nt_logo

Nekrolog Jerzego Stuhra zaskakuje. Chodzi o to, jak nazwano aktora

Ola Gersz

14 lipca 2024, 12:33 · 3 minuty czytania
Pogrzeb Jerzego Stuhra odbędzie się w środę w Krakowie, a w lokalnej prasie pojawił się już nekrolog. Zastanawia użyte w nim określenie – legendarnego aktora i reżysera rodzina nazwała "synem Mitteleuropy". Co to znaczy?


Nekrolog Jerzego Stuhra zaskakuje. Chodzi o to, jak nazwano aktora

Ola Gersz
14 lipca 2024, 12:33 • 1 minuta czytania
Pogrzeb Jerzego Stuhra odbędzie się w środę w Krakowie, a w lokalnej prasie pojawił się już nekrolog. Zastanawia użyte w nim określenie – legendarnego aktora i reżysera rodzina nazwała "synem Mitteleuropy". Co to znaczy?
Pogrzeb Jerzego Stuhra odbędzie się 17 lipca Fot. Jacek Dominski/REPORTER

Jerzy Stuhr zmarł 9 lipca, a informację o śmierci słynnego aktora, reżysera i pedagoga przekazał Maciej Stuhr. Oddał też hołd ojcu wzruszającym czarno-białym zdjęciem przedstawiającym trzy pokolenia rodziny Stuhrów na spacerze. Jerzy, jego syn Maciej oraz wnuk Tadeusz są ustawienia tyłem do obiektywu, każdy ma tak samo złożone ręce z tyłu. "Wdzięczność" – brzmi opis fotografii na Facebooku.


Legenda polskiego kina i teatru miała 77 lat. Jerzy Stuhr przez wiele lat zmagał się z problemami zdrowotnymi. Przeszedł udar, dwa zawały i nawrót nowotworu krtani. W maju zeszłego roku polskie media obiegła informacja, że Stuhr wylądował na OIOM-ie, gdzie według doniesień krakowskiej "Gazety Wyborczej" przeszedł drugą operację usunięcia guza.

Miał na swoim koncie mnóstwo kultowych ról. Wystąpił m.in. w "Wodzireju" Feliksa Falka, "Aktorach prowincjonalnych" Agnieszki Holland. Grał w wybitnych filmach, takich jak: "Trzy kolory. Biały" Krzysztofa Kieślowskiego, "Życie za życie. Maksymilian Kolbe" Krzysztofa Zanussiego.

Talent komediowy Stuhra mogliśmy oglądać w filmach Juliusza Machulskiego "Kingsajz""Kiler""Seksmisja". Oprócz tego był cenionym aktorem dubbingowym. W "Shreku" dubbingował Osła, a jego kwestie są kultowe.

Nekrolog Jerzego Stuhra zaskakuje. Co oznacza "syn Mitteleuropy"?

Informacja o pogrzebie Jerzego Stuhra pojawiła się już wcześniej. Odbędzie się on w środę 17 lipca, a zmarły spocznie w rodzinnym grobowcu na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie. Msza święta odbędzie się o godzinie 12 w krakowskim kościele św. Piotra i Pawła przy ul. Grodzkiej 52a. Procesja żałobna do grobowca rozpocznie się o 14 i wyruszy spod cmentarnej bramy.

W krakowskiej prasie pojawił się już nekrolog Jerzego Stuhra. "Przeżył długie, piękne i twórcze życie. Niestrudzenie i z godnością walcząc z ciężkimi chorobami, dał przykład, nadzieję i motywację do walki innym. Zasnął otoczony miłością" – czytamy w nekrologu podpisanym przez żonę Jerzego Stuhra, Barbarę Stuhr; jego córkę Mariannę Bończę-Stuhr i zięcia; syna Macieja i synową Katarzynę Błażejewską-Stuhr; wnuki oraz rodzinę.

W nekrologu pojawiła się tez prośba do żałobników: "W miejsce kwiatów, prosimy o wpłaty na Fundację Unicorn". Co to za fundacja? "Prowadzimy szereg działań mających na celu zarówno promocję psychoonkologii, jak i zaangażowania osób chorych w aktywne życie społeczne oraz pozbycie się lęku związanego z chorobą" – czytamy na jej stronie internetowej.

Jednak pewien detal w nekrologu Stuhra zaskakuje. Chodzi o to, jak nazwano artystę. "Aktor, reżyser, nauczyciel, rektor, społecznik, inteligent, syn mitteleuropy. Mąż, ojciec, dziadek" – można przeczytać. Co oznacza tajemniczy syn mitteleuropy?

Jerzy Stuhr mówił o tym w wywiadzie w "Newsweeku" w 2017 roku, w którym opowiedział o poszukiwaniu swoich korzeni i ustalaniu rodzinnej genealogii. "Uspokoiłem się dopiero wtedy, gdy dotarłem do zjawiska, które nazywa się Mitteleuropa. Powiem coś, co nie jest może popularne, ale ja bardziej czuję się Mitteleuropejczykiem niż Polakiem. Polakiem czuję się głównie przez język, i nie chodzi tylko o mowę, ale o zanurzenie w literaturze, studiowanie języka, o myślenie w nim".

Dalsza część artykułu poniżej.

Co to jest Mitteleuropa?

Mitteleuropa oznacza Europę Środkową w języku niemieckim. Friedrich Naumann, pierwszy przewodniczący Niemieckiej Partii Demokratycznej, opisał swoją koncepcję w wydanej w 1915 roku książce "Mitteleuropa".

Naumann pisał o stworzeniu wielkiego państwa, którego obejmowałoby teren ówczesnej Rzeszy, Austro-Węgier i Europy Środkowej i Wschodniej aż po Kaukaz. Miałoby być zdominowane kulturowo przez Niemcy, ale samowystarczalne gospodarczo. Nagiętą do swoich poglądów koncepcję Mittelerupy wykorzystywali po latach naziści w ich propagandzie.

"Przedstawiony przez Naumanna projekt Mitteleuropy, rozumiany jako ustanowienie dominacji Niemiec między Bałtykiem, Morzem Czarnym i Adriatykiem stanowi dla współczesnego czytelnika fascynujący przykład sposobu myślenia niemieckich elit o naszym regionie" – czytamy w opisie książki "Mitteleuropa – nowy porządek w sercu Europy" Friedricha Naumanna (wydanej w 2022 roku przez Instytut Pileckiego).