W tym roku mamy powód do dumy. Do Oscara w kategorii najlepszy film międzynarodowy zostało nominowane "IO" Jerzego Skolimowskiego. Czy polski reżyser przyjedzie z Los Angeles z nagrodą? Przekonamy się 12 marca. Tymczasem przedstawiamy listę wszystkich Polaków, którzy otrzymali Oscara, a także byli nominowani do tej prestiżowej nagrody filmowej.
Oscarami może poszczycić się aż kilkoro Polaków. Ich nazwiska naprawdę warto znać. Oto pełna lista Polaków, którzy zdobyli Oscara.
Leopold Stokowski to polski kompozytor żyjący w Londynie, a także pierwszy Polak, który dostał Oscara w historii nagrody. Wyróżnienie otrzymał za muzykę stworzoną do filmu Disneya "Fantazja".
Bronisław Kaper to kolejny polski kompozytor, który otrzymał nagrodę Amerykańskiej Akademii Filmowej. Kaper tworzył głównie muzykę filmową i teatralną, a także pracował na Broadwayu. Kaper był nominowany do Oscara czterokrotnie, a statuetkę dostał w 1953 roku za muzykę do filmu "Lili" Charlesa Watersa.
Zbigniew Rybczyński to polski reżyser i artysta multimedialny, który na co dzień mieszka w USA. W 1983 roku otrzymał Oscara za najlepszy film krótkometrażowy, czyli "Tango", stając się tym samym pierwszym rodakiem, który otrzymał tę prestiżową nagrodę za film.
Janusz Kamiński to słynny polski operator, który jest stałym członkiem ekipy Stevena Spielberga. Do tej pory zdobył dwa Oscara – za filmy zrealizowane właśnie ze Spielbergiem – "Listę Schindlera" (1994) oraz "Szeregowca Ryana" (1999). Oprócz tego był nominowany aż pięć razy (za: "Amistad" w 1998 roku, "Motyl i skafander" w 2008 roku, "Czas wojny" w 2012 roku, "Lincoln" w 2013 r i "West Side Story" w 2022 roku).
Allan Starski i Ewa Braun to polscy scenografowie. Podobnie jak Kamiński, w 1994 roku zostali docenieni Oscarem za film "Lista Schindlera" w kategorii najlepsza scenografia.
Andrzej Wajda to polski twórca, który do Oscara nominowany był największą liczbę razy, bo aż cztery (za filmy: "Ziemia obiecana" w 1976 roku, "Panny z Wilka" w 1980 roku, "Człowiek z żelaza" w 1982 roku i "Katyń" w 2008 roku). Reżyser doczekał się statuetki w 2000 roku, jednak nie za pojedynczy tytuł a za całokształt twórczości – nagrodę wręczyła mu sama Jane Fonda.
Wokół nagrodzenia Romana Polańskiego Oscarem było sporo kontrowersji – reżyser otrzymał go w 2003 roku za reżyserię "Pianisty", jednak nie mógł go odebrać, gdyż wraz ze wstąpieniem na amerykańską ziemię czekałoby go uwięzienie (Polański wyemigrował z USA w 1978 roku, zanim sąd wydał wyrok w sprawie gwałtu na nastolatce Samancie Geimer).
Oscara odebrał wówczas za Polańskiego aktor i przyjaciel reżysera Harrison Ford. Polak odebrał go z jego rąk na Festiwalu Kina Amerykańskiego w Deauville na zachodzie Francji w tym samym roku. Wcześniej Polański był nominowany jeszcze cztery razy: za najlepszy scenariusz adaptowany do "Dziecka Rosemary" w 1969 roku, reżyserię "Chinatown" w 1975 roku, reżyserię "Tess" w 1981 roku i "Pianistę" jako najlepszy film w 2003 roku.
Jan A.P. Kaczmarek to pochodzący z Wielkopolski kompozytor i kolejny polski muzyk, którego doceniła Amerykańska Akademia Filmowa. Kaczmarek dostał Oscara w 2005 roku za muzykę do filmu "Marzyciel" z Johnnym Deppem i Kate Winslet.
W 2008 roku Oscara dla najlepszego krótkometrażowego filmu animowanego zdobył polsko-brytyjsko-norweski "Piotruś i wilk". Animacja w reżyserii Suzie Templeton (scenariusz napisały Templeton i Marianela Maldonado) powstała w łódzkim studiu Se-ma-for. Scenografię stworzyli Marek Skrobecki i Jane Morton, autorami zdjęć są Hugh Gordon i Mikołaj Jaroszewicz, za efekty wizualne odpowiadali Kamil Polak i Artur Zicz, a za animację - Adam Wyrwas i Krzysztof Brzozowski. Z kolei jednym z producentów był Polak Zbigniew Żmudzki.
Paweł Pawlikowski to jak do tej pory ostatni Polak, który dostał Oscara. Reżyser w 2015 roku otrzymał statuetkę za najlepszy film nieanglojęzyczny "Ida". Pawlikowski był też nominowany w 2019 roku za "Zimną wojnę", jednak przegrał: zarówno w kategorii najlepszy reżyser, jak i najlepszy film nieanglojęzyczny wyprzedził go Alfonso Cuarón i jego "Roma".
W kategorii najlepszy film międzynarodowy (wcześniej: najlepszy film nieanglojęzyczny) do Oscara z polskich twórców najwięcej razy nominowany był Andrzej Wajda. Roman Polański kandydował do tej nagrody nie tylko za "Nóż w wodzie", jednak resztę swoich dzieł zrealizował za granicą. Nagrodę tę w historii polskiej kinematografii otrzymała dotąd tylko "Ida" w 2015 roku. Pełna lista nominowanych do Oscara polskich filmów (pełnometrażowych) prezentuje się następująco:
Ponadto do Oscara w kategorii najlepszy krótkometrażowy film dokumentalny nominowane były takie tytuły jak: "Dzieci z Leningradzkiego" Hanny Polak i Andrzeja Celińskiego (2005), "Królik po berlińsku" Bartka Konopki (2010), "Joanna" Anety Kopacz (2015) oraz "Nasza klątwa" Tomasza Śliwińskiego (2015).
Nominację do Oscara w kategorii najlepszy krótkometrażowy film animowany otrzymała również "Katedra" Tomasza Bagińskiego (2003), a w kategorii najlepszy długometrażowy film animowany o statuetkę walczył "Twój Vincent" Doroty Kobieli i Hugh Welchmana (2018). Z kolei w 2022 roku "Sukienka" Tadeusza Łysiaka miała szansę na nagrodę w kategorii najlepszy krótkometrażowy film aktorski.
Wśród innych Polaków nominowanych do Oscarów byli:
Zobacz także