Gen. Rajmund Andrzejczak i gen. Tomasz Piotrowski podali się do dymisji. Pierwszy z nich był szefem Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, drugi dowódcą operacyjnym Rodzajów Sił Zbrojnych. Sprawa jest poważna, bo to najważniejsze stanowiska w polskiej armii. Wyjaśniamy, na czym polegają ich kompetencje.
Tego szef MON Mariusz Błaszczak, prezydent Andrzej Duda i cały rząd PiS z Mateuszem Morawieckim i Jarosławem Kaczyńskim na czele raczej się nie spodziewali. Na kilka dni przed wyborami parlamentarnymi gruchnęła wiadomość o rezygnacji dwóch najważniejszych dowódców w polskiej armii.
Dymisję złożyli szef Sztabu Generalnego Wojska Polskiego gen. Rajmund Andrzejczak i gen. Tomasz Piotrowski, dowódca operacyjny Rodzajów Sił Zbrojnych. Informację jako pierwsza podała we wtorek rano "Rzeczpospolita". Kilkadziesiąt minut później rzeczniczka Sztabu Generalnego Wojska Polskiego płk Joanna Klejszmit potwierdziła informacje dotyczące swojego szefa.
Media i eksperci wojskowi nie mają wątpliwości, że powodem rezygnacji generałów jest konflikt z Mariuszem Błaszczakiem, który trwa od kilku miesięcy. Jak pisaliśmy wielokrotnie w naTemat, w połowie maja szef MON obwinił publicznie dowódcę operacyjnego Rodzajów Sił Zbrojnych gen. Piotrowskiego o zaniedbania w przekazywaniu informacji o rosyjskiej rakiecie, która 16 grudnia 2022 naruszyła polską przestrzeń powietrzną. W odpowiedzi gen. Andrzejczak powiedział, że wszystkie szczegóły przekazywał przełożonym. I to od razu po incydencie.
Eksperci ds. obronności, wojskowi i politycy opozycji grzmią, że to powodująca chaos katastrofa dla polskiego rządu i osobista porażka Mariusza Błaszczaka. Krzysztof Gawkowski dodał wręcz, że we wtorek rano "na Kremlu wystrzeliły korki od szampanów".
W końcu szef Sztabu Generalnego i dowódca operacyjny to najważniejsze stanowiska w polskim wojsku. Jakie są ich kompetencje?
Sztab Generalny Wojska Polskiego (powstał w 1918 roku) to najwyższe dowództwo Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej. Pod względem organizacyjnym SG WP wchodzi skład Ministerstwa Obrony Narodowej.
Oficjalnie szef SG WP to trzecia osoba w strukturze polskiej armii – zaraz po prezydencie, który jest najwyższym zwierzchnikiem Sił Zbrojnych RP, oraz ministrze obrony narodowej, któremu podlega wojsko. Jednak prezydent i minister obrony są cywilami, a nie wojskowymi. To Sztab Generalny Wojska Polskiego faktycznie kieruje i dowodzi siłami zbrojnymi w czasie pokoju, kryzysu i wojny.
Szef SG WP ma oczywiście więcej zadań. Współuczestniczy w opracowywaniu koncepcji rozwoju Sił Zbrojnych i planuje ten rozwój. Kieruje kompleksowym planowaniem mobilizacyjnym i strategiczno-operacyjnym rozwinięcia i użycia Sił Zbrojnych. Utrzymuje w Siłach Zbrojnych gotowość bojową i mobilizacyjną.
Odpowiada za organizację i przygotowanie do działań organu dowodzenia i stanowiska dowodzenia Naczelnego Dowódcy Sił Zbrojnych. Do tego kieruje szkoleniem wojsk, planuje szkolenia bojowe i taktyczne, wykonuje zadania zlecone przez szefa MON i te wynikające z ustaw i innych przepisów.
Od 1990 roku Sztab realizuje podstawowe cele interoperacyjności oraz kompatybilności ze strukturami NATO. Szczególną uwagę zwraca się na wyzwania i problemy wspólnego działania zgłoszonych do Sojuszu sztabów i wojsk, jak i standaryzację oraz unifikację wyposażenia technicznego.
Czwarty w strukturze polskiej armii jest Dowódca Generalny Rodzajów Sił Zbrojnych (od tego roku gen. Wiesław Kukuła). Kolejnym jest Dowódca Operacyjny Rodzajów Sił Zbrojnych.
Podlega on bezpośrednio ministrowi obrony narodowej i dowodzi częścią sił zbrojnych podporządkowanych mu na podstawie decyzji szefa MON. Jego zadania skoncentrowane są wokół planowania, organizowania i prowadzenia operacji w ramach użycia Sił Zbrojnych w czasie pokoju, w sytuacji kryzysowej lub w czasie wojny.
Podczas wojny DORSZ dowodzi jednostkami wojskowymi, które nie podlegają Dowództwu Operacyjnemu Rodzajów Sił Zbrojnych. Odpowiada także za szkolenie dowództw oraz sztabów wojsk i rezerw osobowych.
Podczas wojny dowodzi jednostkami wojskowymi, które nie podlegają Dowództwu Operacyjnemu Rodzajów Sił Zbrojnych. Ma również za zadanie zapewnić bezpieczeństwo obywateli oraz wsparcie międzynarodowego pokoju w ramach zobowiązań sojuszniczych.
Zobacz także