Polański, Smarzowski i Komasa. 10 filmów wojennych najlepszych polskich reżyserów

Maja Mikołajczyk
W polskiej kinematografii nie brakuje filmów wojennych. Pojawiającym się często tematem jest jeden z najbardziej traumatycznych dla Polaków konfliktów zbrojnych, czyli II wojna światowa, ale polskie kino wojenne nie ogranicza się tylko do niego. Przedstawiamy listę 10 filmów wojennych najlepszych polskich reżyserów, którzy o wojnie mówią różnymi językami kina, lecz zawsze w wartościowy sposób.
10 najlepszych polskich filmów wojennych. Fot. kadr z filmu "Pianista"

10. Miasto 44 (2014)

"Miasto 44" nie jest bez wad, sporo w nim efekciarskich zabiegów, ale to właśnie "hollywoodzka", pełna akcji narracja i efektowne sceny sprawiają, że tak dobrze ogląda się go młodzieży, która – powiedzmy sobie szczerze – nie zawsze jest skora do oglądania filmów historycznych. Produkcja nominowanego do Oscara Jana Komasy chociaż momentami inscenizacyjnie przesadzona, wiernie oddaje rzeź Powstania Warszawskiego oraz strach uczestniczących w nim młodych ludzi.

9. Akcja pod Arsenałem (1977)

"Akcja pod Arsenałem" to film opowiadający tę samą historię, którą można odnaleźć w książce Stanisława Broniewskiego o tym samym tytule oraz "Kamieniach na szaniec" Aleksandra Kamińskiego. Akcja skupia się na próbie odbicia przez harcerzy zaaresztowanego przez hitlerowców "Rudego". W filmie Jana Łomnickiego wystąpili między innymi Jan Englert i Adam Ferency.

8. C.K. Dezerterzy (1985)

"C.K. Dezerterzy" to film Janusza Majewskiego, który zrealizował już chyba filmy w każdym gatunku. Akcja jego komedii wojennej dzieje się w 1918 roku, a opowiada historię szeregowca Kani, który postanawia zdezerterować z armii austro-węgierskiej i pociąga za sobą kolegów. W filmie wystąpiły same gwiazdy polskiego kina, takie jak Marek Kondrad, Kalina Jędrusik czy Wiktor Zborowski.

7. Essential Killing (2010)

Kto zna twórczość Jerzego Skolimowskiego ten wie, że jest to reżyser, który lubi sięgać po nieoczywiste metafory i symbolikę. Chociaż opowiadający o konflikcie w Afganistanie "Essential Killing" został obsypany nagrodami na festiwalu w Wenecji i Gdyni, podzielił widownię i otrzymał skrajne recenzje od krytyków. Film można traktować jako jedną wielką metaforę, ale żeby dowiedzieć się czego, musicie sprawdzić sami.

6. Wołyń (2016)

"Wołyń" to wstrząsająca historia oparta na motywach opowiadań Stanisława Srokowskiego i wspomnieniach świadków rzezi wołyńskiej. Główną bohaterką filmu jest Zosia Głowacka, której życie w niewielkiej wsi przyjmuje niezwykle dramatyczny obrót, gdy wzrasta fala ukraińskiego nacjonalizmu. Przestrzegamy, że nie każdemu może odpowiadać charakterystyczny dla Wojciecha Smarzowskiego naturalizm – sceny w "Wołyniu" są naprawdę mocne.

5. Kanał (1956)

"Kanał" to drugi po "Pokoleniu" pełnometrażowy film Andrzeja Wajdy. Akcja obejmuje ostatnie godziny życia żołnierzy Armii Krajowej po Powstaniu Warszawskim, którzy by dotrzeć do Śródmieścia, muszą przemieszczać się kanałami. Film Wajdy nie tylko wbrew oczekiwaniom ówczesnej publiczności pokazał historię klęski powstania, ale też zwrócił uwagę całego świata na polską kinematografią.

4. Jak rozpętałem drugą wojnę światową (1969)

Czasami żeby przerobić grozę wojny, należy podejść do niej z przymrużeniem oka. Z takiego założenia musiał wyjść Tadeusz Chmielewski kręcąc niemal czterogodzinny film o szeregowcu Franku Dolasie, który myślał, że doprowadził do II wojny światowej, "Jak rozpętałem drugą wojnę światową" to już klasyka kina wojennego i polskiej komedii oraz pozycja obowiązkowa dla każdego kinomana.

3. Europa Europa (1990)

"Europa Europa" to nominowany do Oscara i nagrodzony Złotym Globem film Agnieszki Holland, opowiadający historię żydowskiego nastolatka, który został uznany za Aryjczyka i wcielony do szkoły Hitler-Jugend. Chociaż czasami zarzuca się mu łopatologiczną symbolikę, uważany jest za jedno z arcydzieł kina wojennego, a samej reżyserce przyniósł uznanie na całym świecie.

2. Zakazane Piosenki (1946)

Ten tytuł to naprawdę historyczna pozycja. "Zakazane Piosenki" są pierwszym powojennym filmem fabularnym, opowiadającym o działalności polskiego muzyka w okupowanej Warszawie. Przy okazji, film ten jest jednym z rekordzistów pod względem wyników frekwencyjnych, gdyż obejrzało go w kinach aż 15,2 mln widzów. W produkcji Leonarda Buczkowskiego w roli głównej zobaczymy znanego między innymi z "Hydrozagadki" Jerzego Duszyńskiego oraz nieodżałowaną Danutę Szaflarską.

1. Pianista (2002)

Kontrowersje wokół osoby Romana Polańskiego w tym momencie przemilczymy, nie ulega jednak wątpliwości, że jest to jeden z największych żyjących polskich reżyserów. "Pianista" opowiada historię muzyka żydowskiego pochodzenia, który w obliczu największego zagrożenia niespodziewanie zaprzyjaźnia się z niemieckim oficerem. Film otrzymał 3 Oscary (między innymi dla wcielającego się w rolę główną Adriena Brody'ego) oraz 34 inne prestiżowe nagrody.

Czytaj także:


Ok, to był fatalny rok, ale co z filmami? 10 najlepszych produkcji z 2020 r., które obejrzysz online

Wojna nigdy się nie nudzi. TOP 10 filmów, które podbiją serce każdego fana mocnych wrażeń