Wypoczynek na łonie natury. Turystyczny przewodnik po Roztoczu
Roztocze do niedawna, było nieodkrytą krainą. Jednak z roku na rok przybywa tam coraz więcej turystów. Nic dziwnego, bo jest to niezwykle malowniczy region. Zachwyca swoimi walorami przyrodniczymi, jest bogato zalesiony, pełno tu wąskich rzek i rezerwatów przyrody. Oto lista najpiękniejszych miejsc, które trzeba zobaczyć na Roztoczu.
Kiedy najlepiej zwiedzać Roztocze?
Roztocze dzięki swoim walorom naturalnym jest piękne o każdej porze roku. Wiosną, kiedy przyroda budzi się do życia możemy tu oddychać pełną piersią, poczuć rześkość poranków i zachwycać się uderzającą zielenią. Latem warto wykąpać się w lokalnych stawach i jeziorach i opalać na piaszczystych plażach. Jesienią zachwycimy się feerią barw. O tej porze roku najlepiej wybrać się na Bukową Górę, gdzie rozciąga się malowniczy krajobraz na Roztocze. Zimą też tu jest pięknie, szczególnie na roztoczańskich polach i lasach. Zwierzyniec
Kościół na wodzieHistoria Zwierzyńca sięga XVI wieku, to tu ordynat Zamoyski nakazał zbudować letnią rezydencję. Zalążkiem osady był dwór myśliwski zbudowany nad stawem. Niedaleko dworu funkcjonował wielki zwierzyniec otoczony wysokim płotem, w którym trzymano m.in. jelenie, sarny, łosie i dziki, stąd wzięła się nazwa miejscowości. Jednym z najbardziej charakterystycznych zabytków Zwierzyńca i całego Roztocza jest "kościół na wodzie". Wybudowanie tego obiektu zarządziła przyszła żona Jana III Sobieskiego – Marysieńka jako altana (lub teatr) na wodzie. Sto lat później dobudowano w tym miejscu barokowy kościółek. Każdego roku pod koniec maja wokół kościoła na wodzie odbywa się widowiskowa procesja na łodziach. Jest wyjątkową atrakcją dla mieszkańców Zwierzyńca, ale także dla turystów odwiedzających miasteczko.
Kościół pw. św. Jana Nepomucena "na wodzie".•Fot. Wikipedia/ Scots
Browar Zwierzyniec
Kolejną atrakcją Zwierzyńca jest zabytkowy browar. Latem, nigdzie tak jak w Zwierzyńcu, nie smakuje zimne piwo. Browar powstał na początku XIX wieku. Pierwsze budynki, do których należały: parterowy zakład piwowarski, piwnice, magazyny, bednarnia i wozownia zbudowano w latach 1805-1806 w miejscu dawnej rezydencji Zamoyskich. Obecnie budynek pełni funkcję historyczną, a dzierżawcą browaru została lubelska Perła. Przebywający do Zwierzyńca turyści mogą zwiedzić zabytkowy browar, poznać historię produkcji piwa oraz skosztować lokalnych browarów w pobliskim barze.
Browar w Zwierzyńcu.•Fot. Wikipedia/Jacek Karczmarz
Stawy Echo
Na uwagę zasługują też Stawy Echo, to cztery sztuczne zbiorniki wodne o powierzchni około 40 hektarów, utworzone na rozlewisku strumieni Świerszcz. Obok znajduje się pas plaży, a za nią las, dzięki czemu spędzanie tu czasu jest niezwykle przyjemne. Stawy są napełniane wczesną wiosną, a na przełomie października i listopada woda jest spuszczana. Niedaleko stawów znajduje się hodowla koników polskich, potomków tarpanów, które żyły niegdyś w puszczach Polski, Litwy i Prus.
Stawy Echo w Zwierzyńcu.•Fot. Wikipedia/Lysy
Roztoczański Park Narodowy
Na terenie Zwierzyńca znajduje się siedziba Roztoczańskiego Parku Narodowego. Sama droga do serca Roztocza zapiera dech w piersiach, bo wzdłuż wąskiej ulicy rozciąga się malowniczy las, piękny o każdej porze roku. W samym Zwierzyńcu warto wybrać się na Bukową Górę, jest to rezerwat, który powstał w latach 30. XX wieku. Wzniesienie może nie jest wysokie, bo ma zaledwie 310 m.n.p.m, ale punkt widokowy na górze jest naprawdę zachwycający. To dobry pomysł na aktywny wypoczynek. Symbolem parku jest konik polski.
