41. rocznica podpisania Porozumień Sierpniowych w Gdańsku. Tak zaczęła się droga do wolności
31 sierpnia 1980 r., zakończył się strajk w Stoczni Gdańskiej im. Lenina. O godz. 16.00 w Sali BHP Lech Wałęsa słynnym wielkim długopisem sygnował Porozumienia Sierpniowe, jedno z czterech porozumień zawartych przez komunistyczny rząd z komitetami strajkowymi powstałymi w 1980 roku.
Fala strajków
Chociaż sierpień’80 kojarzony jest z wydarzeniami na Wybrzeżu, to iskrą zapalną były strajki na Lubelszczyźnie – w Świdniku i Lublinie – jeszcze w połowie lipca.Strajki zaczęły rozprzestrzeniać się w całej Polsce, aż w końcu doszło do buntu robotniczego na Wybrzeżu. Strajkowano też w Mielcu, Tarnobrzegu i Poznaniu. Była to reakcja na podwyżki cen mięsa i wędlin, wprowadzone przez ówczesną ekipę rządzącą Edwarda Gierka.
Rodziny strajkujących przy bramie nr 2 Stoczni Gdańskiej.•Fot. Wikipedia/ Leonard Szmaglik
Jednym z głównych postulatów protestujących było przywrócenie do pracy Anny Walentynowicz i Lecha Wałęsy, strajkujący domagali się też: podwyżki płac dla każdego zatrudnionego, budowę pomnika ofiar grudnia 1970 r. oraz gwarancji nietykalności dla strajkujących.Skala sprzeciwu zmusiła władze komunistyczne do zaakceptowania 21 postulatów Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego. Po raz pierwszy w dziejach bloku państw komunistycznych władze zdecydowały się na podjęcie jawnego i otwartego dialogu ze społeczeństwem.
Wałęsa podpisuje Porozumienia Sierpniowe
31 sierpnia Wałęsa i Mieczysław Jagielski (z ramienia KC PZPR) w sali BHP Stoczni Gdańskiej podpisali porozumienie gdańskie. Wydarzenie te transmitowała telewizja.Lech Wałęsa w czasie strajku w sierpniu 1980 w Stoczni Gdańskiej.•Fot. Wikipedia/ Giedymin Jabłoński
- utworzenie nowych, niezależnych, samorządnych związków zawodowych,
- prawo do strajku,
- budowę pomnika ofiar Grudnia ’70,
- transmisje niedzielnych mszy św. w Polskim Radiu i ograniczenie cenzury.
Dokument końcowy podpisano o godzinie 16.00. Tym sposobem strajk dobiegł końca.
Brama nr 2 Stoczni Gdańskiej im. Lenina podczas strajku. Przemawia Lech Wałęsa.•Fot. Wikipedia
Narodziny NSZZ "Solidarność"
Wydarzenia sierpniowe i fala strajków z 1980 r. doprowadziła do powstania NSZZ "Solidarność" - pierwszej w krajach komunistycznych, legalnej organizacji związkowej, która była niezależna od władz.17 września 1980 r. przedstawiciele Międzyzakładowych Komitetów Założycielskich (przekształconych z MKS) przyjęli statut, który rozstrzygał powstanie "Solidarności", na której czele stanął Lech Wałęsa.
Niespełna miesiąc później, 10 listopada, Sąd Najwyższy zarejestrował NSZZ "Solidarność". Wkrótce związek liczył niemal 10 mln członków – było to 80 proc. wszystkich pracowników państwowych.
Podpisanie Porozumień Sierpniowych i powstanie “Solidarności” stało się początkiem przemian z 1989 roku.
Obchody 41. rocznicy Porozumień Sierpniowych
W Gdańsku obchody 41. rocznicy podpisania Porozumień Sierpniowych rozpoczęły się o godzinie 10 otwarciem historycznej bramy nr 2 oraz przemówienia Lecha Wałęsy.31.08.2021. 41 rocznica podpisania porozumień sierpniowych w Gdańsku.•Fot. Wojciech Strozyk/REPORTER
Wieczorem zaplanowano "Marsz Porozumienia" i "Wiec dla Europy".
Posłuchaj "naTemat codziennie". Skrót dnia w mniej niż 5 minut