Cynk może pomóc wzmocnić odporność przed koronawirusem? [Porady wirusologa]

Monika Piorun
Jeśli mamy pierwsze objawy covid-19, czyli choroby wywoływanej przez wirus SARS-CoV-2, to pomóc może nam stosowanie... cynku w tabletkach. Taką informację w internecie rozpowszechnił jeden z najbardziej znanych amerykańskich wirusologów i patologów – prof. James Robb. Ekspert oprócz standardowych metod ograniczania ryzyka zakażenia wirusem SARS-CoV-2 (tj. dbanie o higienę, ograniczanie uścisków dłoni czy stosowanie środków dezynfekujących) wskazuje, co może zwiększyć nasze szanse na to, by pokonać koronawirusa na początkowych etapach infekcji. Czy ma rację? Nie wszyscy naukowcy popierają jego tezy. Nieprzychylni są im np. niektórzy polscy lekarze, za to w USA, m.in. wśród doświadczonych ekspertów od chorób zakaźnych, jest całkiem sporo zwolenników poglądów prof. Robba.
Czy cynk może ułatwić walkę z koronawirusem na początkowych etapach zakażenia? Tak twierdzi znany patolog i wirusolog z USA, prof. James Robb. Fot. lightfieldstudios/123RF
Jeśli masz katar lub krztusisz się plwociną z dróg oddechowych, to najprawdopodobniej masz zwykłą grypę. Koronawirus zwykle powoduje suchy kaszel, któremu nie towarzyszy żaden nieżyt nosa – zaczyna swój wywód prof. Robb. Mail autorstwa popularnego naukowca ze Stanów Zjednoczonych, który pojawił się w sieci pod koniec lutego i natychmiast zyskał spory rozgłos wśród internautów, zawiera szereg istotnych szczegółów, które mogą przydać się wszystkim osobom obawiającym się epidemii covid-19.
Przeczytaj: Koronawirus – wszystko, co musisz wiedzieć o epidemii i kwarantannie [telefony, adresy, fakty]

Wirusolog z USA zdradza najważniejsze fakty dotyczące koronawirusa

Według prof. Robba wirus SARS-CoV-2 przede wszystkim:


⦁ nie znosi słońca i powinien ginąć w temperaturze ok. 26-27 stopni Celsjusza (*większość ekspertów uważa jednak, że koronawirus podobnie jak pozostałe wirusy nie jest w stanie przetrwać w dużo wyższej temperaturze, powyżej 60 stopni Celsjusza);

⦁ potrzebuje około 3 metrów, by dotrzeć do ziemi po tym, jak kichnie osoba zainfekowana;

⦁ może przetrwać około 12 godzin na powierzchniach z metalu;

⦁ jest w stanie przeżyć od 6 do 12 godzin na zwykłych tkaninach, nie jest odporny na detergenty (powinien zginąć podczas zwykłego prania);

koronawirus może przetrwać na ludzkich dłoniach tylko około 5-10 minut (ale nawet tyle wystarczy, by zostać zakażonym);

⦁ płukanki z roztworu soli (rozpuszczonej w ciepłej wodzie) mogą pomóc w walce z infekcją o podłożu wirusowym;

⦁ picie ciepłej wody może mieć korzystne działanie przy większości stanów zapalnych spowodowanych wirusami (lepiej unikać napojów z kostkami lodu);

koronawirus w pierwszej kolejności atakuje nasze gardło, dlatego jednym z pierwszych objawów infekcji może być ból gardła, który trwa zwykle około 3-4 dni, a w 6-7 dobie zaczyna zajmować płuca prowadząc do stanu zapalnego, gorączki, problemów z oddychaniem, a nawet krwotoków z nosa.

Czytaj także: Koronawirus przetrwa 5 tygodni od momentu zakażenia człowieka. Nowe wyniki badań naukowych

Jak zwalczyć koronawirusa? Pomóc może cynk w tabletkach?

Oprócz wielu standardowych porad (takich jak m.in. dokładne mycie rąk mydłem, rezygnacja z uścisków dłoni, używania kciuków do naciskania włączników czy otwierania drzwi łokciem), prof. Robb zaleca także stosowanie cynku w tabletkach.

