Czy Romowie mają swój hymn i flagę? Sprawdzamy, co wiemy o ich kulturze w Międzynarodowy Dzień Romów
8 kwietnia obchodzimy Międzynarodowy Dzień Romów. Święto ma zwrócić uwagę na ich niekiedy ciężką sytuację i przypominać o mniejszości zamieszkującej nie tylko Polskę, ale też inne kraje europejskie. To okazja do poznania innych kultur i poszerzenia swoich horyzontów.
8 kwietnia – Międzynarodowy Dzień Romów
Święto zostało ustanowione podczas IV Kongresu Międzynarodowego Związku Romów w 1990 roku. Data została wybrana, aby upamiętnić pierwsze spotkanie przedstawicieli Romów z 25 państw, które odbyło się tego samego dnia w 1971 roku.Romowie żyją na całym świecie. Ten nieterytorialny naród ma pochodzenie indyjskie. W Europie najwięcej z nich zamieszkuje Rumunię – 2,5 mln i Turcję – 5 mln. Spory odsetek mieszka też na Węgrzech, zwłaszcza jeżeli weźmiemy pod uwagę rozmiar kraju. Węgry liczą sobie niecałe 10 mln mieszkańców, z czego 1 mln stanowią Romowie.
Nacje europejskie często patrzą na Romów nieprzychylnym okiem. Międzynarodowy Dzień Romów ma zwrócić uwagę na wyrównywanie szans w społeczeństwie oraz nawoływać do odrzucenia stereotypów, uprzedzeń i większej otwartości oraz chęci poznania.
Wieczna Wędrówka
Romowie kojarzą nam się z kolorowymi taborami i życiem w podróży. Naród, który nie miał swojego terytorium, przez lata prowadził tułaczy tryb życia. Romowie mieszkali głównie w wozach, którymi podróżowali. Niegdyś rozbijali swoje obozy na obrzeżach miast – pod lasem, aby mieć dostęp do drewna i najchętniej blisko jezior, które zapewniały wodę.Mniejszość romska na ogół parała się rzemiosem, handlem, rozrywką i wróżbą. Popularne były takie zwody jak cieśla, kowal czy handlarzkoni. Wśród Romów można było znaleźć również sporo cyrkowców oraz wróżbitów i wróżbitek.Oczywiście z biegiem czasu i przemianami zachodzącymi w społeczeństwie, po części zmieniły się też tradycje romskie, a sama nacja wsiąkła w społeczeństwa, w których żyje. Pomimo to Romowie pozostają odrębną nacją z dość silnie zakorzenioną tradycją i zhierarchizowanym systemem społecznym.Może Cię zainteresować także: Już mi niosą wódkę, mielone, już cyganie czekają z muzyką"-czyli rzecz o weselu
Foto archiwalny z Muzeum Etnograficznego w Gdańsku.•Fot. Roman Jocher / Agencja Gazeta
Romanipen i sytuacja kobiet wśród Romów
Romanipen to cygański kodeks praw, który ustanawia zakres zakazów i nakazów, jakich muszą przestrzegać osoby pochodzenie romskiego i żyjące w tej społeczności. Na jego straży stoi rada starszych i Szero Rom (Głowa Romów). Kodeks nakazuje posługiwanie się się językiem romani, a przede wszystkim nieużywanie go pośród "nie-Romów".Ważne, zwłaszcza wśród płci żeńskiej, są zasady ubioru. Kobiety powinny nosić tradycyjne długie spódnice, a mężczyźni długie spodnie. Bardzo istotny jest też szacunek wobec starszych, którzy zawsze mają głos decydujący.
W kodeksie znajdziemy też dużo zasad dyskryminujących kobiety. Oprócz sprecyzowanego sposobu ubioru, wiele praw ogranicza kobiety. Społeczność romska jest bardzo patriarchalna, a rola kobiety sprowadza się głównie do roli żony i matki.
Romskie kobiety spotykają się z dużą dyskryminacją.•Fot. Dominik Dziecinny / Agencja Gazeta
Romski hymn, flaga i język
Pomimo, że Romowie są narodem bez terytorium, to posiadają "atrybuty", które przynależą do większości państw. M.in. swój język, flagę oraz hymn. Język romski, inaczej nazywany romani, w zależności od tego, w jakim kraju europejskim się znajdujemy, będzie się trochę różnił. Rozmaite dialekty i brak tradycji piśmienniczej sprawiają, że Romom z poszczególnych części świata czasem trudno jest siebie zrozumieć. Oficjalny hymn Romów to "Gelem, gelem".Romską flagę charekteryzują trzy kolory.•Fot. WikiCommons
Znani Romowie w Polsce i na świecie
Wiele znanych osobistości ze świata kultury ma pochodzenie romskie. Wśród nich są muzycy, poeci i poetki i gwiazdy estrady. Oto część z nich:- Bronisława Wajs "Papusza": polska poetka
- Pola Negri: polska aktorka i międzynarodowa gwiazda
- Wiktoria Gabor: polska nastoletnia piosenkarka i zwyciężczyni konkursu Eurowizja Junior
- Edyta Górniak: polska piosenkarka
- Charlie Chaplin: brytyjski aktor
- Michael Caine: brytyjski aktor
źródła: Stowarzyszenie Romowie, Wikipedia, Jedni z Wielu, eromasource.com