Kobieta do garów, mężczyzna do młotka. W Polsce nadal królują stereotypy

Koleżanka opowiedziała mi niedawno historię swojej kuzynki, która z mężem reprezentuje małżeństwo z tradycyjnym podziałem ról. Ona zajmuje się domem, dziećmi. On ekonomista - pracuje. Co więcej, ich dzieci wychowywane są według tego samego schematu. Od małego uczą się, że tylko mama może zmieniać pieluchy i sprzątać. Tylko synek może się bawić samochodzikami. Córeczka ma jeden, za to różowy i z myszką miki. Ma za to sporą kolekcję lalek.

Dla nich ten podział ról jest zupełnie naturalny. Nie rozmawia się o tym i nikogo to nie dziwi, bo tak są wychowani i tak wychowują też swoje dzieci.

- Model przypisujący kobietom i mężczyznom tradycyjną rolę społeczną utrzymuje się i będzie się utrzymywał jeszcze bardzo długo. Kształtowany jest przecież od najmłodszych lat. Dopóki dzieci będą wychowywane według takiego modelu, nie ma co liczyć na zmiany. Chłopcy od dziecka bawią się w wojny, policjantów, a dziewczynki bawią się lalkami. W wieku szkolnym dziewczęta uczone są, jak być dobrymi matkami, a chłopcy, jak mają zapewnić rodzinie byt - podkreśla socjolog prof. Henryk Domański.

Zdaniem profesora podział płci jest uwarunkowany społecznie. Był przez lata kształtowany i nie ma co liczyć, że się zmieni. - To jest nie do uniknięcia. Musiałaby się wydarzyć jakaś wielka rewolucja społeczna, w którą osobiście nie wierzę. Udało się to znacznie zminimalizować w krajach skandynawskich, ale tam było to wynikiem konsekwentnej polityki, parytetów i zmian na rynku pracy - dodaje.

- Kobiety coraz częściej buntują się przeciwko takiemu porządkowi. Kiedyś rzadziej to się zdarzało. Było naturalne, że żona i matka zajmuje się domem i wychowuje dzieci. Dziś otwarcie zaczynają mówić, że się na to nie godzą. Wynika to ze zmian w podziale ról, które obserwują w otoczeniu - uważa Bożena Jakubowska, psycholog rodzinny i sądowy.
Takim przykładem stała się m.in. Danuta Wałęsa. - To bez wątpienia sygnał i autorytet dla wielu kobiet - dodaje psycholog.

Nie ulega wątpliwości, że kobiety stają się coraz bardziej niezależne. Zwiększa się ich aktywność zawodowa i niezależność finansowa.
- Zdarza się, że zarabiają lepiej od mężczyzn. To panowie przejmują wtedy rolę partnerki i bardziej się angażują w dom. Coraz więcej par podchodzi do siebie partnersko. Jednak tradycyjny podział ról nadal obowiązuje w wielu domach - podkreśla Jakubowska.

Swoją książką, Danuta Wałęsa rozpoczęła wielką debatę na temat małżeństwa, męskich i żeńskich ról społecznych. Po 43 latach przyznała, że była przez swojego męża ignorowana, niedoceniana jako kobieta i zostawiona praktycznie samotnie z ośmiorgiem dzieci.
Jej wyznanie odbiło się szerokim echem. Przede wszystkim dlatego, że dotyczyło znanego małżeństwa, które przez wiele lat było symbolem przykładnej, wielodzietnej i katolickiej polskiej rodziny.
- Jak już byliśmy małżeństwem, mąż uważał mnie za swoją własność. On do tej pory uważa mnie za swoją własność. Co to znaczy? To znaczy - jest moja! Mogę o niej i za nią decydować - zdradza w kolejnym wywiadzie była pierwsza dama. - Nie dogadzałam sobie nigdy do 60. roku życia. Żeby się odprężyć, to jeździłam sama na plażę. A teraz? Robię sobie małe przyjemności: lubię na przykład kupować sobie buty! - dodaje Wałęsowa i przyznaje, że jej mąż nie może się pogodzić z samodzielnością, którą dała jej książka.

Kult samca

Problem polega jednak na tym, że nawet jeśli zmienia się podejście kobiet, które chcą się realizować, to stosunkowo rzadko zmienia się podejście mężczyzn. - Kobiety, które chcą pracować, wykonują przeważnie również wszystkie prace domowe. Są bardzo przeciążone. Przychodzą do mnie panie, które nie mają już siły, a depresyjnie wpływa na nie fakt, że ich mężowie i partnerzy tego nie widzą i nie doceniają - podkreśla Bożena Jakubowska.

Gwiazdy w programie Lisa apelują: zostawcie nasz rozwód w spokoju. Czy mają prawo do prywatności?

- Nie rozmawia się o trudnościach, problemach uczuciach, o tym czego brakuje małżonkom, co jest dla nich za trudne. Mimo, że coraz więcej par podchodzi do związków partnersko, to nie brakuje tych, które poza tradycyjny stereotyp nie wychodzą - dodaje Jakubowska.
Zdaniem psychologów, częściej ten stereotyp pielęgnują jednak mężczyźni. - Wielu

Z taką opinią zgadza się dziennikarka Paulina Młynarska. W wywiadzie dla naTemat zwróciła uwagę na katolicki model małżeństw, które reprezentuje np. minister sprawiedliwości Jarosław Gowin. Jej zdaniem, Gowin jest typowym przykładem mężczyzny hołdującego wtłaczanie Polek w rolę matki i kury domowej.

Zbyt samodzielne