Jej metodę do dziś stosują wychowawcy. W tej książce odsłania przed nami fenomen umysłu dziecka
Maria Montessori (1870–1952) to włoska lekarka i pedagożka. Była jedną z pierwszych studiujących medycynę kobiet w latach 1892-1896, a także pierwszą lekarką we Włoszech. Od początku swojej działalności zawodowej fascynowała się dziecięcym umysłem. Bazą dla jej wniosków były doświadczenia pracy z dziećmi zarówno upośledzonymi umysłowo, jak i tymi zdrowymi z ubogich rodzin.
Dzięki wieloletniej obserwacji dzieci z problemami psychicznymi w klinice psychiatrycznej oraz będących w wieku przedszkolnym wychowanków Domu Dziecięcego w zaniedbanej dzielnicy Rzymu badaczka wypracowała własną metodę wychowawczą. Tzw. metoda Montessori zakłada nieskrępowany rozwój dzieci na różnych płaszczyznach zgodnie z ich indywidualnymi potrzebami i możliwościami.
W jednej ze swoich najważniejszych prac – monografii "Umysł dziecka" – autorka skupia się na dynamicznym rozwoju dzieci w okresie od narodzin do 6. roku życia. Zgodnie z tytułem bardzo dużo uwagi poświęca psychice najmłodszych. W jej kontekście, choć nie tylko, rozpatruje też znaczenie języka czy ruchu dla prawidłowego rozwoju dzieci. Równie ważnymi tematami są adaptacja w środowisku i życie społeczne. Jakie najważniejsze spostrzeżenia można wysnuć z lektury tej wydanej po raz pierwszy w 1949 roku książki?
Po pierwsze, Maria Montessori odkrywa przed nami, jak niesamowitym – plastycznym, chłonnym, kreatywnym i wrażliwym – wytworem jest umysł dziecka, szczególnie, co może być dla wielu zaskakujące, w pierwszych dwóch latach życia. Te wrodzone predyspozycje psychiczne są ogromne. Lekarka wyjaśnia, dlaczego edukacja tuż po przyjściu dziecka na świat nie może ograniczać się do nawyków higienicznych.
Po drugie, autorka tej pracy przekonuje, jak kluczowa dla późniejszego życia – dojrzewania i dorosłości – jest właśnie troska o tę wyjątkową naturę psychiczną, z którą mamy do czynienia w czasie wczesnego dzieciństwa. Przy odpowiedniej opiece i metodach wspierających rozwój na tym etapie możemy dziecku pomóc uwolnić olbrzymi potencjał, a przy zaniechaniu doprowadzić do strat trudnych do odrobienia.
Wszelka reforma edukacji powinna opierać się na rozwoju osobowości człowieka. To jednostka ludzka powinna stać w centrum edukacji. Warto też przypomnieć, że człowiek nie rozwija się umysłowo dopiero na uniwersytecie, lecz już od chwili narodzin, a najintensywniej w ciągu pierwszych trzech lat życia. Dlatego w tym okresie, bardziej niż w jakimkolwiek innym, niezbędna jest czujna opieka. Jeżeli będziemy postępować zgodnie z tym imperatywem, dziecko, zamiast być powodem zmęczenia, stanie się dla nas największym i najcenniejszym cudem natury.
Po trzecie, swoim opracowaniem pedagożka pochodząca z Włoch uzmysławia otoczeniu dziecka – rodzicom, nauczycielom, wychowawcom czy innym opiekunom – jak duża odpowiedzialność spoczywa na nich nie tylko za przyszłość młodego pokolenia (w sensie jego wykształcenia, kariery, zdrowia itp.), ale także za elementarz tego, co możemy nazwać istotą człowieczeństwa. W niniejszej książce wymienione grupy predestynowane do wszechstronnej opieki nad dziećmi znajdą szereg cennych i nadal aktualnych rad.
Wszystkich zainteresowanych myślą pedagogiczną sformowaną przez wybitną lekarkę i pedagożkę reprezentującą holistyczne podejście do dzieci odsyłamy do księgarni stacjonarnych i internetowych. 22 marca 2023 odbyła się bowiem premiera kolejnego wydania książki "Umysł dziecka". Za wznowienie monografii zatytułowanej w oryginale La mente del bambino odpowiada Wydawnictwo Bellona.