Udział prezesa PiS w wyjeździe premierów do Kijowa wywołał zaskoczenie nie tylko w Polsce. Jarosław Kaczyński rzadko bywa za granicą, rzadko spotyka się z przywódcami innych krajów, rzadko też zabiera głos w sprawach międzynarodowych. "New York Times" zauważył nawet, że na początku inwazji na Ukrainę wykazywał niewielkie zainteresowanie tym krajem i nie zabierał głosu. Jak w ogóle prezes PiS wcześniej angażował się w sprawy Ukrainy?
Reklama.
Podobają Ci się moje artykuły? Możesz zostawić napiwek
Teraz możesz docenić pracę dziennikarzy i dziennikarek. Cała kwota trafi do nich. Wraz z napiwkiem możesz przekazać też krótką wiadomość.
Udział Jarosława Kaczyńskiego w wizycie premierów Polski, Ukrainy, Słowenii w Kijowie wywołał zaskoczenie. Fot. Ukrainian Presidential Press Office/Associated Press/East News
W 2013 roku Jarosław Kaczyński wystąpił na Majdanie. – Kiedy patrzę na te wielkie tłumy, na tę ogromną demonstrację, to jestem pewien, że zwyciężycie, że Ukraina będzie w UE. Wy jesteście potrzebni Europie. Pamiętajcie o tym – przemawiał.
Donald Tusk, ówczesny premier, dziękował prezesowi PiS za wystąpienie w Kijowie. Po aneksji Krymu widać było jeden głos polskich polityków w sprawie Ukrainy.
Za rządów PiS odżyły trudne kwestie historyczne. Co wtedy mówił Jarosław Kaczyński?
"New York Times" przedstawił Jarosława Kaczyńskiego jako samotnika i osobę rzadko wypowiadającą się publicznie, w większości ograniczającą się do spotkań za zamkniętymi drzwiami z wiernymi partii i wywiadów z lojalnymi mediami".
Pisząc o jego zaskakującej wizycie w Kijowie wspomniał m.in., że w grudniu prezes PiS potępił Unię Europejską jako kierowaną przez Niemców 'IV Rzeszę', a teraz przyjął nieprawdopodobną nową rolę: sztandarowego nosiciela europejskiej solidarności w obronie Ukrainy i demokratycznych wartości. "NYT" uznał, że motywy jego podróży do Kijowa nie są jasne. Zauważył też, że na początku inwazji Rosji na UkrainęJarosław Kaczyński wykazywał niewielkie zainteresowanie Ukrainą i nie zabierał głosu.
Faktycznie, zbyt wielu wypowiedzi prezesa PiS na temat Ukrainy z tego okresu nie ma. W ogóle przy ważnych w ostatnich miesiącach wydarzeniach, nie raz już wracało pytanie "gdzie jest Kaczyński".
– Ukraina musi być ocalona, bo to jest interes odnoszący się zarówno do sytuacji strategicznej Polski i innych krajów tej części Europy, ale to jest coś więcej. To jest kwestia obowiązywania w skali globalnej prawa międzynarodowego – powiedział tylko po spotkaniu BBN, tuż przed rosyjską inwazją.
Wcześniej, w wywiadzie dla PAP mówił jeszcze o perspektywie rosyjskiej agresji: – To byłoby coś niesłychanie poważnego i trudno powiedzieć, jak będzie świat wyglądał po takiej agresji, jeśli by do niej doszło i oczywiście, jak by to wyglądało w sensie walk, przebiegu militarnego, przebiegu całego tego konfliktu.
Powiedział też, że "czym bardziej zdecydowana jest postawa Zachodu, tym mniejsze jest prawdopodobieństwo wybuchu wojny".
Dziś, jak wiemy, Jarosław Kaczyński zaangażował się w sprawy Ukrainy tak, że nie tylko pojechał do Kijowa, ale swoim pomysłem misji pokojowej NATO wprawił w konsternację wielu na świecie. Wywołał też spekulacje w komentarzach, że pojechał tam, bo prezydent Wołodymyr Zełenski wspomniał katastrofę smoleńską. Albo po prostu – w nawiązaniu do wizyty w Gruzji Lecha Kaczyńskiego, na którą już nie raz się powoływał.
Ale jak było wcześniej? Czy w sprawy Ukrainy był zaangażowany tak, jak jego brat?
Kaczyński przemówił na Majdanie
Lech Kaczyński był w Ukrainie dziewięć razy, jeszcze zanim został prezydentem był w Kijowie podczas Pomarańczowej Rewolucji. Poruszał trudne tematy historyczne, ale też usilnie zabiegał o przybliżenie Ukrainy do UE i NATO. – Myślę, że damy w Europie przykład, jakie mogą być relacje między dwoma bliskimi sobie narodami, nawet jeżeli jeden jest w Unii, a drugi nie – deklarował w 2007 roku.
Jarosław Kaczyński, który – jak sami możemy obserwować – rzadko wyjeżdża za granicę, był w Ukrainie w 2013 roku, gdy Ukraińcy przeciwstawili się prorosyjskiemu prezydentowi Wiktorowi Janukowyczowi. PiS jeszcze wtedy nie był u władzy. Ale, co ciekawe, gdy Kaczyński był premierem, sam w 2006 roku spotkał się z Janukowyczem, wówczas szefem rządu, a po spotkaniu mówił o "nowym otwarciu w relacjach między Polską i Ukrainą". – Stosunki między Ukrainą a Polską zawsze były i pozostaną stosunkami strategicznymi – oświadczył zaś Janukowycz.
