Żora Korolyov zmarł na zapalenie mięśnia sercowego? ZMS bardzo trudno zdiagnozować
Zapalenie mięśnia sercowego (ZMS) jest trudne do zdiagnozowania. Nieleczone może doprowadzić do nagłej śmierci sercowej. Według nieoficjalnych informacji ta choroba była przyczyną śmierci Żory Korolyovea, znanego tancerza, który zmarł w wieku 34 lat. ZMS to choroba, która dotyka starych, młodych i dzieci. Jakie są jej objawy i skąd się bierze?
Objawy zapalenia mięśnia sercowego
Bardzo często, zanim wystąpią objawy ze strony układu krwionośnego, choroba zaczyna się od objawów grypopodobnych. Pojawiają się problemy z oddychaniem, częste kasłanie, a także zaburzenia pracy układu trawiennego: biegunki, wymioty. Większość osób myśli, że to przeziębienie. Objawy kardiologiczne mogą pojawić się kilka tygodni później.Charakterystyczne objawy ZMS:– Ból w przebiegu ZMS jest odczuwalny w klatce piersiowej, może mieć charakter dławicowy, piekący, ale czasem także kłujący. Dolegliwościom mogą towarzyszyć: duszność, kołatania serca, uczucie niepokoju, a w cięższych przypadkach także obrzęki wokół kostek. Alarmować powinna duża męczliwość, spadek ogólnej kondycji, co jest stosunkowo łatwo zauważalne u osób młodych i w sile wieku. Jeżeli takie objawy wystąpią nagle u dziecka, nastolatka oraz dorosłego do ok. 40 roku życia, to zawsze należy wziąć pod uwagę ZMS (wypowiedź dla „Pulsu Medycyny”)
- ostry ból w klatce piersiowej;
- duszność;
- zmęczenie;
- kołatanie serca;
- arytmia;
- omdlenia.
Badania, które pozwalają zdiagnozować chorobę to rezonans magnetyczny (MRI) i biopsja serca. Są one bardzo kosztowne i nie są wykonywane profilaktycznie, a czas oczekiwania na nie jest bardzo długi (w Warszawie nawet dwa lata na MRI). Tylko 25 proc. pacjentów z ZMS dożywa 75. roku życia.
Przyczyny zapalenia mięśnia sercowego
Przyczyny zapalenia mięśnia sercowego nie są jednorodne. Chorobę mogą wywołać infekcje, alergie, toksyny, leki. W obliczu tak zróżnicowanej etiologii ZMS określanie przyczyn choroby jest bardzo trudne.Wśród przyczyn zapalenia mięśnia sercowego wymienia się:
- bakterie (Chlamydia, Haemophilus influenze, Legionella pneumophilia, Mycobacterium, Salmonella, Staphylococcus spp., Streptococcus spp., krętki Borrelia, Leptospira, Treponema pallidum);
- grzyby (Actinomyces, Aspergillus, Candida, Cryptococcus, Histoplasma, Nocardia); pierwotniaki (Entamoeba histolityca, Leishmania, Plasmodium falciparum, Trypanosoma cruzi, Trypanosoma brucei, Trypanosoma gondii);
- pasożyty (Ascaris, Echinococcus granulosus, Schistosoma, Trichinella spiralis, Wuchereria bancrofti);
- choroby autoimmunologiczne (zapalenia jelita grubego, zespół Sjögrena, toczeń rumieniowaty układowy, ziarnica Wegenera); zaburzenia hormonalne (adczynność i niedoczynność tarczycy, niedoczynność kory nadnerczy, cukrzyca);
- leki i toksyny (amfetamina, antracyklina, kokaina, cyklofosfamid, doksorubicyna, 5-fluorouracyl, metyzergit, fenytoina, trastuzumab, zydowudyna, trójpierścienne leki przeciwdepresyjne, beznzodiazepiny).
U ok. 30 proc. pacjentów infekcja przedłuża się. Dochodzi do uszkodzenia komórek serca, szczególnie lewej komory. Na szczęście lekarze potrafią to skutecznie leczyć. Po ozdrowieniu mięsień musi się zregenerować, co może zajmować nawet pół roku. Zdarza się, że uszkodzenia są trwałe.
