Kolorowe tatuaże są niebezpieczne? Unia Europejska wprowadziła zakaz, który niesie się wielkim echem
Spore zmiany w branży tatuatorskiej. We wtorek (4 stycznia 2022) Unia Europejska wprowadziła zakaz stosowania kolorowych tuszy w tatuażach, powołując się na obawy o ludzkie zdrowie. Argumentowano to tym, że około 4000 substancji chemicznych stosowanych w tuszach może powodować "raka lub mutacje genetyczne". Decyzja wywołała spore kontrowersje na całym świecie. Mamy komentarze dwóch znanych polskich tatuatorek.
Od pierwszych tatuaży aż po XXI wiek
Faktem jest, że moda na tatuaże rozkwitła w XXI wieku, jednak należy pamiętać, że istnieją one od czasów starożytnych. Pierwsze z nich odkryto bowiem na zmumifikowanej skórze. Sztuka ozdabiania skóry ma się dobrze od tysięcy lat. Wiedziałeś, że najstarsze dowody na istnienie ludzkich tatuaży pochodzą z okresu między 3370 r. p. n. e. a 3100 r. p. n. e?Najstarsza ludzka mumia w Europie - Otzi the Iceman - został odkryty w 1991 roku. Jego ciało, które zostało znalezione w Alpach Otzalskich (stąd przydomek) uległo naturalnej mumifikacji i konserwacji. Ciało Otziego jest pokryte łącznie 61 tatuażami, zlokalizowanymi w różnych miejscach. Większość napisów znajduje się na jego nogach. Analizy śladów na mumii wskazały, że do wykonania tatuaży użyto sadzy lub popiołu z ogniska lub kominka.
Od starożytnych, rytualnych przez kryminalne dziary, aż po współczesne, wykonywane albo handpoke'iem (za pomocą pojedynczej igły) albo maszynką. Tatuaże były, są i będą, co doskonale widać po mainstreamie, ale przede wszystkim po ludziach mijanych na ulicy - także w Polsce.
Od pierwszych tatuaży aż po XXI wiek•Fot. pexels.com
Jeśli chodzi stricte o Europejczyków, to z danych UE wynika, że nawet 12 proc. posiada tatuaż. Nie ma dokładnych danych co do młodych dorosłych, ale szacuje się, że wśród ich grupy odsetek może być dwukrotnie wyższy. U naszych sąsiadów, w Niemczech aż 1 na 5 osób może pochwalić się własnym tatuażem, zaś w Belgii aż pół miliona nowych ludzi robi go co roku.
Unia Europejska zakazała kolorowych tatuaży. Co to oznacza w praktyce?
Rok 2022 przywitał branże tatuatorską nowy zakazem. Wszedł on w życie 4 stycznia 2022 roku. Oznacza delegalizację niektórych tuszy oraz makijażu permanentnego. Europejska Agencja Chemikaliów (ECA) wyjaśniła, że chodzi o mieszanki chemiczne, co do których istnieje obawa, że mogą powodować alergie skórne, raka lub inne zagrożenia dla zdrowia i życia.Stwierdzono, że pigmenty atramentu mogą przenikać do krwiobiegu ze skóry, wpływając na organy takie jak węzły chłonne i wątroba. Ponadto przy laserowym usuwaniu tatuażu istnieje ryzyko rozbicia substancji na mniejsze cząstki, które zaczynają krążyć po organizmie.
Unia Europejska zakazała kolorowych tatuaży. Co to oznacza w praktyce?•Fot. unsplash.com
Tatuaż w kolorze. Co obejmuje zakaz używania pigmentów z potencjalnie szkodliwymi substancjami?
Zakaz obejmuje pigmenty z potencjalnie szkodliwymi substancjami, takimi jak niektóre barwniki azowe, rakotwórcze aminy aromatyczne, wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA), metale i metanol."Ograniczenie obejmuje substancje rakotwórcze, mutagenne i działające szkodliwie na rozrodczość, substancje chemiczne zabronione w kosmetykach, substancje uczulające skórę, drażniące skórę i oczy, zanieczyszczenia metalami, aminy aromatyczne i niektóre pigmenty" – oświadczyła Komisja Europejska.
"Ochrona zdrowia publicznego obywateli europejskich jest naszym głównym zmartwieniem, a niebezpieczne chemikalia w tuszu do tatuażu mogą stanowić taki problem" – przekazała mediom rzeczniczka Komisji Sonya Gospodinova.
Tatuaż w kolorze. Co obejmuje zakaz używania pigmentów z potencjalnie szkodliwymi substancjami?•Fot. pexels.com
Z którymi pigmentami tatuażyści muszą się pożegnać? Dwie główne substancje, które, póki co nie posiadają żadnych substytutów, to syntetyczne beta-miedziowe barwniki ftalocyjaninowe powszechnie stosowane w tatuażach (Pigment Blue 15:3 i Pigment Green 7). Niemieckie władze sanitarne uważają, że oba mogą przyczynić się do nowotworu pęcherza moczowego - badania na ten temat są jednak nikłe.