Po inwazji Rosji na Ukrainę, na Twitterze przypomniano zdjęcie z tamtego spotkania.
Ale wracając do 2013 roku. Kaczyński razem z politykami PO pojawił się na Majdanie i przemówił do Ukraińców, zapewniając ich o wsparciu Polski dla ich unijnych aspiracji. Był witany bardzo entuzjastycznie.
"Chcemy kontynuować dzieło mojego brata"
– Kiedy patrzę na te wielkie tłumy, na tę ogromną demonstrację, to jestem pewien, że zwyciężycie, że Ukraina będzie w UE. Weszliście już na tę drogę! Wy jesteście potrzebni Europie. Pamiętajcie o tym. To nie jest tylko tak, że wy potrzebujecie Europy. Europa, Unia, potrzebuje Ukrainy! – krzyczał do tłumów.
Przemawiał, że UE będzie silniejsza i będzie więcej znaczyć, jeśli Ukraina będzie jej członkiem. – Razem będą nasze dwa wielkie narody, polski i ukraiński. To jest bardzo, bardzo ważne dla naszej przyszłości. Właśnie w tym kierunku w swojej polityce szedł mój brat, prezydent Lech Kaczyński, który zginął w Smoleńsku. I my, i ja, idziemy tą samą drogą i będziemy iść dalej – deklarował.
W rozmowie z dziennikarzami też podkreślał: – Chcemy kontynuować to wszystko, co było dziełem mojego świętej pamięci brata, prezydenta Rzeczpospolitej, który prowadził politykę, zmierzającą do tego, żeby ta część Europy była razem z UE i mogła się integrować w tej wielkiej całości, jaką jest Europa.
Przypomniał jeszcze wiersz Tarasa Szewczenki, ukraińskiego wieszcza narodowego, który napisał, że "ci, którzy nie chcą wolnej Ukrainy, nigdy nie zostaną zbawieni". "Sława Ukrainie" - zakończył przemówienie Kaczyński.
Zgoda Tusk-Kaczyński
Niezwykłe z dzisiejszej perspektywy było to, co zadziało się po aneksji Krymu w lutym 2014 roku. Kaczyński bił brawo Donaldowi Tuskowi, ówczesnemu premierowi, gdy ten w Sejmie mówił o konieczności sankcji. Gościł też w Kancelarii Premiera. "W kancelarii premiera pojawił się dawno nie widziany tam Jarosław Kaczyński. Jak mówił po spotkaniu, siły polityczne w Polsce są bliskie jedności w sprawie Ukrainy" – komentowały media.
Zresztą już po wystąpieniu Kaczyńskiego na Majdanie, Tusk dziękował mu za to. "Polacy powinni być zjednoczeni w sprawie Ukrainy. Dziękuję za wspólny i mocny głos w Kijowie Jacka Protasiewicza i Jarosława Kaczyńskiego” – napisał na Twitterze.
Narracja zgody i jedności wkrótce jednak się zmieniła. – Jednym z odpowiedzialnych za to, co dzisiaj się dzieje na Ukrainie, jest Donald Tusk. Powinien działać w tych sprawach zdecydowanie i nie dawać Putinowi żadnych sygnałów, że w Unii Europejskiej wszyscy w gruncie rzeczy chcą przymknąć oczy na to, co się dzieje – stwierdził już w kwietniu 2014 roku Kaczyński.
W 2015 roku PiS wygrał wybory, narracja antytuskowa i szukanie jego związków z Putinem trwa do dziś. Ale w 2014 roku PiS przegrał wybory samorządowe i tu również pojawił się wątek ukraiński.
"Gdyby nie wojna na Ukrainie, wygralibyśmy i wybory europejskie, i samorządowe - powiedział Jarosław Kaczyński w rozmowie z tygodnikiem do "Do Rzeczy".
Trudne sprawy historyczne
Wiadomo też, że za rządów PiS odżyły trudne kwestie historyczne między Polską a Ukrainą.
"Wspieramy niepodległość Ukrainy, rozwój demokracji w tym kraju, jednak nie zrezygnujemy z upominania się o prawdę" - powiedział Jarosław Kaczyński w 2017 roku w rozmowie z "Gazetą Polską". Wspomniał o "poziomie ignorowania przez władze w Kijowie spraw związanych z ludobójstwem dokonanym na naszych obywatelach na Wołyniu i w Galicji Wschodniej".
"Jakiś czas temu długo rozmawiałem z [ówczesnym -red.] prezydentem Poroszenką i powiedziałem mu wprost: z Banderą do Europy nie wejdziecie, trzeba wybrać - albo integracja z Zachodem i odrzucenie tradycji UPA, albo Wschód i wszystko, co się z nim wiąże" – stwierdził też Kaczyński.
W wywiadzie dla "Do Rzeczy" w 2017 roku mówił z kolei: "Prawo i Sprawiedliwość dąży w swojej polityce zagranicznej do zacieśnienia relacji z Ukrainą. Plany napotykają jednak na trudności. Największą z nich jest skłonność naszych sąsiadów do budowania swojej tożsamości na kulcie zbrodniarzy odpowiadających za ludobójstwo dokonane na Polakach. Nie może być na to zgody".
MSN zaoferuje bezpłatny dostęp na wiele wydarzeń