Ekspert współpracujący z Narodowym Instytutem Zdrowia w USA już w latach 70. XX rozpoczął badania dotyczące koronawirusów (m.in. na Uniwersytecie Kalifornijskim w San Diego oraz na Uniwersytecie Yale). Dzięki doświadczeniu, które udało się mu zdobyć w tym temacie, wirusolog jest przekonany, że w blokowaniu wirusa SARS-CoV-2 sporą skuteczność można osiągnąć dzięki wykorzystaniu cynku. Dlaczego?

Jaki wpływ na zdrowie ma cynk? Kiedy i dlaczego warto go stosować?

Podczas wszystkich infekcji wirusowych wzrasta zapotrzebowanie m.in. na cynk. Prof. Robb uważa, że pierwiastek ten ma zdolność do tego, by hamować namnażanie się wirusa SARS-CoV-2 (a także wielu innych wirusów) w obrębie jamy nosowo-gardłowej. Zdaniem naukowca, jeśli tylko zaobserwujemy u siebie pierwsze objawy covid-19, powinniśmy zażyć cynk w tabletkach i... położyć się na plecach, by ułatwić szybsze przeniknięcie pastylki do miejsca namnażania się szkodliwych patogenów (zwykle w okolicach gardła lub nosa).

Warto wyjaśnić, że do tej pory nie ma żadnych oficjalnych dowodów na to, by cynk mógł mieć wpływ na zwalczanie koronawirusa. Jednak według wyników badań Akademii Medycznej w Poznaniu dotyczących wpływu cynku na występowanie i przebieg procesów chorobowych u osób dorosłych: "W przypadku immunosupresji, infekcji, stanów pooperacyjnych, które wymagają żywienia parenteralnego, obserwuje się zwiększoną podatność na niedobory cynku w surowicy krwi." Ponadto: "Badania prowadzone wśród hospitalizowanych osób starszych zdają się potwierdzać związek między niedoborami cynku, a dysfunkcją ośrodkowego układu nerwowego w postaci zaburzeń świadomości, depresji oraz dysfunkcji układu odpornościowego, które objawiały się w postaci infekcji układu oddechowego i chorób serca".

Z kolei w komentarzu dla portalu abczdrowie.pl prof. Robert Flisiak, kierownik Kliniki Chorób Zakaźnych i Hepatologii Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego w Białymstoku, odnosząc się do ustaleń prof. Robba powiedział, że:

Dopóki nie będą przedstawione naukowe dowody na poparcie tej tezy, to należy je traktować tak, jak podobne pomysły z witaminą C. I chociaż cynk jest stosowany jako suplement diety wspomagający układ immunologiczny człowieka, to warto pamiętać o tym, że gdy mamy osłabioną odporność, to nie istnieje jeden niezawodny lek, który zmobilizuje nasz organizm do walki z wirusem. Bez względu czy będzie to koronawirus, czy wirus grypy.

Kim jest prof. James Robb?

Wirusolog i patolog James Robb zajmuje się zawodowo badaniami dotyczącymi koronawirusów od lat 70. XX wieku. Wyniki jego prac badawczych prowadzonych m.in. na Uniwersytecie Yale oraz Uniwersytecie Kalifornijskim w San Diego, były publikowane m.in. na łamach prestiżowego “Virusology”, dlatego informacje, które rozpowszechnił w sieci na temat sposobów radzenia sobie z ostatnią epidemią covid-19 zostały potraktowane poważnie. Najwięcej kontrowersji wzbudziła jednak informacja dotycząca zastosowania cynku w walce z wirusem SARS-CoV-2.

Jak tłumaczy na łamach MedicineNet dr n. med. Joseph Adrian L. Buensalido, specjalizujący się w chorobach zakaźnych:

Krótkotrwałe doustne leczenie cynkiem skraca czas infekcji, jeśli przyjmuje się go w odpowiedniej dawce przez osoby dorosłe (skuteczne może być podanie ok. 75 mg cynku w ciągu pierwszych 24 godzin od wystąpienia pierwszych objawów). Nie obserwuje się jednak tego efektu u dzieci.

W przypadku osób pełnoletnich cynk może również przyczynić się m.in. do zredukowania bólu gardła, kaszlu oraz ograniczenia niedrożności lub przekrwienia błony śluzowej nosa.

