Chodzi nie tylko o szerszą diagnostykę, ale też o współpracę specjalistów medycyny rodzinnej z lekarzami innej specjalności. Na pierwszy ogień idą ci specjaliści, którzy leczą choroby, na które zapadamy najczęściej. Lekarze rodzinni będą więc konsultowali się z kardiologami, endokrynologami, pulmonologami oraz alergologami.

Jak skorzysta pacjent?

Dzięki takim zmianom - nazywanym opieką koordynowaną w POZ - szybciej będziesz mógł liczyć na diagnozę, bo lekarz POZ nie będzie musiał odsyłać cię do innego specjalisty, aby ten zlecił ci badania. Z kolei szybsza diagnoza oraz konsultacja ze specjalistą pozwoli na wdrożenie niezbędnego leczenia na poziomie POZ.

To lekarz pierwszego kontaktu - jeżeli zajdzie taka potrzeba - skonsultuje twój przypadek oraz wyniki badań z wybranym specjalistą z innej dziedziny medycyny. Dalsze leczenie będzie mógł omówić z takimi specjalistami jak: kardiolog, pulmonolog, alergolog czy endokrynolog.

Taka organizacja na poziomie POZ ma pomóc w leczeniu:

• cukrzycy,
• nadciśnienia tętniczego,
• niewydolności serca,
• przewlekłej choroby niedokrwiennej serca,
• migotania przedsionków,
• astmy oskrzelowej,
• przewlekłej choroby obturacyjnej płuc,
• niedoczynności tarczycy.

Jakie badania może zlecić lekarz rodzinny?

Badania biochemiczne i immunochemiczne:

• BNP (NT-pro-BNP);
• albuminuria (stężenie albumin w moczu);
• UACR (wskaźnik albumina/kreatynina w moczu);
• antyTPO (przeciwciała przeciw peroksydazie tarczycowej);
• antyTSHR (przeciwciała przeciw receptorom TSH);
• antyTG (przeciwciała przeciw tyreoglobulinie);
• badania elektrofizjologiczne:
• EKG wysiłkowe (próba wysiłkowa EKG);
• Holter EKG 24, 48 i 72 godz. (24-48-72-godzinna rejestracja EKG);
• Holter RR (24-godzinna rejestracja ciśnienia tętniczego);

badania ultrasonograficzne:

• USG Doppler tętnic szyjnych;
• USG Doppler naczyń kończyn dolnych;
• ECHO serca przezklatkowe.

Diagnostyka czynnościowa:

• spirometria;
• spirometria z próbą rozkurczową.

Diagnostyka inwazyjna:

• biopsja aspiracyjna cienkoigłowa tarczycy u dorosłych.

Zmiany nie we wszystkich przychodniach

Chociaż zmiany weszły w życie 1 października, to po tej dacie nie będą wdrożone od razu w każdej przychodni.

Nie jest to bowiem rozwiązanie obowiązkowe dla lekarzy i placówek POZ. Warto więc sprawdzić to, czy twoja przychodnia oferuje taki poszerzony pakiet badań i konsultacje lekarza POZ z innymi specjalistami w ramach koordynowanej opieki.

Lekarze ostrzegali przed nierównym dostępem

Przed tym, że nie każda placówka będzie w stanie wdrożyć taki model opieki koordynowanej, ostrzegali już wcześniej lekarze rodzinni. Jak tłumaczyli, tak wprowadzane zmiany spowodują to, że będą funkcjonowały placówki różnych prędkości.

Lekarze są sceptyczni i szacują, że na taką reformę potrzeba nawet 10 lat.

Minister Zdrowia ma prostą radę dla pacjentów

Zakres stosowania diagnostyki w ramach budżetu powierzonego i konsultacje lekarza z lekarzem to - jak wyjaśniał minister zdrowia Adam Niedzielski - dwa obszary, nad którymi trwają jeszcze dyskusje w ramach planowanych zmian w POZ.

- Finiszujemy, jeśli chodzi o kwestię przygotowania i wdrożenia modelu opieki koordynowanej. (…) Finalizujemy ostateczną wersję zarządzeń prezesa NFZ, bo rozporządzenie Ministra Zdrowia zostało wydane w tym zakresie - stwierdził szef resortu zdrowia na kilka dni przed datą wejścia w życie nowych rozwiązań.

