Nie tylko Daniel Obajtek ma zespół Tourette'a. Nerwowe tiki zdiagnozowano u Billie Ellish i Mozarta
Zanim w 1885 roku francuski neurolog George Gilles de la Tourette po raz pierwszy opisał objawy syndromu (którego nazwa pochodzi od jego nazwiska), osoby, które nie potrafiły kontrolować wykonywanych gestów, zbyt często mrugały, pokazywały język, pluły czy nadużywały wulgaryzmów, uznawano za... przeklęte. Z takim zaburzeniem neurologicznym powodującym tiki ruchowe zmaga się m.in. popularna piosenkarka Billie Ellish. Podobny problem podobno miał też Mozart.
- Co to jest zespół Tourette'a? Objawy, przyczyny, sposoby leczenia.
- Koprolalia w zespole Tourette'a: jak często pacjenci nadużywają wulgaryzmów?
- Nie tylko Daniel Obajtek: znane osoby z syndromem Tourette'a.
Zespół Tourette'a (GTS) według klasycznej definicji opisuje wrodzone zaburzenie neurologiczne, na które składają się tiki ruchowe lub werbalne występujące wbrew woli pacjenta. Choć nie są znane dokładne przyczyny tej choroby, to uważa się, że może mieć charakter genetyczny i powtarza się u członków danej rodziny. Około cztery razy częściej zdarza się u chłopców niż u dziewczynek.
Zaburzenie diagnozowane jest zwykle około 7. roku życia, jeśli objawy (przede wszystkim niekontrolowane tiki) utrzymują się dłużej niż rok. Szacuje się, że występuje u ponad 4 osób na 10 tys. (bez względu na status społeczny czy przynależność etniczną).
Choroba ma związek z nieprawidłowym funkcjonowaniem neuroprzekaźników w mózgu i towarzyszy pacjentom do końca życia (choć na pewnym etapie można obserwować czasowe złagodzenie objawów zaburzeń). Syndrom ten nie jest niebezpieczny dla osób z najbliższego otoczenia chorego, ale w zależności od stopnia nasilenia tików wymaga leczenia farmakologicznego lub psychoterapii.
Objawy zespołu Tourette'a. Czym jest koprolalia?
O zespole Tourette'a ostatnio zrobiło się bardzo głośno za sprawą prezesa Orlenu Daniela Obajtka oraz kontrowersyjnych nagrań, na których wyraźnie słychać, jak ostro klnie. Choć zwolennicy byłego wójta Pcimia twierdzą, że nadużywanie wulgaryzmów spowodowane jest tzw. koprolalią, obserwowaną u pacjentów z zespołem Tourette'a, to zupełnie innego zdania jest Polskie Stowarzyszenie osób cierpiących na ten syndrom.Wbrew pozorom niekontrolowane przeklinanie wcale nie jest jednym z głównych symptomów, jakie obserwuje się u osób ciepiących na tę przypadłość.KOPROLALIA — CO TO ZNACZY?
Obsesyjne i niepohamowane używanie wulgaryzmów lub słów uznawanych za społecznie niedopuszczalne w miejscach publicznych, czyli koprolalia, pochodzi od połączenia wywodzących się z greki słów: kόpros (dosłownie: kał, nawóz, gnój lub plugastwo) oraz lalia (czyli gadanina, paplanina).
Objaw ten obserwowany jest m.in. u psychopatów, schizofreników, pacjentów ciepiących na psychozy lub stany maniakalne, a także u chorych na zespół Tourette'a.
Jak wyjaśnia w oficjalnym oświadczeniu Polskie Stowarzyszenie Syndromu Tourrette'a, nadużywanie wulgaryzmów zdarza się u około 5-10 proc. pacjentów i co istotne — przekleństwa nie są stosowane intencjonalnie, zwykle nie mają związku merytorycznego z pozostałą treścią wypowiedzi i są wyrwane z kontekstu. Należy je raczej traktować jak mimowolną reakcję organizmu (jak np. kichnięcie).
U pacjentów cierpiących głównie na tiki, u których nie występuje taki objaw jak koprolalia, nadmierne stosowanie wulgaryzmów jest przejawem braku kultury osobistej, a nie choroby.
Przedstawiciele Stowarzyszenia sprzeciwiają się przedstawianiu osób ciepiących na zespół Tourette'a jako "wulgarnych czy niekulturalnych", a także ukazywania zwykłych przekleństw jako objawów choroby.
OBJAWY ZESPOŁU TOURETTE'A:
- łagodne tiki nerwowe (zwykle pojawiają się najwcześniej, nawet u dzieci w wieku 5-lat)
- tiki dźwiękowe (około 11. roku życia), m.in. niekontrolowane ruchy, podskoki, obroty.
- mruganie, chrząkanie, mlaskanie, ciągłe uśmiechanie się lub wystawianie języka, grymasy na twarzy,
- tiki występują u wszystkich chorych, a dodatkowo mogą pojawić się także takie symptomy jak: zespół nadpobudliwości psychoruchowej
- zaburzenia obsesyjno-kompulsywne (OCD)
- zespoły lękowe, depresja
- koprolalia
Czytaj także: Depresja wypala po cichu. Pandemia COVID-19 tylko nasiliła jej objawy — kto najmocniej ucierpiał?
Zespół Tourette'a mogą zdiagnozować między innymi tacy lekarze jak: interniści, pediatrzy lub neurolodzy.
Znane osoby z zespołem Tourrete'a
- BILLIE ELLISH — u nastoletniej piosenkarki bijącej rekordy popularności syndrom Tourette'a zdiagnozowano w dzieciństwie. Wokalistka cierpi na tiki ruchowe (choroba rozwinęła się u niej w lekkim stopniu i nie jest łatwo zauważalna).
- WOLFGANG AMADEUSZ MOZART — choć zespół Tourette'a został opisany niemal sto lat po śmierci genialnego muzyka, to według autorów publikacji naukowych zamieszczonych na łamach "Annals of Indian Academy of Neurology" genialny muzyk mógł cierpieć na ten syndrom.
- DANIEL OBAJTEK — 45-letni prezes Orlenu w rozmowie z red. nacz. "Wprost" Robertem Felusiem potwierdził, że zespół Tourette'a jest chorobą, która go "wręcz wzmocniła", ponieważ w czasach, w których dorastał tego typu zaburzenie nie było społecznie akceptowane (przez lata zmagał się z falą hejtu ze strony rówieśników). Stowarzyszenie osób cierpiących na syndrom Tourette'a zaprzecza jednak, by nadmierne stosowanie przekleństw, jakie można było usłyszeć na słynnym nagraniu udostępnionym przez "Gazetę Wyborczą", było jednym z głównych objawów zaburzenia, które ma Daniel Obajtek.
- DAWID WOSKANIN — uczestnik polskiej edycji programu "Top Model" został pierwszym na świecie laureatem cierpiącym na zespół Tourette'a. U przystojnego 20-latka choroba objawiająca się w jego przypadku niekontrolowanymi tikami została zdiagnozowana w dzieciństwie (gdy miał 6 lat).
Czytaj także: https://natemat.pl/zdrowie/291907,zespol-tourette-a-zaburzenie-z-powodu-ktorego-cierpi-dawid-woskanian
Dowiedz się więcej:
- Daniel Obajtek i... John Cleese? Najciekawsze fakty z życiorysu popularnego polityka [LISTA]
- Prezes Orlenu ujawnił, że cierpi na zespół Tourette'a. Chory opowiada, jak wygląda jego codzienność
- Choruje na zespół Tourette'a, zobaczył materiał TVP o Obajtku. "Byłem zszokowany"