Oto skąd się wzięły Mikołajki. 6 grudnia był kiedyś dniem wolnym od pracy
Mikołajki mają swoje początki w średniowiecznej tradycji religijnej, związanej z postacią Świętego Mikołaja z Miry (dzisiejsza Turcja), biskupa, który żył w IV wieku. Święty Mikołaj był znany ze swojej hojności i troski o biednych, szczególnie o dzieci, dla których miał szczególne miejsce w sercu.
To właśnie on stał się patronem dzieci, podróżników i żeglarzy. Mikołaj przez wieki był też uważany za obrońcę prawdy i sprawiedliwości.
Skąd wzięły się Mikołajki?
Legenda o Świętym Mikołaju, biskupie z Miry, jest jedną z najpiękniejszych opowieści, które przetrwały wieki i które do dziś inspirują miliony ludzi na całym świecie. Mikołaj urodził się pod koniec III wieku w Patarze, w Azji Mniejszej, i od najmłodszych lat wyróżniał się swoją pobożnością oraz współczuciem dla potrzebujących. Po śmierci rodziców, którzy pozostawili mu znaczny majątek, Mikołaj postanowił podzielić się nim z najuboższymi.
Jedną z najsłynniejszych legend o Mikołaju jest historia o trzech siostrach, które żyły w ubóstwie. Ich ojciec, z powodu braku pieniędzy, nie mógł wydać ich za mąż, co groziło im życiem w nędzy lub wręcz na ulicy. Mikołaj, dowiedziawszy się o ich tragicznej sytuacji, postanowił pomóc.
Pewnej nocy, aby nie ujawniać swojej tożsamości, wrzucił przez okno do ich domu worek złota, który wystarczył na posag dla jednej z dziewcząt. Kolejnej nocy powtórzył ten czyn, przynosząc kolejny worek złota na posag dla drugiej córki. Trzeci worek złota wrzucił, aby uratować trzecią córkę. Gdy ojciec, wdzięczny, ale jednocześnie zaskoczony, dowiedział się, kto był tajemniczym dobroczyńcą, z radości i wdzięczności postanowił ujawnić Mikołaja jako darczyńcę.
Święty Mikołaj jest patronem żeglarzy
Wśród historii znana jest także opowieść o tym, jak Mikołaj uratował trzech żeglarzy, którzy zostali uwięzieni w burzy morskiej. Gdy modlili się o pomoc, Mikołaj pojawił się na statku i w cudowny sposób uspokoił morze, ratując ich życie.
Wszystkie legendy pokazują Mikołaja jako postać o ogromnej dobroci i miłości do innych, a także jako obrońcę sprawiedliwości. Jego wspaniałomyślność nie znała granic, a jego imię z czasem zaczęło być łączone z ideą obdarowywania i pomocy innym. W kulturze chrześcijańskiej stał się symbolem ofiarności, szczególnie wobec dzieci, których los leżał mu na sercu. W kulturze ludowej był opiekunem zwierząt gospodarskich, a także wilków, które według legend miały być mu posłuszne.
Mikołajki w Polsce – początki obchodów
Pierwsze wzmianki o obchodach dnia Świętego Mikołaja w Polsce pochodzą z XVI wieku. Choć początkowo obchodzono je w głównej mierze w kręgach kościelnych, z biegiem lat święto stawało się coraz bardziej popularne wśród szerokich kręgów społeczeństwa. Mikołajki w Polsce stały się dniem radosnym, szczególnie dla dzieci, które na ten dzień czekały z niecierpliwością, wierząc, że Święty Mikołaj przyniesie im drobne upominki.
Do XVIII wieku 6 grudnia, czyli dzień Świętego Mikołaja, w Polsce był traktowany jako dzień wolny od pracy. Był to czas, w którym rodziny gromadziły się razem, organizując festyny i wspólne zabawy. W miastach takich jak Kraków czy Lwów organizowano jarmarki, na których sprzedawano różnorodne upominki, a także ozdoby związane ze Świętym Mikołajem. Mikołajki były zatem nie tylko religijnym świętem, ale także czasem odpoczynku od codziennych obowiązków.
Zwyczaje związane z Mikołajkami
W przeszłości dzieci, wierząc w magiczną postać Świętego Mikołaja, zostawiały w oknach buty, a Mikołaj, odwiedzając je w nocy, wkładał do nich drobne prezenty. Zwyczaj ten jest kontynuowany do dziś, choć w nowoczesnej wersji często przybiera postać prezentów pod poduszką lub w specjalnie przygotowanych workach i świątecznych skarpetach.
Dawniej, w miastach, organizowano także procesje ku czci Świętego Mikołaja, a także przedstawienia teatralne oparte na jego życiu i cudach. W niektórych regionach Polski do dzisiaj żywa jest tradycja tzw. "Mikołajek" – postaci przebranej za Świętego Mikołaja, która chodzi po domach i wręcza dzieciom drobne podarunki.
Mimo iż przebieg Mikołajek na przełomie wieków niezwykle się zmienił, jeden warunek pozostał niezmienny. Żeby otrzymać prezent od Świętego Mikołaja, trzeba przez cały rok być grzecznym.