Nazwy popularnych włoskich potraw i napojów. Słownik poprawnej wymowy
Czy dobrze wymawiasz Spaghetti alla Bolognese? Włoskie potrawy czyta się trochę inaczej Fot. Gary Barnes / Pexels

Uwielbiamy włoską kuchnię i próbujemy coraz więcej tamtejszych specjałów. Już nie tylko pizzy czy spaghetti. Coraz śmielej sięgamy po prosciutto, gnocchi czy bruschettę. Często jednak nie wiemy, jak poprawnie wymówić nazwy tych pyszności. Jak uniknąć krępującej sytuacji w restauracji i zabłysnąć w towarzystwie znajomością nie tylko smaków, ale i włoskiego języka?

REKLAMA

Włochy to kraj o bogatej, wiekowej kulturze i ściśle określonych zwyczajach, również tych kulinarnych (nie wspominając o innych przepisach). Nikt się nie obrazi, przynajmniej wśród młodych, gdy źle coś powiemy, ale możemy najeść się wstydu lub dostać... zupełnie coś innego niż zamawialiśmy.

Włoskie potrawy, desery i napoje. Jak je wymawiać?

Włoska wymowa nie jest ekstremalnie trudna, bo wiele głosek czytamy podobnie jak w języku polskim. To samo tyczy się podwójnych spółgłosek, które wymawiamy wzmocnionym, lekko przedłużonym dźwiękiem. Dlatego czytamy "penne", a nie "pene". Trzeba jednak zapamiętać kilka innych prostych reguł.

Co jeszcze warto wiedzieć? Zbitkę liter "gn" czytamy jak polskie "ń" (gnocchi -> niokki), "sc" przed "i" oraz "e" wymawiamy jako "sz" (prosciutto -> prosziutto), "ch" to twarde "k" (bruschetta -> brusketta), "zz" to dźwięk pomiędzy "ts" a "c" (jak w pizza), a samo "z" to coś pomiędzy "dz" a "z". To oczywiście nie wszystkie wyjątki i tylko przybliżona wymowa, ale pozwoli nam to uniknąć wpadek.

Potrawy

  • Bruschetta – Brusketta. Chrupiąca grzanka z pieczywa, klasycznie natarta czosnkiem i podawana ze świeżymi pomidorami.
  • Carpaccio – Karpaczczio. To danie z bardzo cienko pokrojonych plasterków surowego mięsa lub ryby.
  • Focaccia – Fokaczcza. Rodzaj płaskiego, włoskiego pieczywa, często serwowanego z oliwą, solą i rozmarynem.
  • Gnocchi – Niokki. Włoskie kluseczki ziemniaczane, które są puszystym odpowiednikiem naszych kopytek.
  • Gorgonzola – Gorgoncola. Słynny, niebieski ser pleśniowy o intensywnym, ostrym smaku.
  • Mozzarella – Moccarella. Miękki, biały ser z mleka bawolego lub krowiego, kluczowy składnik pizzy.
  • Penne – Penne. Popularny, krótki makaron w kształcie skośnie ściętych rurek.
  • Pizza Capricciosa – Picca kapriczioza. Klasyczna pizza z szynką, pieczarkami, karczochami i czarnymi oliwkami.
  • Pizza Margherita – Picca margerita. Symbol włoskiej pizzy w kolorach flagi: z sosem pomidorowym, mozzarellą i świeżą bazylią.
  • Prosciutto – Prosziutto. Ogólna nazwa na szynkę, najczęściej odnosząca się do jej surowej, dojrzewającej wersji.
  • Spaghetti alla Bolognese – Spagetti alla bolonieze. To makaron z sosem mięsno-pomidorowym.
  • Tagliatelle – Taljatelle. Długi, płaski makaron w formie szerokich wstążek, idealny do gęstych sosów.
  • Desery

  • Cannoli – Kannoli. To sycylijskie rurki z chrupiącego ciasta, wypełnione słodkim kremem na bazie sera ricotta.
  • Cioccolato – Ciokkolato. To po prostu czekolada, często w formie gęstego napoju do picia (cioccolata calda).
  • Gelato – Dżelato. Tradycyjne włoskie lody o gęstszej konsystencji i bardziej intensywnym smaku niż zwykłe lody.
  • Mascarpone – Maskarpone. Gęsty, kremowy serek, będący niezastąpioną bazą deseru tiramisù.
  • Panna Cotta – Panna kotta. Delikatny, śmietankowy deser, którego nazwa oznacza dosłownie "gotowaną śmietankę".
  • Tiramisù – Tiramisu (z akcentem na "su"). To kultowy deser z biszkoptów nasączonych kawą i kremu z serka mascarpone.
  • Zabaglione – Dzabaljone (a nie, jak to się przyjęło: zabajone). To puszysty krem z żółtek jaj, cukru i słodkiego wina, np. Marsala.
  • Napoje

  • Caffè Corretto – Kaffe kor-ret-to. To espresso "poprawione" niewielką ilością alkoholu, np. grappy.
  • Caffè Latte – Kaffe latte. To kawa podawana w dużej szklance z dużą ilością gorącego, niespienionego mleka.
  • Cappuccino – Kappuczino. To kawa z dużą ilością spienionego mleka, pita we Włoszech wyłącznie do śniadania.
  • Chianti – Kianti. To popularne czerwone wino pochodzące z Toskanii.
  • Doppio – Dop-pio. To po prostu podwójne espresso.
  • Espresso – Espresso (nigdy "ekspresso"!). To mała, intensywna kawa, którą Włosi piją o każdej porze dnia.
  • Latte Macchiato – Latte makkiato. To warstwowy napój z gorącego mleka "splamionego" odrobiną espresso.
  • Prosecco – Prosekko. To słynne włoskie białe wino musujące.
  • Jak zamawiać kawę we Włoszech, by nie popełnić faux pas?

    Znajomość wymowy to jedno, ale warto też wiedzieć, co dokładnie zamawiamy. Prosząc we włoskim barze o "latte", niemal na pewno dostaniemy... szklankę czystego mleka (to właśnie po włosku znaczy mleko). Jeśli marzy nam się kawa z mlekiem, to zawsze prośmy z pełną nazwę: caffe latte.

    Ambasada RP w Rzymie przypominała jakiś czas temu, że turyści powinni unikać zamawiania cappuccino po godzinie 11:00. Dlaczego? Ponieważ dla Włochów jest to napój typowo śniadaniowy. Uważają oni, że duża ilość mleka utrudnia trawienie obiadu, dlatego zamawiając mleczną kawę w porze lunchu, możemy wywołać uśmiech politowania na twarzy kelnera.