"Czarne złoto" kosztuje nawet 30 tys. zł za kilogram. Gdzie w Polsce rosną... trufle?

Monika Piorun
Choć mogłoby się wydawać, że aromatyczne trufle w Europie występują głównie we Francji, Włoszech i Hiszpanii, to jednak polskim naukowcom już kilka lat temu udało się potwierdzić istnienie sporego skupiska jednej z odmian tych grzybów – tzw. trufli letniej – na terenie Niecki Nidziańskiej obejmującej Małopolskę, część Śląska i województwa świętokrzyskiego.
Nie wszyscy zdają sobie sprawę z tego, że w Polsce rosną trufle. Gdzie można je spotkać? Fot. Olga Kriger /123 RF
Trufla letnia (Tuber aestivum Vittad.) jest grzybem podziemnym, który do niedawna był uznawany za wymarły na terenie naszego kraju. W 2007 roku polsko-włoska grupa naukowców wpadła na trop tych okazów na południu Polski, w pobliżu Niecki Nidziańskiej, na glebach zasobnych w wapń.

Czytaj także: Jak na grzybobranie, to tylko tam. W tych miejscach w Polsce jest najwięcej grzybów [MAPA]

Trufla letnia w Polsce – co wiemy o tym grzybie?

Zanim w naszym kraju odkryto truflę letnią, istniały potwierdzone przypadki występowania jedynie tzw. trufli wgłębionej (w okolicach Częstochowy) – gatunek ten znajduje się pod ścisłą ochroną i nie wolno go zbierać.


Naukowcy z Zakładu Ekologii Lasu Instytutu Badawczego Leśnictwa pod kierunkiem dr Doroty Hilszczańskej od kilku lat prowadzą badania nad tymi grzybami na specjalnych plantacjach zarodników trufli letniej, której owocniki rosną na tyle płytko pod ziemią, że łatwo je dostrzec gołym okiem (na głębokości około 10-20 cm).

Badacze podkreślają jednak, że w Polsce nie da się prowadzić hodowli trufli w taki sposób, jak w przypadku np. zwykłych pieczarek, a tylko około 1 proc. gleb nadaje się do tego, by mogły się swobodnie rozwiać.

Mimo wszystko efekty prac naukowców są pozytywne, ponieważ na pierwsze okazy tego typu grzybów w Europie zwykle trzeba czekać około 14 lat. Polskim mykologom udało się jednak nieco skrócić ten proces. Trufle letnie z plantacji pojawiły się u nas po około 8 latach, co w naszych warunkach klimatycznych można uznać za sukces.
Fot. Twitter/Lasy Państwowe

Gdzie najczęściej rosną trufle?

Trufle letnie słyną z wyjątkowego aromatu. Nawet w Polsce mogą mieć sprzyjające warunki do rozwoju, zwłaszcza w okolicach lasów mieszanych (pod dębami, bukami czy lipami, zwłaszcza jeśli drzewa te nie mają więcej niż 30 lat) lub w pobliżu miejsc, w których rosną storczyki z rodzaju buławnik tworzące symbiozę mikoryzową z tymi grzybami.
To pierwsze trufle, jakie polskim naukowcom udało się wyhodować na terenie Nadleśnictwa Chełm.Fot. Lasy Państwowe
Źródła historyczne podają, że wg antycznego filozofa Plutarcha trufle miały powstawać z połączenia wody, ciepła oraz... piorunów zsyłanych przez rzymskiego boga Jowisza (lub greckiego Zeusa) zwykle w pobliżu dębów (w które często uderzają wyładowania atmosferyczne).

Dopiero po latach badaczom udało się potwierdzić, że rzeczywiście dęby wchodzą w symbiozę z truflami, a wśród pozostałych gatunków tolerujących te grzyby są m.in. topole, wierzby, sosny, leszczyny czy graby.

Trufle uchodzą za jedne z najdroższych grzybów świata. Ich cena waha się od 100 zł za 100 g do nawet 30 tys. zł za kilogram.

JAKIE WŁAŚCIWOŚCI ZDROWOTNE MAJĄ TRUFLE?

⦁ działają antywirusowo i przeciwbakteryjnie
⦁ mogą hamować rozwój gronkowca złocistego
⦁ mają właściwości przeciwzapalne i antyoksydacyjne (ograniczają tempo starzenia się organizmu)
⦁ zapobiegają chorobom serca i niektórym nowotworom
⦁ mogą działać odmładzająco i wygładzają skórę

Nie wszystkie trufle występujące w Polsce to trufle letnie. Mniej szlachetne odmiany tych grzybów stanowią cenne pożywienie m.in. dla dzików oraz pozostałych leśnych zwierząt.

Szczegóły na temat obecności trufli letniej w Polsce opisuje dokument w reżyserii Michała Ogrodowczyka.

Grzyby 2020 – dowiedz się więcej:

Grzyb, który zamienia mrówki w "zombie", rośnie w Polsce. Lasy Państwowe pokazały niezwykły okaz

Oto król tegorocznego grzybobrania. Borowik amerykański to nowy hit według grzybiarzy

Jak długo gotować grzyby? Najcenniejsze wskazówki dla zapalonych grzybiarzy

źródło: Lasy Państwowe