Przekonywał, że zainteresowanie podmiotów jest bardzo duże, mimo że nie wszystkie szczegóły są znane, bo nie zostały wydane jeszcze ostateczne zarządzenia prezesa NFZ w tej kwestii.

Szef resortu zdrowia ma świadomość tego, że rozwiązania te nie są do wdrożenia z dnia na dzień we wszystkich placówkach POZ, bo radzi pacjentom, aby w razie czego przenieśli się do innej przychodni.

- Przypominam, że pacjenci mają swobodę wyboru. Tam, gdzie ten pakiet jest szerszy, można się przenieść - stwierdził Adam Niedzielski.

Łatwo o tym mówić z perspektywy Warszawy lub innego większego miasta, gdzie pacjent ma do wyboru w bliskim zasięgu kilka przychodni czy gabinetów. Co jednak mają zrobić pacjenci na prowincji, gdzie przychodni i gabinetów nie jest aż tak wiele, a wybór innego lekarza POZ wiązałby się często z koniecznością dojeżdżania nawet po kilkadziesiąt kilometrów.

Lekarze rodzinni popierają koordynację w POZ, ale…

Lekarze rodzinni tłumaczą, że opieka koordynowana w POZ zaproponowana przez MZ dobrze wygląda w teorii, ale gorzej z praktyką, bo możliwości placówek są ograniczone, kryzys kadrowy się pogłębia, a największym wrogiem projektu jest brak szczegółów i odpowiedniego przygotowania.

Lekarze rodzinni zrzeszeni w Federacji Porozumienie Zielonogórskie oceniają, że z założenia dobry krok w kierunku ułatwienia chorym poruszania się po ścieżce leczenia, poległ na szczegółach. A właściwie ich braku, bo trudno aktualnie ocenić możliwość wdrożenia opieki koordynowanej w poszczególnych placówkach, skoro więcej jest niewiadomych niż kwestii precyzyjnie określonych.

- Sam pomysł na opiekę koordynowaną uważamy za dobry, ale projekt w obecnym kształcie jest niemożliwy do wdrożenia we wszystkich placówkach, a taka obietnica została przecież złożona pacjentom - podkreśla Jacek Krajewski, Prezes Federacji Porozumienie Zielonogórskie.

Jak "zdobyć" specjalistów do współpracy?

O co konkretnie chodzi? Lekarze zwracają uwagę m.in. na harmonogram pracy specjalistów, który w ich ocenie jest niepotrzebny i nie ma żadnego uzasadnienia, a dodatkowo może zniechęcić specjalistów do podjęcia współpracy z placówkami POZ.

Obawy wzbudza także rażąco niska wycena koordynatora, która przy obecnym poziomie inflacji sprawia, że pozyskanie wykwalifikowanej osoby do pracy z pacjentem jest w ocenie Porozumienia Zielonogórskiego nierealne.

Według organizacji, w każdym oddziale NFZ powinna powstać komórka odpowiedzialna za pomoc placówkom we wdrożeniu projektu koordynacji, poprzez m.in. przygotowanie listy specjalistów gotowych wesprzeć lekarzy rodzinnych.

Wyzwaniem - według lekarzy rodzinnych - będzie też prowadzenie dokumentacji medycznej, co do której na razie nie ma żadnych wytycznych.

Edukacja i jasne informacje dla lekarzy i pacjentów

Jak oceniają lekarze, niezbędna jest też szeroko zakrojona kampania edukacyjna, zarówno dla lekarzy, jak i pacjentów.

- Musimy pamiętać, że wprowadzenie koordynacji do POZ to proces. Rzeczywistość pacjentów z poradni medycyny rodzinnej nie poprawi się od 1 października, bo w tej chwili w wielu placówkach nie mamy takich możliwości, zarówno w kontekście zaplecza technicznego, jak i finansowego - mówi Tomasz Zieliński, wiceprezes Federacji Porozumienie Zielonogórskie.

Dodaje, że to od dobrego przygotowania szczegółów takiego rozwiązania oraz edukacji na ten temat zależy wdrażanie korzystnych dla pacjentów rozwiązań.