Kiedy powstanie nowy rząd? Andrzej Duda ma asa w rękawie

Andrzej Duda wciąż nie desygnował kandydata na premiera. Kiedy w takim razie może powstać nowy rząd? – W najlepszym wariancie do końca listopada możemy mieć utworzony rząd (...). W najgorszym wariancie nowy rząd poznamy w drugiej połowie stycznia – powiedziała w rozmowie z Anną Dryjańską Monika Haczkowska z Polskiego Towarzystwa Prawa Konstytucyjnego.

O tym wariancie powiedziała nam również politolożka i socjolożka prof. Renata Mieńkowska-Norkiene. – Ten proces może się przedłużać aż do Bożego Narodzenia, zanim większość leżąca po stronie opozycji będzie mogła przegłosować swojego kandydata – oceniła.

Jeśli ten wariant się spełni, opozycja będzie miała niezwykle mało czasu na przyjęcie budżetu. Jeśli Sejm nie zdąży go uchwalić w terminie, Andrzej Duda będzie miał pretekst do rozwiązania parlamentu.

O tym, co z Andrzejem Dudą i na jakie scenariusze może postawić Pałac Prezydencki, zapytaliśmy Bronisława Komorowskiego. Były prezydent zaskoczył, bowiem uważa, że prezydent nie zagra na korzyść PiS.

Bronisław Komorowski o Andrzeju Dudzie: Może potraktować to jako inwestycję polityczną

Alan Wysocki: Jak powinien zachować się Andrzej Duda, kiedy już mamy pewność, że opozycja ma większość w Sejmie

Bronisław Komorowski: Sprawdzianem istnienia gotowości do stworzenia koalicji większościowej będzie wybór marszałka Sejmu. Wtedy tę gotowość będzie widać w taki oczywisty sposób. 

A co powinien zrobić Andrzej Duda? Przede wszystkim prezydent powinien zawsze działać na rzecz stabilizacji państwa, rozumianej również jako skrócenie okresu funkcjonowania dotychczasowego, pozbawionego obecnie mandatu społecznego rządu do minimum i przyśpieszenie procesu ustabilizowania władzy poprzez umożliwienie stworzenia nowego rządu z mandatem społecznym. 

Po drugie, prezydent w moim przekonaniu, w zaistniałej sytuacji, kiedy rządzić będzie prawdopodobnie większość obecnej opozycji, czyli środowisko inne niż to, z którego on pochodzi, powinien w imię nadrzędnego interesu państwa, dążyć do koabitacji, współdziałania, kierując się interesem państwa, a nie partii. 

Oczekiwałbym więc, że w kwestii wyznaczenia kandydata do tworzenia rządu, prezydent będzie chciał wysłać dobry sygnał o gotowości do koabitacji. Może potraktować to jako inwestycję polityczną.

Prezydent Duda zachowa się w ten sposób? Wprowadził swoich ludzi z list PiS do Sejmu. Mówi się też, że zrobi Tuskowi na złość i postawi na Trzecią Drogę...

Tyle że dla prezydenta oznacza to zanurzenie się w odmętach absurdu i śmieszności. Do tego dochodzi ryzyko braku powagi. Wychodzenie z propozycjami, które szybko nie znajdą potwierdzenia w Sejmie, a będą sprzeczne z logiką postępowania politycznego i rozsądkiem, według mnie narażają prezydenta na nie powagę. 

Faktycznie prezydent Duda jest w tej sprawie nieskrępowany. To oznacza, że może też wskazać na kandydata do urzędu premiera panią Kowalską. Ale to byłoby śmieszne. Myślę, że na taką śmieszność prezydent nie będzie się narażał.

A co teraz robi Andrzej Duda? Negocjuje z PiS? Rozmawia z doradcami? Izoluje się w Pałacu Prezydenckim?

Musi pan o to zapytać Andrzeja Dudę. Nie mam pojęcia, co robi. Mogę powiedzieć, co ja bym zrobił. Ja już bym wygłosił orędzie do narodu. Powiedziałbym o potrzebie uszanowania wyników wyborów i pochwalił niezwykle wysoką frekwencję.

Zapowiedziałbym też dążenie do wspomnianej koabitacji z nową władzą. Powiedziałbym o potrzebie skrócenie do minimum okresu bezkrólewia i jak najszybszego wyłonienia nowej władzy. 

Nowa władza stanie przecież przed ważnym dla Polski problemem pieniędzy z Krajowego Planu Odbudowy, wojny za naszymi granicami oraz przed problemem uchwalenia nowego budżetu.

O ten budżet chciałem dopytać. Sejm ma czas na jego uchwalenie do końca stycznia. Pojawiły się teorie, że jeśli Andrzej Duda będzie grać z PiS, to opozycja będzie miała rekordowo mało czasu na zajęcie się nim. Zapytam wprost: prezydent zagra na rozwiązanie Sejmu?

To byłaby kompromitacja prezydenta. Oznaczałoby to działanie przeciw stabilizacji państwa, a to jego obowiązek. Ponadto dążenie do takiego scenariusza będzie nieskuteczne. 

Każdy nowy rząd może zgłosić budżet przygotowany przez poprzedników, a potem dopiero go poprawiać, zmieniać. 

Ale ten budżet to będzie niemała pułapka. Tak naprawdę, wciąż nie wiadomo, co tam może się znaleźć. 

To prawda, tego nie wiemy, ale nowy rząd na pewno przeprowadzi audyt dotyczący finansów publicznych, żeby sprawdzić stan zadłużenia kasy państwowej i sprawdzić, czy ta kasa nie jest przypadkiem pusta, bo środki na przykład zostały wydane w okresie kampanijnym. 

Audyt rozumiany jako bilans zamknięcia rządów PiS i otwarcie bilansu nowego rządu, jest niezbędny. Trzeba też ustalić stan zadłużenia zagranicznego. Dopiero wtedy można dokonać korekty budżetu. 

Nie, to nierealne i niepotrzebne. Według mnie prezydent Andrzej Duda sam wie, w jaki sposób może budować, a w jaki niszczyć własne szanse. Oczywiście opinia środowisk demokratycznych na całym świecie będzie miała znaczący wpływ.

Ale jakichkolwiek form nacisków ze strony innych państw na to by prezydent wyznaczył kogoś konkretnego do misji tworzenia rządu, w moim przekonaniu, poza jakimś Bantustanem się nie praktykuje.

A naciski ze strony PiS? Kaczyński ma moc, żeby naciskać na Dudę? 

Andrzej Duda wysłał do parlamentu część swoich najbliższych współpracowników, którzy będą pasem transmisyjnym. Ten pas transmisyjny będzie działał w dwie strony: od klubu PiS do prezydenta i od prezydenta do klubu PiS. 

Czy będą naciski? Nie wiem. Racze "delikatne sugestie", że albo będzie grał z własną partią melodie tej partii, albo skażą go w przyszłości na nicość polityczną. Nie wiem jednak, czy to przyjmie formę nacisków.