Polskie dzieci tyją na potęgę. To zagraża ich życiu

Obserwuj naTemat w Wiadomościach Google Mówiąc o nadwadze i otyłości, nie można zapominać o ruchu body positive, czy też ciałpozytywności. To nurt, który lansuje modę na akceptację własnego ciała. Popularny staje się też w Polsce, wśród młodych ludzi. W ramach tego nurtu pojawia się też hasło, że otyłość jest ok.

Akceptacja wyglądu jest jak najbardziej dobra. Kwestia wyglądu przy otyłości jest jednak sprawą marginalną. Nie można zapominać, że nie o wygląd głównie tu chodzi, ale przede wszystkim o zagrożenie dla zdrowia. Czym grozi otyłość u dziecka? Niestety krótszym życiem, a dokładnie chorobami sercowo-naczyniowymi i cukrzycą.

Rezultaty badań obejmujących blisko 20 tysięcy polskich nastolatków zostały właśnie opublikowane w międzynarodowym naukowym czasopiśmie o szerokim zasięgu – "Nutrients”. Główne wyniki wskazują na istotne zróżnicowanie zależne od płci nastolatków.

Co czwarty chłopiec i co piąta dziewczynka z nadwagą lub otyłością

Wyniki badania potwierdziły tylko to, o czym od kilku lat alarmują różni specjaliści. W Polsce dzieci tyją na potęgę. Dotyczy to zarówno nastolatków, jak i kilkulatków.

Badanie skupiło się na nastolatkach. Co piąty chłopiec (24,7 proc.) w wieku 12-14 lat i ma nadwagę lub otyłość. Wśród nastolatek problem ten dotyczy co czwartej dziewczynki (18,6 proc.).

Co istotne, w 2 886 przypadkach problem był już bardzo poważny, bo BMI wynosiło powyżej 90 percentyla.

Starsi chłopcy częściej otyli

Badania pokazały ponadto, że odsetek nadwagi/otyłości wzrastał wraz z wiekiem u chłopców. Wśród 12-latków wynosił on 17,8 proc., a wśród 14-latków - już 26,2 proc.

Wśród nastolatek wiek nie wpływał tak istotnie na wzost tego odsetka. Otyłość dotyczyła 17,2 proc. 12-latek i 17,6 proc. - 14- latek.

Słaba kondycja

Oprócz nadprogramowych kilogramów w badaniu oceniono też kondycję polskich nastolatków.

Słabą i bardzo słabą wydolność fizyczną stwierdzono u 41,7 proc. chłopców oraz 35,4 proc. dziewcząt.

Najważniejszym czynnikiem wpływającym na wydolność fizyczną, poza parametrami składu ciała i nadwagą, u chłopców okazało się uprawianie sportu, a u dziewcząt - skurczowe ciśnienie tętnicze.

Chłopcy, w odróżnieniu do dziewcząt, częściej angażowali się w aktywność sportową. Powyżej pięciu godzin tygodniowo ćwiczyło 34,7 proc. chłopców oraz 23,7 proc. dziewcząt. Niestety chłopcy spożywali więcej fast-foodów i słodkich napojów.

Przekonuje więc, że konieczne są długofalowe, systemowe działania ukierunkowane na promocję zdrowego trybu życia, a więc i profilaktykę nadwagi i otyłości.

Z kolei dr Piotr Soszyński, dyrektor ds. strategicznego doradztwa medycznego w Medicover w Polsce, przewodniczący Rady Naukowej programu "PoZdro!” i współautor publikacji w magazynie "Nutrients”, przekonuje, że rezultaty programów profilaktycznych, takich jak "PoZdro!”, stanowią konkretną bazę do opracowania celowanych rozwiązań zmierzających do ograniczenia skutków chorób cywilizacyjnych.

Jak podkreśla, wnioski z programu mogą posłużyć do właściwego planowania działań profilaktycznych, zindywidualizowanych w zależności od płci, nastawienia psychologicznego i wiodącego problemu zdrowotnego, wśród których nadwaga często nie jest najważniejsza.

20 tys. nastolatków z 4 dużych miast

Punktem wyjścia do opracowania był jeden z największych na świecie program profilaktyki otyłości, nadwagi i cukrzycy typu 2 skierowany do dzieci i młodzieży o nazwie "PoZdro!”, realizowany przez Fundację Medicover w latach 2013-2020.

Obejmował on uczestników w wieku 12-14 lat i odbywał się w czterech miastach w Polsce: Warszawie, Wrocławiu, Lublinie i Gdyni.

Jak wyglądały pomiary?

W pierwszym etapie dokonano Kompleksowej Analizy Zdrowotnej (KAZ). Były to badania przesiewowe na terenie szkoły, które dostarczały rodzicom najważniejszych informacji o stanie zdrowia dziecka.

Przeszkolone pielęgniarki zmierzyły (masę, wzrost, BMI) 19 634 nastolatków (12-14 lat), zebrane zostały raporty rodziców (ankiety dotyczące stylu życia w rodzinie) oraz, w przypadku otyłych nastolatków, próbki krwi na czczo – do oceny możliwych chorobowych przyczyn lub skutków otyłości.

2-letnia opieka

Uczniowie, u których na tym etapie wykazano czynniki ryzyka zachorowania na cukrzycę typu 2, wraz z rodzinami zapraszani byli do kolejnego etapu – Zintegrowanej Opieki Indywidualnej (ZOI). Była to specjalistyczna, dwuletnia opieka i wsparcie we wprowadzaniu zdrowych zmian w codziennym życiu. W cyklu wzieło udział blisko 2 tys. dzieci z nadwagą i otyłością.

W ramach II etapu młodzi ludzie i ich rodziny, korzystali z cyklicznych porad lekarskich, dietetycznych, trenera aktywności fizycznej i wsparcia psychologa.

Ponadto, zakwalifikowani uczniowie wraz z bliskimi mieli okazję uczestniczyć w zajęciach sportowych, warsztatach edukacyjnych i kulinarnych.

W programie zgromadzono ogromną bazę danych na temat zdrowia i czynników ryzyka wielotysięcznej populacji nastolatków 12-14 lat oraz uwarunkowań rodzinnych, zachowań związanych ze stylem życia i ich sytuacji społecznej.

Wyniki analizy tych danych zostały opublikowane w międzynarodowym piśmie naukowym "Nutrients”.

W przygotowaniu są kolejne publikacje związane m.in. z rezultatami programu.