Zrób sobie wyjątkowy prezent na Dzień Kobiet! Lista badań, które powinna wykonać każda z nas

Monika Piorun
Zdrowie jest największym darem, jaki możemy dostać od losu, choć często zupełnie tego nie doceniamy. Mimo że nie da się go kupić, to jednak dzięki regularnym badaniom profilaktycznym łatwo sprawdzić, czy z naszym organizmem wszystko w porządku. Im więcej mamy lat, tym dłuższa lista badań, które warto wykonać, by upewnić się, że nic nam nie dolega. Często to jedyna droga do tego, by... przedłużyć swoje życie. Sprawdź, kiedy i jak często robić wszystkie najważniejsze testy diagnostyczne.
Regularne badania profilaktyczne są najlepszym prezentem... dla naszego organizmu! Nie tylko z okazji Dnia Kobiet. Taki "podarunek" może nam tylko wyjść na zdrowie. Fot. Roman Samborskyi /123RF
Dzień Kobiet może być doskonałą okazją do tego, by przypomnieć każdej z nas, że czas zadbać o zdrowie. Statystyki pokazują, że to właśnie panie częściej decydują się na to, by badać się profilaktycznie. Prawdopodobnie dzięki temu Polki żyją prawie 8 lat dłużej niż mężczyźni. Panowie trafiają do lekarza dopiero wtedy, kiedy im już coś dolega, choć nawet w takich sytuacjach mają z tym spory problem i zwlekają z wizytą nomen omen "do grobowej deski".

Święto kobiet warto wykorzystać do tego, by uświadomić nam wszystkim – zarówno paniom, jak i panom – że regularne badania można wykonywać nie tylko "od święta". Im szybciej wejdą nam w nawyk, tym więcej mamy szans na to, że prędzej czy później wyjdzie to nam na zdrowie.

Kalendarz badań profilaktycznych dla pań [20+]

Młode kobiety powinny pamiętać przede wszystkim o samobadaniu piersi. Wykonuje się je co miesiąc, najlepiej pomiędzy 6. a 9. dniem cyklu. Takie samodzielne badanie można zrobić np. pod prysznicem, przed lusterkiem lub w pozycji leżącej, z podniesionymi rękami. Naciskając miejsca pod pachami i w obrębie piersi sprawdzamy, czy tuż pod skórą nie ma ewentualnych zgrubień, guzków, nietypowych stwardnień lub miejsc, które są dla nas bolesne. Warto zwracać uwagę na zmiany w wyglądzie piersi, wyraźne zmiany w ich symetrii, pojawienie się płynu w brodawkach, nowe znamiona skórne.

Samobadanie piersi [INSTRUKCJA]

Każda dorosła kobieta powinna regularnie wykonywać samobadanie piersi.Fot. rakpiersi.com.pl/profilaktykaraka.coi.waw.pl
Jeśli niepokoją nas pieprzyki na skórze, powinniśmy skonsultować się z dermatologiem i wykonać badanie pod dermatoskopem, które może wykluczyć ryzyko czerniaka i różnego rodzaju chorób skórnych. Pozostałe zmiany w obrębie piersi warto omówić np. podczas wizyty u ginekologa lub u innego lekarza specjalisty, który może nam zalecić dalsze badania diagnostyczne.

LISTA BADAŃ dla kobiet 20+

samobadanie piersi (pomiędzy 6. a 9. dniem cyklu) [co miesiąc],
badanie ginekologiczne i cytologia [co roku],
USG przezpochwowe [co 2 lata],
kontrola stomatologiczna + usuwanie osadu nazębnego [co 6 miesięcy],
pomiar ciśnienia tętniczego + badanie ogólne u internisty [raz na rok],
⦁ podstawowe badania profilaktyczne: [co roku],
badanie ogólne moczu,
morfologia, OB, stężenie glukozy we krwi,
lipidogram [raz na 5 lat]
cholesterol (frakcje HDL, LDL),
trójglicerydy,
RTG klatki piersiowej [raz na 5 lat] (zwłaszcza osoby palące),
USG jamy brzusznej [co 3 do 5 lat],
⦁ Pomiar elektrolitów (tj. potas, sód, wapń, magnez, fosfor) [co 3 lata].


W przypadku kobiet obciążonych rodzinnie ryzykiem nowotworowym warto rozważyć dodatkowe badania (m.in. USG sutków lub badania palpacyjne piersi, jeśli grozi nam np. rak piersi lub rak sutka).

Jakie badania wykonywać po 30. roku życia?

Trzydziestolatki są zwykle na jednym z najbardziej aktywnych (i stresujących) etapów swojego życia, przez co często zapominają o tym, by zwracać szczególną uwagę na swoje zdrowie i nie bagatelizować pierwszych sygnałów wskazujących, że ewentualnie coś im dolega. Tuż po trzydziestce można zauważyć, że metabolizm nieco spowalnia, a ciało nie jest już w takiej kondycji, jak wcześniej. Bez odpowiedniej dawki sportu i dobrej diety nie jest łatwo cieszyć się takim zdowiem, jak u progu dorosłości.