Widok z Bukowej Góry.•Fot. Wikipedia/ Lysy
Susiec
Kolejnym punktem obowiązkowym do zobaczenia jest miasto Susiec i przylegający do niego rezerwat Szumy nad Tanwią. Ukojenie znajdą tam zwolennicy relaksu na łonie natury, jak i fani aktywnego wypoczynku. Szumy słyną z małych wodospadów na rzece. Kajakowe trasy są dość wymagające, ale zapewniają dużą dawkę emocji. Również długie spacery to dobry pomysł w tym miejscu. Szata roślinna jest bardzo bogata, a szum spadającej wody daje ukojenie.Samo miasteczko jest niewielkie, ale za to ma dobrze rozbudowaną bazą agroturystyczną. Mimo to, warto zarezerwować sobie tu miejsce z wyprzedzeniem, bo turystów jest tu coraz więcej. Będąc w Suścu warto wybrać się na wieżę widokową, z której rozpościera się piękny widok na okoliczny krajobraz. Szumy nad Tanwią.•Fot. Wikipedia/ Lysy
Rezerwat "Czartowe Pole"
Niedaleko Suśca, znajduje się rezerwat "Czartowe Pole". Nazwa pochodzi od legendy związanej z pobliską polaną, o której mówiono, że "jeno czarci tam hasali". Jednak nie ma czego się obawiać, żadnych czartów tam nie ma, a na pewno za dnia. Rezerwat swoim zasięgiem obejmuje polanę oraz kilkunastokilometrowy odcinek malowniczo ukształtowanej doliny rzeki Sopot, wraz z serią dużych wodospadów w okolicy miejscowości Hamernia. Największy z nich ma wysokość ok. 1,5 m. Na terenie rezerwatu znajdują się ruiny starej papierni Zamoyskich, są to ruiny dużego zakładu przemysłowego z XVII w. Ordynacji Zamoyskich.
Rezerwat "Czartowe Pole" z fragmentami ruin starej papierni.•Fot. Polskiekrajobrazy.pl/Zbyszek Pawlak
Krasnobród
Kolejna miejscowość warta odwiedzenia podczas wycieczki po Roztoczu to Krasnobród. Słynie on z zabytkowego sanktuarium z XVII wieku, który ufundowała Marysieńka Sobieska jako wotum wdzięczności za uzdrowienie. Znajdują się tu również małe, drewniane kapliczki, m.in. "Kaplica na Wodzie", przy której wypływa woda uznana za uzdrawiającą. W pobliskich lasach znajduje się kaplica św. Rocha.
Krasnobród to też popularny ośrodek uzdrowiskowy i turystyczno-wypoczynkowy na Roztoczu. Latem najpopularniejszą formą wypoczynku jest plażowanie i kąpiel w zalewie położonym nad rzeką Wieprz. Wśród zabytków znajduje się tu pałac Leszczyńskich z XVII–XIX w. W tym zespole pałacowo-parkowym funkcjonuje Sanatorium Rehabilitacyjne dla Dzieci im. Janusza Korczaka.
Krasnobród - kaplica św. Rocha.•Fot. Wikipedia/ MaKa~commonswiki
Zagroda Guciów
To jeden z ciekawszych obiektów turystycznych na Roztoczu. Zagroda Guciów to skansen z licznymi atrakcjami, takimi jak koncerty, warsztaty pieczenia chleba, podpłomyków czy wyrabiania masła. Zagroda Guciów oferuje bazę noclegową oraz doskonałą kuchnię. Właściciele obiektu, Anna i Stanisław Jachymkowie, starają się promować i kultywować stare tradycje Lubelszczyzny i roztoczańską kulturę. Tu można poczuć ducha dawnych lat i przekonać się, jak wyglądało życie na tych terenach.Zagroda Guciów.•Fot. Wikipedia/Przemysław Czopor
Zamość
Geograficznie Zamość leży poza obszarem Roztocza. Jednak jest to jedno z piękniejszych i często odwiedzanych miast w tej części Polski, dlatego nie mogło go zabraknąć w zestawieniu. Zamość nazywany jest Padwą Północy, perła renesansu. Zamość został zaprojektowany jako miasto idealne.Ratusz na Rynku Wielkim, po prawej stronie kamienice ormiańskie.•Fot. Wikipedia/Maciej Ukleja
Zamość zaprojektował Włoch Bernardo Morando. Miasto miało być, w myśl kanonu ówczesnej urbanistyki, "dobre, piękne, wieczne". Dobre - bo dostosowane do potrzeb mieszkańców, wieczne - bo dobrze strzeżone i bezpieczne, piękne - bo bogate w dzieła sztuki renesansu. Plan się powiódł, do dziś Zamość przyciąga turystów z Polski i ze świata. W 1992 r. UNESCO umieściło Zamość na Liście Światowego Dziedzictwa Ludzkości jako przykład renesansowej zabudowy miejskiej.
