Czy gołębie są mądre? Inteligencja "latających szczurów" zaskakuje. Potrafią czytać i liczyć

Daria Siemion
Niewiele zwierząt na świecie wzbudza tyle kontrowersji co gołębie. Jedni określają je mianem "latających szczurów", inni kochają. Z jednej strony są tępione, z drugiej za najdroższego gołębia na świecie zapłacono 1 mln dolarów. Jaka jest prawda o gołębiach? Czy są mądre? Przeczytaj ten tekst i poznaj ich niezwykłe zdolności.
Gołębie są niezwykle inteligentne fot. 123rf.com

Odróżniają obrazy Picassa od Moneta

W 1996 roku naukowcy z Japonii zbadali niezwykłą zdolność gołębi do rozpoznawania i zapamiętywania obrazów. Ptakom pokazano kilkanaście obrazów Picassa i Moneta. Zwierzęta szkolono, by umiały je rozróżnić.

Gołębiom kilkakrotnie zaprezentowana obrazy Moneta i Picassa oraz dwa podobne obrazy innych artystów. Gołębie rozpoznały obrazy bezbłędnie. Potrafiły posegregować je wg artysty.

W innych badaniach okazało się, że gołąb miejski potrafi posegregować dzieła sztuki według epoki. Gołębie odróżniają kubizm od impresjonizmu i modernizm od klasycyzmu. To ciekawe, bo problem z tym zadaniem mają niektórzy maturzyści.


Odróżniają raka złośliwego od łagodnego

W 2015 roku w Stanach Zjednoczonych przeprowadzono eksperyment, który potwierdził niezwykłe zdolności wizualne gołębi. Okazało się, że ptaki odróżniają nowotwory złośliwe od łagodnych. Dobry radiolog uczy się tego latami. Jak to możliwe?

Do nauki ptaków wykorzystano nagrody w postaci jedzenia. Najpierw gołębiom pokazywano zdjęcia RTG przedstawiające nowotwór złośliwy. Za spojrzenie na każde zdjęcie ptak dostawał przysmak.

Później gołębiom pokazano zdjęcia nowotworów łagodnych. Ptaki również dostawały przysmaki, ale miały one inny kolor i smak niż w przypadku nowotworów złośliwych. Ptak bardzo szybko nauczył się, który przysmak odpowiada któremu rakowi.

Są świetnymi matematykami

Gołębie mają zdolności matematyczne zbliżone do makaków. Potrafią szeregować zbiory liczbowe, uczą się równań, liczą od jednego do dziewięciu. Udowodniły to badania przeprowadzone w 2011 roku przez naukowców z University of Otago w Dunedin w Nowej Zelandii. Jak wyglądały badania?

Najpierw poprzeczkę postawiono nisko i kazano gołębiom wybierać między dwiema a dwudziestoma granulkami pokarmu. Gołębie wybrały liczniejszą opcję. Jest to łatwe zadanie, które potrafią rozwiązać nawet owady. Poprzeczkę podwyższono. W kolejnej rundzie gołębie odróżniły sześć ziarenek od ośmiu i osiem od dziewięciu.

W ostatnim etapie badania nauczono gołębie, by odpowiadały dźwiękowo tyle razy, ile granulek znajduje się w danym pojemniku. Jeśli były tam dwie granulki, gołąb miał zagruchać dwa razy. I tak też się stało. To wszystko dowodzi, że gołębie potrafią liczyć. Dotychczas była to umiejętność zarezerwowana jedynie dla naczelnych.

Potrafią czytać

W badaniu z 2016 roku zespół badaczy z Nowej Zelandii i Niemiec dowiódł, że słowo pisane nie jest zarezerwowane tylko dla ludzi. Okazało się, że odpowiednio trenowane gołębie mogą nauczyć się czytać.

Dzięki nagradzaniu jedzeniem gołębie nauczyły się rozpoznawać od 26 do 58 słów. Co ważne, umiały je rozróżnić od 7832 bezsensownych zlepków liter i słów z błędami. Większość systemów oświatowych rezerwuje taką umiejętność dla dzieci w wieku ok. 6 lat.