Wirusowe zapalenie serca doprowadza do śmierci 5-10 proc. pacjentów. Jako bezpośrednią przyczynę zgonu wymienia się kardiomiopatię. Jej objawy (ból brzucha, obrzęki, niewydolność wątroby) pojawiają się bardzo późno. To znacznie pogarsza rokowanie pacjentów.
Rodzaje zapalenia mięśnia sercowego
U jednych osób ZMS przebiega bezobjawowo, innych doprowadza do ostrej niewydolności serca. Ciężko wskazać charakterystyczne objawy i opisać przebieg choroby. Z tego powodu naukowcy podzielili ją na cztery rodzaje. Głównym kryterium było to, które objawy są dominujące.Postacie kliniczne ZMS:
- postać z zastoinową niewydolnością krążenia – stanowi ok. 90 proc. wszystkich przypadków ZMS;
- postać stenokardialna – pojawiają się objawy przewlekłej choroby niedokrwiennej serca lub ostrego zespołu wieńcowego;
- postać arytmogenna – charakterystycznym objawem są zaburzenia rytmu serca i migotanie przedsionków;
- postać asymptomatyczna – następuje niewielki spadek kondycji fizycznej, pojawiają się problemy z rozkurczaniem lewej komory.
Zapalenie mięśnia sercowego a COVID-19
Naukowcy wskazują na związek między zwiększeniem ilości przypadków ZMS a pandemią COVID-19. Zapalenie mięśnia sercowego jest niezwykle niebezpiecznym powikłaniem infekcji.ZMS może pojawić się nie tylko w trakcie choroby, ale również po niej. – Opisane są przypadki osób, które przeszły COVID-19 niemal bezobjawowo, a ZMS rozwinęło się u nich później i miało ciężki przebieg – tłumaczy dr Krzysztof Ozierański.
Odnotowano również kilka przypadków ZMS jako powikłania po przyjęciu szczepionki. Chorzy skarżyli się na ból głowy, mięśni i dreszcze. Antyszczepionkowcy wykorzystują to jako argument przeciwko szczepionkom, ale fakty są takie, że ZMS wystąpiło u 12,6 osób na 1 mln zaszczepionych, a przypadków ZMS jako powikłania w przebiegu COVID-19 było 30 razy więcej.
– To były ultrarzadkie sytuacje. Zapalenie mięśnia sercowego związane ze szczepionką było stosunkowo łagodne i samoograniczające się – tłumaczy prof. Agnieszka Szuster-Ciesielska z Katedry Wirusologii i Immunologii UMCS w Lublinie (wypowiedź dla „Pulsu Medycyny”).
Leczenie ZMS
Leczenie zapalenia mięśnia sercowego polega na ograniczeniu stresu i aktywności fizycznej. Każdy wzrost ciśnienia może pogorszyć stan chorego, dlatego zalecany jest odpoczynek i oszczędzający tryb życia.W trakcie choroby nie wolno pić alkoholu i zażywać niesteroidowych leków przeciwzapalnych (np. zawierających ibuprofen). Leki te można zastąpić preparatami zawierającymi paracetamol. Jeśli nie doszło do poważnego uszkodzenia mięśnia sercowego, taka terapia powinna pomóc. W skrajnych przypadkach konieczny będzie przeszczep serca.
Bardzo ważne jest ustalenie przyczyny ZMS. Zawsze należy zwalczyć chorobę pierwotną, np. nadczynność tarczycy lub cukrzycę. W tym celu stosuje się antybiotyki, leki immunosupresyjne, insulinę lub odstawia się leki bądź toksyny wywołujące chorobę.
Pacjenci leczeni na ZMS wymagają monitorowania przez kardiologa przez wiele miesięcy. U niektórych chorych może rozwinąć się niewydolność serca, kardiomiopatia rozstrzeniowa, arytmie, zakrzepica czy nagłe zgony sercowe.