LISTA BADAŃ dla kobiet 30+

samobadanie piersi (pomiędzy 6. a 9. dniem cyklu) [co miesiąc],
badanie ginekologiczne i cytologia [co roku],
USG jamy brzusznej [co 3 do 5 lat],
kontrola stomatologiczna + usuwanie osadu nazębnego [co 6 miesięcy],
pomiar ciśnienia tętniczego + badanie ogólne u internisty [raz na rok],
⦁ podstawowe badania profilaktyczne: [co roku]
badanie ogólne moczu,
morfologia, OB, stężenie glukozy we krwi,
RTG klatki piersiowej [raz na 5 lat],
lipidogram [raz na 5 lat] (w przypadku obciążenia chorobami krążenia – co roku),
cholesterol (i jego frakcje HDL, LDL),
trójglicerydy,
⦁ Pomiar elektrolitów (tj. potas, sód, wapń, magnez, fosfor) [co 3 lata].

Oprócz tych samych badań, które zalecane są dwudziestolatom, kobiety po trzydziestce powinny także wykonywać:
badanie okulistyczne + badanie dna oka (przy wcześniej zdiagnozowanych wadach wzroku zgodnie z zaleceniami okulisty) [min. raz na 5 lat],
USG piersi [co roku] (w pierwszej połowie cyklu miesięcznego),
mammografię (powyżej 35. roku życia lub ewentualnie wcześniej, jeśli dostaniemytakie zalecenie od lekarza) [raz na 5 lat],
USG przezpochwowe narządów rodnych [raz na 10 lat lub częściej na zalecenie ginekologa],
badanie dermatoskopowe znamion skórnych (jeśli zauważymy nietypowe zmiany na skórze).
Kobiety po 30. roku życia nie powinny zapominać o tym, by dbać o oczy. Wizyta u okulisty (przynajmniej raz na 5 lat) oraz wykonanie badania dna oka może pomóc im zapobiec wielu problemów ze wzrokiem, których mogą doświadczać na kolejnych etapach życia (czFot. puhhha/123RF

Lista badań profilaktycznych dla kobiet po czterdziestce

Już około 45. roku życia mogą pojawić się pierwsze objawy menopauzy oraz problemy z ostrością widzenia. Jakie badania mają zapisać w kalendarzu panie po czterdzestce? O czym nie powinny zapomnieć kobiety na tym etapie życia, kiedy zwykle są bardzo aktywne i łączą obowiązki zawodowe np. z wychowywaniem dzieci, pomaganiem rodzinie lub innymi zajęciami zgodnymi z ich wyborami życiowymi.

Jakie badania powinny wykonywać czterdziestolatki?

samobadanie piersi [raz na miesiąc],
badanie ginekologiczne i cytologia [raz w roku],
kontrola stomatologiczna + usuwanie osadu nazębnego [raz na 6 miesięcy],
⦁ badanie lekarskie u internisty + pomiar ciśnienia tętniczego, kontrola wagi [raz na rok],
ogólne badania profilaktyczne [raz na rok],
morfologia, OB, stężenie glukozy,
ogólne badanie moczu,
lipidogram (cholesterol HDL/LDL + trójglicerydy) [minimum co 2 lata lub częściej, jeśli istnieje ryzyko chorób układu krążenia, nadwaga lub w przypadku nałogowych palaczek],
mammografia, USG piersi, USG przezpochwowe narządów rodnych [co 2 lata],
EKG [co 2-3 lata] (lub częściej, zgodnie z zaleceniami lekarza),
USG jamy brzusznej [co 3 do 5 lat],
RTG klatki piersiowej [co 5 lat lub raz na rok u palaczek],
badanie okulistyczne, pomiar ciśnienia śródgałkowego + badanie dna oka [co 2 lata],
gastroskopia [co 5 lat],
spirometria (zalecana zwłaszcza kobietom, które palą papierosy),
badanie poziomu hormonów tarczycy (TSH + ewentualnie FT4, FT3 – na zalecenie lekarza) [wg ofijalnych wskazań raz na 10 lat, ale ze względu, że problemy z tarczycą stają się coraz powszechniejsze, warto rozważyć częstsze kontrole].

Jak zadbać o zdrowie po pięćdziesiątce? Lista badań dla kobiet

Paniom 50+ oprócz standardowych badań polecanych na wcześniejszych etapach życia zaleca się m.in. mammografię, którą powinny wykonywać co 2 lata, a co 5 lat – kolonoskopię. Warto zwrócić szczególną uwagę na znamiona skórne, by uchronić się przed czerniakiem. Raz do roku warto zaś zrobić test na obeność krwi utajonej w kale, który może wykluczyć ryzyko raka jelita grubego. Co jeszcze włączyć do kalendarza badań kobiet po pięćdziesiątce?

