Jak działa szczepionka Novavax? To ten preparat ma być "czarnym koniem" w walce z COVID-19

Monika Piorun

11 maja 2021, 17:05

Pierwsze dostawy nowej szczepionki przeciwko covid-19 — produkowanej przez amerykańską firmę Novavax mają być dostępne w Unii Europejskiej najwcześniej dopiero pod koniec 2021 roku. Już teraz udało się potwierdzić, że nie tylko całkowicie chroni przed ciężkim przebiegiem zakażenia, ale także jest skuteczna przeciwko nowym mutacjom koronawirusa, w tym przed wariantem z RPA. Do jej produkcji wykorzystuje się m.in. komórki pochodzące od... ćmy. Co jeszcze warto wiedzieć na jej temat?

Co wiemy na temat szczepionki Novavax? Oto kompendium wiedzy na jej temat. • Fot. Wikiimages/Pixaby.com

Co wiemy na temat szczepionki Novavax? Jaką ma skuteczność i jak działa?
Dlaczego szczepionka Novavax może okazać się "czarnym koniem" w walce z COVID-19?
Kiedy szczepionka Novavax może być dostępna na terenie Unii Europejskiej?

Choć dotychczas ujawnione dane na temat szczepionki Novavax są dosyć enigmatyczne, to amerykańskie Politico już nazywa ten preparat "czarnym koniem" i jednym z najbardziej obiecujących preparatów, które mogą pomóc światu opanować pandemię covid-19. Problem w tym, że w sumie na razie niewiele o nim wiadomo.

Co ciekawe, w jej produkcji udział ma brać polska firma biotechnologiczna Mabion
(a także wiele innych zakładów na całym świecie).

W przeciwieństwie do innych preparatów o podobnym działaniu, do jej powstania wykorzystuje się m.in. komórki pochodzące od... ćmy. Oto kilka faktów, o których warto wiedzieć na temat szczepionki Novavax.

Szczepionka Novavax — skuteczność i dawkowanie

Zgodnie z wynikami III fazy badań klinicznych, w których wzięło udział ponad 15 tys. ochotników, skuteczność szczepionki Novavax (NVX-CoV2373) szacowana jest na około 89,3 proc.

Wymaga podawania dwóch dawek i ma być zbliżona do działania preparatów Pfizer/ BioNTech i Moderna, ale nie trzeba jej przechowywać w ekstremalnie zimnej temperaturze (wystarczy od 2 do 8 stopni Celsjusza, czyli tyle, ile jest w standardowych lodówkach na leki).

Jak działa, na ile jest skuteczna i w jakiej temperaturze powinna być przechowywana szczepionka przeciwko covid-19 firmy Novavax?•Fot. pixinoo / 123 RF

W przeciwieństwie do Pfizera i Moderny Novavax nie jest jednak szczepionką mRNA, tylko opiera się na wykorzystaniu białka wirusa, przeciwko któremu wytwarzane są przeciwciała.

Doprowadzenie do takiej reakcji ludzkiego układu odporności jest dosyć skomplikowane. Wymaga między innymi użycia komórek pobieranych od ćmy zakażonej zmodyfikowanymi genetycznie wirusami (tzw. bakulowirusami, które atakują zwykle właśnie te owady).

Ludziom mają być podawane jedynie nanocząsteczki formowane z białek szczytowych pobranych z komórek ciem, które chronią przed zakażeniem koronawirusem, ale nie są w stanie wywołać infekcji. Podobne rozwiązania stosowano już wcześniej m.in. do produkcji szczepionek przeciwko grypie czy HPV.

Najnowsze wyniki badań opublikowanych na łamach "New England Journal of Medicine" wskazują, że szczepionka Novavax chroni także przed tzw. południowoafrykańskim wariantem koronawirusa (B.1.351). Udowodniono także, że całkowicie chroni przed ciężki przebiegiem covid-19 oraz w znaczącym stopniu przed łagodną postacią zakażenia SARS-CoV-2.

Szczepionka Novavax — kiedy będzie dostępna?

Amerykańska firma biotechnologiczna Novavax (z siedzibą w Gaithersburgu w stanie Maryland) wcale nie ma dużego doświadczenia na rynku farmaceutycznym, ale dzięki wartej ponad 1,6 mld dolarów dotacji zobowiązała się do wypuszczenia ponad 100 milionów dawek nowej szczepionki do końca 2021 roku.

Produkt ma być w pierwszej kolejności dostępny w Stanach Zjednoczonych, a potem w Unii Europejskiej i Wielkiej Brytanii (jeśli wcześniej preparat ten otrzyma zgodę na dopuszczenie do użytku).

Choć pierwsze dostawy na terenie UE mają pojawić się pod koniec 2021 roku, to większość z ponad 200 mln zamówionych dawek ma być dostępnych dopiero w 2022 roku.

Dlaczego zatem szczepionka Novavax ma być czarnym koniem w walce z pandemią covid-19?

Z jakiego powodu szczepionka Novavax może okazać się "czarnym koniem" w starciu z globalną epidemią COVID-19?•Fot. Oleksandr Lutsenko / 123 RF

Specjaliści wskazują, że spory wpływ na to może mieć jej ogólna dostępność w krajach, które w tej chwili mają największy problem z opanowaniem zarazy.

Producenci zobowiązali się dostarczyć ponad 1,1 mld dawek m.in. do Indii oraz innych państw o niskim dochodzie na jednego mieszkańca, które w tej chwili nie radzą sobie ze skalą zakażeń.

Jeśli prognozy ekspertów się sprawdzą, to właśnie ten preparat wkrótce będzie miał szansę na to, by w największym stopniu przyczynić się do zahamowania przyrostu chorych walczących z covid-19 w najbiedniejszych krajach świata.

Czytaj także: Jak działa szczepionka Johnson & Johnson przeciw COVID-19? Wszystko, co trzeba wiedzieć [KOMPENDIUM]

Dowiedz się więcej o szczepieniu przeciwko covid-19:

Zobacz także :