Zakaz Unii Europejskiej zdenerwował tatuatorów. Tak go ocenili
Pracownicy studiów tatuażu obawiają się o przyszłość branży. Unijny zakaz dotyczy bowiem tysięcy substancji chemicznych stosowanych powszechnie w tuszach."To nie tylko wpływa na wszystkie zielone tony lub wszystkie niebieskie tony. Wpłynie to również na fiolety, niektóre brązy, wiele mieszanych odcieni, odcienie wyciszone, odcienie skóry itp. Mowa o 65-70% palety, której używa tatuażysta" – ocenił na łamach portalu NPR.org Mario Barth, międzynarodowej sławy artysta, który przyjmuje w Austrii.
Po ogłoszeniu ograniczeń w związku z kolorowymi tuszami powstała nawet kampania nazwana "Save the Pigments", pod którą podpis złożyło rzekomo 170 000 pracowników branży. Ich zdaniem zakaz może "mieć trwały, negatywny wpływ na konkurencyjność gospodarczą europejskich tatuażystów (...) i poważnie zagroziłby istnieniu tego zawodu (...) konsumenci mogliby przechodzić do dostawców z zagranicy lub przechodzić do wątpliwych dostawców".
Postanowiłam zapytać rodzime specjalistki w dziedzinie tatuażu o to, czy o nowym zakazie przede wszystkim się dyskutuje w Polsce, z czym wiąże się w praktyce i jak wpłynie na branżę. W naTemat skomentowała to Ada Kusiak, którą na co dzień można złapać w Łodzi, a w najbliższych miesiącach także na rozmaitych guest spotach w Europie oraz Nava Wilczyńska, która działa we wrocławskim Nautilus Tattoo Studio.
Oczywiście, są to przepisy dotyczące nas wszystkich, więc nie mogło się obyć bez echa. Tym bardziej że tatuażyści szukają teraz informacji i pomocy w znalezieniu nowych tuszy. Można powiedzieć, że przez ostatnie dni wręcz grupy i fora są monotematyczne.
Jakie barwniki są zakazane?
Są ich setki, przede wszystkim dotknęło to barwniki produkowane poza UE, czyli te, z których większość z nas korzystała. Niestety. Mówiło się, że tylko wybrane kolory dotknie ten przepis, ale prawda jest taka, że większość kolorów może nie spełniać nowych wymogów. Nawet czarnego, który miał być teoretycznie niedotknięty zmianami. Obecnie jest okrojony wybór.
Czy zakaz bardzo utrudni waszą pracę? Podobno wśród zakazanych pigmentów jest całkiem sporo popularnych kolorów - zielony, niebieski, fioletowy - a póki co na rynku nie ma nieszkodliwych substancji.
Zacznijmy od tego, że "nieszkodliwy" to bardzo kontrowersyjne dla mnie stwierdzenie. Nie ma udowodnionych przypadków np. bezpośredniego przyczynienia się tatuażu to raka. Jasne, są w barwnikach substancje rakotwórcze, to chemia, ale nie szłabym w rozdzielanie tuszy na szkodliwe i nieszkodliwe. Nie oszukujmy się, że chemiczny barwnik pod skórą jest super bezpieczny lub totalnie zabójczy. Nowe wymogi nas nie uchronią przed tym.
Wracając jednak do pytania. Tak, wpłynie to na naszą pracę. Nie wiemy jakiej jakości będą zamienniki, jak będzie się na nich pracować i jak będą wyglądać po wygojeniu. Można zakupić już prawie wszystkie kolory, ale w okrojonych odcieniach. To kwestia czasu. Na pewno, na razie bardzo ucierpią tatuażyści specjalizujący się w kolorowym realizmie czy neotradzie.
Czy zakaz może przyczynić się do powstania czarnego podziemia? Ludzie i tak będą chcieli tatuaż w kolorze, a jak coś jest zakazane, to bardziej kusi.
Moim zdaniem coś takiego nie nadejdzie. To nie jest tak, że nagle wszystkie kolory zniknęły. Myślę, że na pewno ceny tatuaży pójdą w górę, bo ceny atramentów spełniających wymogi zdecydowanie wzrosły. Tyle.
A czarny tusz jest w pełni bezpieczny?
A tabletki na ból głowy są w pełni bezpieczne? Umówmy się, że o niczym co przyswajamy, nie można tak powiedzieć ze 100% pewnością. Jestem tatuatorką, nie naukowcem, żeby odpowiadać z pełnym przekonaniem na to pytanie. Ze swojej strony mogę powiedzieć tylko czy kiedykolwiek miałam sytuację lub słyszałam o takowej, żeby czarny tatuaż wywołał u kogoś niepożądane efekty, bądź zagroził zdrowiu w jakimkolwiek stopniu - nigdy z czymś takim się nie spotkałam.
Czytaj także: Czekają do nich w kolejkach miesiącami i nie żałują. 12 najlepszych polskich tatuażystek