Psalm z prawem i sprawiedliwością wypada w wybory. Sprawdzamy, jak to się dzieje
"Brawo, róbcie tak dalej, a niebawem kościoły będą ziały pustkami" – takich komentarzy pojawiła się cała masa ze strony osób przekonanych, że w najbliższą niedzielę w parafiach w całym kraju księża zamierzają łamać ciszę wyborczą. Na mszach śpiewany będzie bowiem psalm, w którym padają słowa: "On miłuje prawo i sprawiedliwość". I oczywiście nie będzie słychać tego, że chodzi o prawo i sprawiedliwość pisane małymi literami.
I choć nawet i katolicy, słysząc te słowa w czasie mszy, czasem z trudem powstrzymują się, aby nie zacząć się śmiać, to z polityką nie ma to nic wspólnego.Okaż swą łaskę ufającym Tobie
Słowo Pana jest prawe,
a każde Jego dzieło godne zaufania.
On miłuje prawo i sprawiedliwość,
ziemia jest pełna Jego łaski.Psalm (Ps 33 (32), 4-5. 18-19. 20 i 22 (R.: por. 22))
Bez związku
– Każdy, kto uczestniczy w życiu Kościoła, doskonale wie o tym, że kalendarz liturgiczny nie ma żadnego związku z kalendarzem wydarzeń politycznych czy państwowych. Istnieje trzyletni cykl czytań w lekcjonarzach, jest rok A, B, C, co trzy lata pewne teksty się powtarzają. Niektóre mogą się pojawiać w lekcjonarzu częściej – wyjaśnia w rozmowie z naTemat ks. Cezariusz Wala, Archidiecezjalny Duszpasterz Ministrantów w Katowicach.
Duchowny podkreśla, że kalendarz liturgiczny wynika z wielowiekowej tradycji. Ostatni porządek czytań niedzielnych został zatwierdzony przez papieża Pawła VI w 1969 r. w konstytucji apostolskiej Missale Romanum. – Tu nie ma pola do jakichkolwiek manipulacji. Żaden proboszcz czy wikariusz nie ma prawa w niedzielę zmienić czytania, które są w zatwierdzonym lekcjonarzu – zaznacza ks. Cezariusz Wala. Każdy może też sprawdzić, kiedy jakie czytanie wypadnie na niedzielnej mszy choćby i za parę lat.
Biblijna nazwa
Dziś takie sprawdzenie czytań mszalnych jest bardzo proste. Istnieje kilka katolickich portali (niezbednik.niedziela.pl czy liturgia.wiara.pl), na których można zobaczyć, jakie czytania, jakie psalmy i jaka Ewangelia będzie lub była prezentowana w kościołach danego dnia.
Kalendarz liturgiczny w Kościele katolickim charakteryzuje się cyklicznością. Pewne czytania czy psalmy powtarzają się co najmniej co trzy lata.•Fot. Piotr Skórnicki / Agencja Gazeta
Dzięki wyszukiwarce biblia.info.pl można się dowiedzieć, że nazwa rządzącego ugrupowania pada w Piśmie Świętym aż ośmiokrotnie! I - co ciekawe - wyłącznie w Starym Testamencie.
Opozycja poza BibliąKs. Psalmów:
On miłuje prawo i sprawiedliwość: ziemia jest pełna łaskawości Pańskiej.
Królem jest Potężny, co kocha sprawiedliwość. Ty ustanowiłeś to, co jest słuszne, prawo i sprawiedliwość w Jakubie Ty ustanowiłeś.
Wykonuję prawo i sprawiedliwość: nie wydawaj mię moim ciemięzcom!
Ks. Jeremiasza:
To mówi Pan: Wypełniajcie prawo i sprawiedliwość, uwalniajcie uciśnionego z rąk ciemięzcy, obcego zaś, sieroty i wdowy nie uciskajcie ani nie czyńcie im gwałtu; krwi niewinnej nie rozlewajcie w tym miejscu!
Czy się w tym okazujesz królem, że masz zapał do [budowania z] cedru? A może twój ojciec nie jadł i nie pił? Lecz on wykonywał prawo i sprawiedliwość i dlatego zażywał pomyślności.
Oto nadejdą dni - wyrocznia Pana - kiedy wzbudzę Dawidowi Odrośl sprawiedliwą. Będzie panował jako król, postępując roztropnie, i będzie wykonywał prawo i sprawiedliwość na ziemi.