Nie powinno się jednak przekraczać dawki powyżej 150 mg cynku na dobę, ponieważ powyżej tego progu może się on stać się toksyczny i prowadzić do efektów ubocznych (np. zamiast wspomagać odporność będzie ją redukować).

Według znanej, amerykańskiej patolog Melissy Conrad Stöppler:cynk był w przeszłości promowany jako lek przeciwwirusowy.” Dlaczego więc wzbudza takie kontrowersje?
Melissa Conrad Stöppler:

Dowody sugerują, że cynk może działać w postaci zwykłej pastylki do ssania, tabletki lub syropu w celu złagodzenia objawów infekcji wirusowej i skrócenia czasu ich występowania. Może jednak powodować działania niepożądane, dlatego Amerykańska Agencja Żywności i Leków (FDA) od 2009 roku ostrzega przed niektórymi preparatami zawierającymi cynk, które stosuje się m.in. w przypadku przeziębienia.

Chodzi o 3 środki do stosowania miejscowego (donosowego) w postaci aerozoli, w przypadku których zdaniem FDA istnieje ryzyko wystąpienia działania niepożądanego w postaci utraty zmysłu węchu.

Jak więc działa cynk na nasz organizm? Skąd się biorą wyjątkowe walory tego mikroelementu?

Właściwości prozdrowotne cynku

⦁ działa przeciwzapalnie (skraca czas trwania infekcji średnio o 1 dobę);

⦁ jest silnym przeciwutleniaczem, chroni przed wieloma chorobami przewlekłymi (od problemów z układem sercowo-naczyniowym po cukrzycę i nowotwory);

⦁ zmniejsza odporność na insulinę i reguluje poziom cukru we krwi;

⦁ obniża poziom trójglicerydów i cholesterolu (może zapobiegać chorobom serca);

⦁ działa pozytywnie na wzrok (może spowalniać zwyrodnienie plamki żółtej);

⦁ ma dobry wpływ na skórę i chroni przed trądzikiem;

⦁ wspomaga układ rozrodczy (kobietom pomaga w regulacji cyklu miesiączkowego, a w przypadku mężczyzn zwiększa produkcję plemników i może chronić przed nowotworem prostaty).

W jakiej postaci można przyjmować cynk?


tabletki, syropy lub pastylki do ssania (często spotykane w lekach na przeziębienie lub suplementach diety zawierających m.in. glukonian/ pikolinian/ cytrynian/ octan/ orotan/ lub siarczan cynku),
aerozole do nosa (należy zachować ostrożność podczas ich stosowania – jeśli nie są używane zgodnie z przeznaczeniem mogą doprowadzić m.in. do problemów ze zmysłem węchu).

Cynk w postaci naturalnej znajdziemy m.in. w produktach pochodzenia zwierzęcego (podrobach, mięsie, rybach, ostrygach, nabiale, jajkach), a także w takich pokarmach jak: pestki dyni i słonecznika, kasza jaglana, kasza gryczana, płatki owsiane, rośliny strączkowe, kiełki, kakao, gorzka czekolada czy w migdałach.

Dr Paweł Grzesiowski – ekspert ds. profilaktyki zakażeń – był gościem specjalnym podcastu "poliTYka". W rozmowie z Anną Dryjańską lekarz wyjaśnił, dlaczego... nie zrobił żadnych zapasów z powodu koronawiursa, a także odpowiedział na wiele istotnych pytań dotyczących epidemii covid-19.

Najnowsze informacje na temat koronawirusa

Zaskakujące wieści z Chin. Wyzdrowiał najmłodszy i... najstarszy pacjent zakażony koronawirusem

Ryzyko koronawirusa nie dotyczy tylko lekarzy. Oto zawody najbardziej narażone na covid-19

Jest już 12 przypadek koronawirusa w Polsce. Pacjent leży w szpitalu w Krakowie



źródło:
Mail autorstwa prof. Jamesa Robba na temat koronawirusa

"Wpływ cynku na występowanie i przebieg procesów chorobowych u osób dorosłych"/Akademia Medyczna w Poznaniu

"Can Zinc Lozenges Ward Off Coronavirus? What Doctors Say"/MedicineNet

Publikacje prof. Jamesa Robba na łamach "Virusology"