LISTA BADAŃ DLA PAŃ 50+

badanie ginekologiczne i cytologia, USG narządów rodnych [co roku],
kontrola stomatologiczna + usuwanie osadu nazębnego [co 6 miesięcy],
pomiar ciśnienia tętniczego + badanie ogólne u internisty [raz na rok],
EKG [raz na rok],
USG jamy brzusznej [raz na rok],
RTG klatki piersiowej [co 5 lat lub raz na rok u palaczek],
⦁ podstawowe badania profilaktyczne: [raz na rok]
badanie ogólne moczu,
morfologia, OB, stężenie glukozy we krwi,
lipidogram [raz na rok]
cholesterol (i jego frakcje HDL/LDL),
trójglicerydy
badanie poziomu hormonów tarczycy [co roku],
badanie okulistyczne, badanie dna oka, pomiar ciśnienia śródgałkowego [raz w roku],
spirometria [co roku u palaczek],
badanie densytometryczne (czyli badanie gęstości kości) [raz na 10 lat],
mammografia [co 2 lata],
kolonoskopia (endoskopowe badanie jelita grubego) [co 5 lat],
⦁ warto też rozważyć oznaczenie poziomu hormonów płciowych [co kilka lat] oraz
badanie dermatoskopowe znamion skórnych (jeśli zauważymy nietypowe zmiany na skórze).

Badania dla kobiet po 60. roku życia [LISTA]

Po sześciesiątce panie są bardziej narażone na przewlekłe choroby. Ze wzlędu na niedobór estrogenów i spadek masy kostnej powinny liczyć się z tym, że w tym wieku zwiększa się ryzyko problemów z narządem ruchu i złamaniami kości, a także osteoporozy.

Nie warto też bagatelizować bardziej społecznych kwestii, jakim może być apatia i poczucie osamotnienia, które może być niezwykle dotkliwe na tym etapie życia i może prowadzić nawet do depresji.

LISTA BADAŃ dla pań 60+

badanie ginekologiczne i cytologia, USG ginekologiczne [co roku],
kontrola stomatologiczna + usuwanie osadu nazębnego [co 6 miesięcy],
pomiar ciśnienia tętniczego + badanie ogólne u internisty [raz na rok],
⦁ podstawowe badania profilaktyczne: [raz na rok],
badanie ogólne moczu,
morfologia, OB, stężenie glukozy we krwi,
lipidogram [raz na rok],
cholesterol (i jego frakcje HDL, LDL),
trójglicerydy,
EKG,
badanie poziomu hormonów tarczycy [co roku],
badanie okulistyczne, badanie dna oka, pomiar ciśnienia śródgałkowego [raz w roku],
spirometria [co roku u palaczek],
badanie densytometryczne (czyli badanie gęstości kości) [raz na 10 lat],
mammografia [co 2 lata],
kolonoskopia (endoskopowe badanie jelita grubego) [co 5 lat],
badanie gęstości kości (badanie densytometryczne) [raz na dekadę].
Pogoda ducha ma ogromne znaczenie dla osób w podeszłym wieku, które często na tym etapie życia czują się osamotnione. Od tego, jak się czują, często zależy też ich ogólna kondycja fizyczna.Fot. Ravi Patel/unsplash.com
U kobiet powyżej 60. roku życia wzrasta ryzyko nowotworowe, dlatego panie w tym wieku oprócz podstawowych badań laboratoryjnych mogą zastanowić się nad oznaczeniem markerów nowotworowych, jeśli znajdują się w grupach zwiększonego ryzyka nowotworowego.

Panie w tym wieku nie powinny bagatelizować m.in. omdleń, silnego pragnienia (wskazującego m.in. na niebezpieczne w tym wieku odwodnienie), ucisków w klatce piersiowej oraz wszelkich innych dolegliwości, które powinny konsultować z lekarzem.

Kobiety są coraz bardziej zapracowane, ale nie powinny zapominać o tym, by dbać o swoje zdrowie. Badania profilaktyczne warto wykonywać regularnie. Dzień Kobiet może być doskonałą okazją do tego, by im o tym przypomnieć.
Dowiedz się więcej:

Co najczęściej zabija Polki? To wcale nie rak zabiera co roku ponad 90 tys. z nas

Objawy zawału serca są inne u kobiet niż u mężczyzn. 7 mitów na temat zawału serca, o których powinna wiedzieć kobieta

Kobiety – bardziej waleczne i agresywne niż przypuszczano!


źródło: zwrotnikraka.pl/Narodowy Fundusz Zdrowia