W owych dniach i w owym czasie wzbudzę Dawidowi potomstwo sprawiedliwe; będzie wymierzać prawo i sprawiedliwość na ziemi.
Ks. Ezechiela:
Tak mówi Pan Bóg: Niechże wam to wystarczy, wy, władcy Izraela! Połóżcie kres gwałtowi i uciskowi, a wypełniajcie prawo i sprawiedliwość! Zaprzestańcie obdzierania ludu mojego! - wyrocznia Pana Boga.
Żadna inna partia nie może liczyć na taką biblijną promocję. W Piśmie Świętym ani razu nie padają takie słowa jak "platforma", "obywatelska" czy "nowoczesna".
W wyborczą niedzielę w kościołach śpiewany będzie psalm, w którym padają słowa "prawo i sprawiedliwość". Nie brak takich osób, które to komentują: "Przypadek? Nie sądzę".•Fot. Łukasz Cynalewski / Agencja Gazeta
Raz nawet pada słowo "ludowe", ale i tu – gdyby padło ono w trakcie mszy w niedzielę wyborczą – raczej nie byłoby zachętą do poparcia tego ugrupowania.
Prawica kontra lewicaKs. Ezechiela:
I przychodzą do ciebie jak na zebranie ludowe, siadają przed tobą i słuchają twoich słów; jednakże według nich nie postępują, bo kłamstwa są w ich ustach, według nich oni postępują, a serce ich ciągnie ich do zysku.
Już nieco lepiej wypada w Biblii wspominana parokrotnie lewica. "W prawicy swej trzyma ona dni długie, w lewicy - bogactwo, pomyślność" – czytamy w Księdze Przysłów. Prawica w Piśmie Świętym zaś rozumiana jest jednoznacznie – jako prawa dłoń i to, co prawe.
Słowo "prawica" odmieniane przez wszystkie przypadki i pada dziesiątki razy. I bodaj tylko raz pojawia się ono w negatywnym sensie w Księdze Psalmów: "mnie wybaw i uwolnij z rąk cudzoziemców, tych, których usta mówią na wiatr, a których prawica jest prawicą fałszywą".
O "prawicy" Pismo Święte mówi raz po raz.•Fot. Adam Stępień / Agencja Gazeta
Teorie spiskowe
To wszystko oczywiście należy potraktować z przymrużeniem oka. Jak i wszelkie podejrzenia dotyczące tego, że "prawo i sprawiedliwość" pada z ambony w te niedziele, kiedy są to niedziele wyborcze. Owszem, tak się co jakiś czas zdarza. Ale w ostatnich latach tak nie było.
W 2015 r. w I turze wyborów prezydenckich 10 maja w kościołach śpiewano inny psalm, który mógł być odczytany jako wróżba lub wskazówka: "Zwycięstwo Mu zgotowała Jego prawica" oraz "na oczach pogan objawił swą sprawiedliwość". Dwa tygodnie później, w zwycięskiej dla Andrzeja Dudy II turze, żadnych odniesień do "prawa", "sprawiedliwości" i "prawicy" w czytaniach nie było.
"Zwycięstwo Mu zgotowała Jego prawica" – padło na mszach w dniu I tury wyborów prezydenckich w 2015 r.•Fot. Sławomir Kamiński / Agencja Gazeta
W październiku 2015 psalm ze słowami "On miłuje prawo i sprawiedliwość" był w liturgicznym kalendarzu, ale tydzień przed wyborami parlamentarnymi. W samym dniu wyborów natomiast trudno byłoby odnaleźć w czytaniach mszalnych coś, co miłośnicy spiskowych teorii mogliby uznać za element kampanii w dniu wyborczej ciszy. No, chyba że ktoś uzna za proroctwo te słowa psalmu: "Gdy Pan odmienił los Syjonu, wydawało się nam, że śnimy". Bo faktycznie, na polskiej scenie politycznej odmieniło się wtedy wiele.
A za rok...
Datę wyborów samorządowych, zgodnie z prawem, wyznacza premier. Trudno przypuszczać, by Mateusz Morawiecki wskazując na ten dzień, sprawdzał, jakie czytania będą w tę niedzielę głoszone w kościołach. W przyszłym roku zaś czekają nas wiosną wybory do Parlamentu Europejskiego a jesienią - do krajowego.
Z kalendarza liturgicznego wynika, iż słowa "On miłuje prawo i sprawiedliwość" padną w 2019 r. na mszach 4 maja. I najpewniej nie będzie to niedziela wyborcza.