Presja migracyjna to element wojny hybrydowej

Paulina Szymańska
Presja migracyjna to taktyka należąca do definicji wojny hybrydowej. Eskalacja emocji, propaganda, sztucznie wywołane konflikty i agresja cybernetycznej. Jaki ma to związek z działaniami na granicy Polski i Białorusi?
Presja migracyjna wykorzystywana jest w wojnie hybrydowej pexels.com

Presja migracyjna - jeden z elementów wojny hybrydowej

Ucieczka i migracja ludzi - prawie żaden inny temat nie dzieli społeczeństwa tak bardzo, jak imigracja. Doświadczamy w ostatnich dniach pełnych emocji dyskusji o kwestiach bezpieczeństwa, aspektach etycznych czy kwestiach kulturowych. Ludzie albo okazują solidarność z uchodźcami i migrantami, albo mają lęki i uprzedzenia. Presja migracyjna to nowa taktyka wykorzystywana przez polityków do własnych celów, gdzie właśnie emocje odgrywają ogromną rolę.

Co to jest wojna hybrydowa?

Wojną hybrydową charakteryzuje się zacieraniem granic w klasycznej definicji wojny. Na czym polega wojna hybrydowa? Wojna hybrydowa polega na tym, że sprawia się wrażenie, że jest to konflikt wewnętrzny, który wspiera się z zewnątrz bronią, wykorzystuje mniejszości tak, jakby znajdowały się w sytuacji wojny domowej. W zależności od definicji wojna hybrydowa określana jest jako kombinacja tradycyjnych metod wojennych z działaniami propagandy, agresji cybernetycznej, a także sztucznie wywołanego powstania lub działań terrorystycznych.


Czytaj także: Szef dyplomacji UE zabrał głos ws. sytuacji na granicy. "Ten kryzys został sztucznie stworzony"

Prekursorem pierwszych teorii i działań mających podwaliny do wojny hybrydowej był płk Jewgienij Messner. Największe doświadczenie w nowym rodzaju wojny ma ZSRR, który stosował techniki w XX wieku wobec Polski, Korei, Mandżurii Północnej, a współcześnie na Ukrainie. Przypisanie Rosji działań wojny hybrydowej nieoficjalnie zapoczątkował holenderski generał Frank van Kappen (26 kwietnia 2014), a 3 lipca tego samego roku Pakt Północnoatlantycki oficjalnie przyznał, że działania Rosji wobec południowo-wschodniej Ukrainy to wojna hybrydowa.

Koncepcja presji migracyjnej

Presja migracyjna to różnica pomiędzy chęcią przyjazdu do innego kraju a realnym zapotrzebowaniem państwa, które ma tych ludzi przyjąć. Według nauk społecznych czynniki migracji dzielą się na wypychające (głód, przeludnienie, wojny domowe, brak pracy) i przyciągające (rozwinięty kraj, oferty pracy, dobre programy socjalne).

Presję migracyjną można zmniejszyć za pomocą ograniczenia wpuszczania migrantów, a także poprzez stworzenie lepszych warunków do życia w krajach mniej rozwiniętych.

Presja migracyjna na granicy polsko-białoruskiej i litewsko-białoruskiej

Wzmożony ruch migrantów na granicy polskiej i litewskiej to jeden z elementów wojny hybrydowej przy wykorzystaniu narzędzia, jakim jest presja migracyjna. Państwo (w tym wypadku Białoruś) posługuje się "środkami niemilitarnymi", czyli migrantami, do celów, do których wcześniej było wykorzystywane wojsko.

Tymczasem sytuacja na granicy polsko-białoruskiej dramatycznie pogarsza się z dnia na dzień. Tysiące uchodźców i migrantów raz po raz próbują przebić się przez płot graniczny do Polski. Emocjonalne przedstawianie kobiet i dzieci specjalnie wystawionych na pierwszą linię frontu ma za zadanie wzbudzić emocje i wywołać wewnętrzny konflikt w państwie na podłożu etycznym.



Presja migracyjna a zmiany klimatu - co mają ze sobą wspólnego?

Presja migracyjna może mieć również podłoże dotyczące strachu przed skutkami globalnego ocieplenia. Choć migrację ludności rzadko łączy się ze zmianami klimatu, to jednak susze, upały, burze czy powodzie w przypadku zmarginalizowanych i biednych ludzi, mogą bezpośrednio zagrażać życiu ludności.

W 2008 roku Komisja Europejska i Wysoki Przedstawiciel UE ds. Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa opublikowali raport na temat zmian klimatycznych i bezpieczeństwa międzynarodowego. Podkreślili w nim, że w wyniku zmian klimatycznych "Europa musi liczyć się ze znacznie wzmożoną presją migracyjną” ze względu na migrantów środowiskowych. Niestety, nasilenie migracji może wywołać konflikty w obszarach tranzytowych i docelowych".