Przedmiotem badań nie było to, czy gołębie rozumieją odczytywane słowa, ale wysoce prawdopodobne, że można je tego nauczyć. Potrafią to pawiany, wrony siwe, psy, papugi i ptaki z rodziny krukowatych.

Mają doskonałą pamięć

Niemieckie badanie z 1990 roku udowadnia, że gołębie mają pamięć, której mogłyby im pozazdrościć nie tylko słonie, ale również ludzie.

Zwierzętom przedstawiono 725 czarno-białych wzorów. Wskazanie 100 z nich skutkowało daniem przysmaku. Po wskazaniu 600 z nich zwierzęta nie otrzymywały nagrody. Gołębie wykonały to zadanie bezbłędnie. Potrzebowały zaledwie trzech prób.

Żaden człowiek nie był w stanie wykonać tego zadania.

Zawsze odnajdują drogę do domu

O doskonałej orientacji gołębi krążą legendy. Gdy w 2006 roku podczas wystawy gołębi zawaliła się hala targowa w Katowicach, wielu wystawców wróciło do domu bez swoich ptaków. Ku ich zdumieniu, zwierzęta dotarły do domu o własnych skrzydłach. Ranne, wykończone, ale wierne...
Jerzy Vetulani
neurolobiolog

"Rekordową odległość miał przelecieć wypuszczony w Południowej Afryce gołąb, który po 55 dniach podróży dotarł do Anglii. Podaje się, że przebył on trasę 7000 mil (11 270 km)" (źródło: wordpress.com).

Skąd takie zdolności? Gołębie mają doskonały wzrok, potrafią wyczuwać pole magnetyczne, słyszą infradźwięki i bardzo dobrze zapamiętują drogę. Nie zmyli ich pochmurna pogoda, czy silny wiatr. Zawsze docierają do celu.

Ratują zaginionych na morzu

Wojskowi z amerykańskiej armii przeszkoli gołębie, żeby mogły ratować życie osób zaginionych ma morzu. Wykorzystano doskonały wzrok zwierząt, które lecąc na wysokości 900 m, widzą w promieniu 100 km.

Ptaki nauczono rozpoznawać żółte, czerwone i pomarańczowe kamizelki ratunkowe. Gdy zauważyły zaginionego, waliły dziobem w klawiaturę, która zapalała światło. W nagrodę dostawały ulubiony przysmak.

Helikopter obniżał lot, a ratownikom ukazywał się zaginiony. Gołębie okazały się na tyle skuteczne, że utworzono projekt "Sea Hunt". Nie jest to nowość — gołębie odnajdywały zaginionych żeglarzy już w średniowieczu.

Ludzi rozpoznają po twarzy

Na X Zjeździe Towarzystwa Biologii Doświadczalnej w Glasgow w lipcu 2011 roku przedstawiono wyniki badań, które wykazały, że dziko żyjące gołębie miejskie rozpoznają ludzi nie po ubiorze, a po twarzy.

Badanie przeprowadzono w jednym z paryskich parków, do którego przyszły trzy osoby: jedna karmiła gołębie, druga była neutralna, trzecia je przepędzała. Następnego dnia wszyscy zamienili się ubraniami. Gołębie doskonale wiedziały do kogo podejść.

Gołębie rozpoznają po twarzach nie tylko ludzi, ale również inne ptaki. Robiły to z dużo większą precyzją niż ludzie i małpy. Dowodzi to ogromnej mocy obliczeniowej "ptasich móżdżków".

Służą w wojsku

Symbol w wielu religiach uważany jest za symbol pokoju i dobra. Mimo to od wielu lat wykorzystywany jest w celach wojskowych. W I i II wojnie światowej służyło ponad 100 000 gołębi. Służyły na okrętach, w okopach, w twierdzach. Były najlepszymi łącznikami na świecie. Ich skuteczność określono na 95 proc.

Jednym z najsłynniejszych gołębich żołnierzy była samica „Cher Ami”, której wiadomość uratowała życie 194 amerykańskich żołnierzy. W drodze na miejsce boju ptak został wielokrotnie raniony. Miał przestrzeloną klatkę piersiową, nie widział na jedno oko i stracił jedną nogę. Amerykańskie władze zafundowały mu drewnianą kończynę i odznaczyły Krzyżem Wojennym z palmą.