Rynek Wielki oraz Ratusz w Zamościu
W Zamościu największe zainteresowanie turystów budzi renesansowy rynek z okazałą wieżą zegarową, do której prowadzą szerokie dwuskrzydłowe schody w stylu barokowym.
Rynek Wielki w Zamościu ma kształt kwadratu o wymiarach 100 m na 100 m. Z wieży ratuszowej, codziennie w sezonie, gdy tylko wybije godzina 12:00, wybrzmiewa zamojski hejnał. Jednakże grany jest tylko na trzy strony świata. Trębacz pomija zachodnie okna, ponieważ zgodnie z legendą, założyciel miasta, Jan Zamoyski, zabronił, aby dźwięki niosły się w stronę Krakowa. Na zamojskim rynku znajdują się liczne restauracje, gdzie turyści mogą zjeść smaczny posiłek z pięknym widokiem na polską perłę renesansu.
Wieża zegarowa z barokowymi schodami.•Fot. Mariusz Cieszewski
Kamienice ormiańskie
Wielki Rynek w Zamościu okalają urzekające kamienice z podcieniami, całość tworzy harmonijną kompozycję. Zabytkowe manierystyczno-barokowe kamienice są położone przy północnej pierzei Rynku Wielkiego, po prawej stronie ratusza, przy ulicy Ormiańskiej. Tę część miasta, przed wiekami, Jan Zamoyski przyznał Ormianom. Każda z nich ma inny kolor – intensywny czerwień, słoneczny żółty, mocny błękit czy uspokajający zielony. Kamienice są okraszone płaskorzeźbami, fryzami, ornamentami oraz attykami. Większość z nich wykorzystuje obecnie Muzeum Zamojskie założone w 1926 roku, gdzie również warto się wybrać.
Kamienice Ormiańskie.•Fot. Wikipedia/MaKa
Pałac Zamoyskich
150 metrów od Wielkiego Rynku znajduje się dawna rezydencja rodziny Zamyjskich. Był to pierwszy obiekt, który zaczęto budować po założeniu miasta. Projektantem był wspomniany włoski architekt Bernardo Morando. Niestety pałac nie zachował się do naszych czasów, ponieważ spłonął w pożarze w 1658 roku. Dziś możemy zobaczyć budynek po licznych przebudowach. Przed pałacem powstał niewielki skwer, na którym od roku 2005 stoi pomnik hetmana Jana Zamoyskiego trzymającego w górze buławę.
Pałac Zamoyskich.•Fot. Wikipedia/Teresa Łuka
Twierdza Zamość
Twierdza chroniła miasto przed atakiem nieprzyjaciela. Powstała w latach 1579–1618 na zlecenie Jana Zamoyskiego. Fortyfikacje również zaprojektował Bernardo Morando. Wybór miejsca powstania twierdzy nie był przypadkowy. Powstała ona w rozwidleniu rzek Wieprzec oraz Kalinowicy. Dzięki spiętrzeniu wód obu rzek, utworzono zalew, który chronił miasto. Po licznych przebudowach, twierdza ta stała się jedną z największych w Rzeczypospolitej Obojga Narodów, a następnie Księstwa Warszawskiego i Królestwa Polskiego. Przetrwała pięć najazdów, w tym Kozaków pod dowództwem Bohdana Chmielnickiego i potop szwedzki. Ostatecznie Twierdza Zamość została zlikwidowana z rozkazem cara Aleksandra II 21 listopada 1866 roku. Z siedmiu bastionów do dziś zachował się tylko jeden. Jednak wciąż jest gratką do turystów.
Fragment Twierdzy w Zamościu.•Fot. Wikipedia/Danuta Ruminowicz
Stara Brama Lwowska
To jedna z dwóch bram zachowanych w mieście, drugą jest Brama Lubelska. Przez Bramę Lwowską wchodzi się na teren Starego Miasta w Zamościu, gdzie znajduje się rynek. Brama Lwowska znajduje się przy nadszańcu Bastionu VII. Reprezentuje ona styl manierystyczny. Została zamurowana podczas rozbudowy umocnień Zamościa w I połowie XIX wieku i następnie utworzono tam więzienie.
Stara Brama Lwowska.•Fot. Wikipedia/Sylwpak