata.

W pierwszej i drugiej turze wygrywa ten, kto będzie miał największona ilość głosów. W trzeciej turze brana jest pod uwagę względna ilośc głosów. Aby wygrać wystarczy mieć więcej głosów niż rywale.

Kompetencje prezydenta Niemiec

Prezydent Niemiec w porównaniu z prezydentem USA czy Polski, ma niewiele obowiązków. Jego najważniejszym zadaniem jest reprezentowanie państwa w stosunkach międzynarodowych oraz zawieranie umów międzynarodowych z innymi państwami.
Prezydent Niemiec składa wieniec w Oświęcimiufot. AP/Associated Press/East News
Prezydent Republiki Federalnej Niemiec mianuje i odwołuje sędziów federalnych, urzędników federalnych, a także oficerów i podoficerów. Ma prawo do ułaskawiania osób skazanych, ale nie ma prawa weta.

Z dotychczasowych prezydentów Niemiec tylko jeden z nich (Theodor Heuss) domagał się zwiększenia władzy prezydenckiej w Niemczech. Chciał uczestniczyć w obradach Bundestagu, ale jego prośbę odrzucono.

Ale właściwie dlaczego prezydent w Niemczech ma tak niewielką władzę? Przyczyny należy dopatrywać w II wojnie światowej, kiedy to prezydent Republiki Weimarskiej Paul von Hindenburg powołał na kanclerza Adolfa Hitlera.

W następnych latach von Hindenburg legalizował jego dyktaturę: zawiesił konstytucję Republiki Weimarskiej, przekazał władzom III Rzeszy uprawnienia ustawodawcze i stał się prawą ręką Hitlera.
Czytaj także: "Ojciec chrzestny" III Rzeszy wciąż obywatelem honorowym Berlina. Niemcy nie chcą odciąć się do nazistowskiej historii
Od tamtej pory prezydent Niemiec nie miesza się w rozgrywki polityczne i spory między partiami. Obywatele Niemiec oczekują od swojego przedstawiciela zachowania neutralności i stania na straży konstytucji.

Prezydent a kanclerz

Prezydent RFN mianuje i odwołuje najważniejszych urzędników państwowych i ma prawo do wskazania kandydata na kanclerza. Prezydent może rozwiązać parlament i zarządzić przedterminowe wybory, ale tylko w sytuacji, gdy Bundestag przegłosuje wotum nieufności wobec kanclerza.

Kanclerz federalny Niemiec zostaje wybrany przez Bundestag. Ma prawo do proponowania ministrów, których następnie powołuje prezydent. Kanclerz ponosi jednoosobą odpowiedzialność za swoje rządy. Jego najważniejszym obowiązkiem jest polityka międzynarodowa. Obecnie kanclerzem Niemiec jest Olaf Scholz.
Czytaj także: Olaf Scholz prowadzi w wyścigu na kanclerza Niemiec. Kim jest i jakie ma poglądy?