nt_logo

Oko Proroka to najpopularniejsza pamiątka z Turcji. Ma ważne znaczenie

Klaudia Zawistowska

29 czerwca 2024, 09:57 · 3 minuty czytania
Wakacje w Turcji spędzi najpewniej ponad jedna trzecia polskich klientów biur podróży. Wielu z nich z urlopu wróci z popularnymi tam replikami znanych marek, herbatami, kawą, słodyczami i… niebeskim Okiem Proroka.


Oko Proroka to najpopularniejsza pamiątka z Turcji. Ma ważne znaczenie

Klaudia Zawistowska
29 czerwca 2024, 09:57 • 1 minuta czytania
Wakacje w Turcji spędzi najpewniej ponad jedna trzecia polskich klientów biur podróży. Wielu z nich z urlopu wróci z popularnymi tam replikami znanych marek, herbatami, kawą, słodyczami i… niebeskim Okiem Proroka.
Oko Proroka jest bardzo ważnym symbolem dla Turków. Fot. Klaudia Zawistowska/naTemat

Wszystkie stragany w Turcji usłane są niebieskimi szkiełkami z wizerunkiem oka. Ten symbol można znaleźć na dekoracjach ściennych, ale również kubkach, koszulkach, bransoletkach, talerzach, zakładkach do książek itp. O co chodzi? Choć nazwa tego symbolu to Oko Proroka, to nie ma ono niczego wspólnego z Mahometem i islamem.


Oko Proroka najpopularniejszą pamiątką z Turcji. Co oznacza?

Oko Proroka to uroczy i niepozorny przedmiot. Najczęściej wykonywany jest z ciemnoniebieskiego szkła, na którym maluje się biały i jasnoniebieski okrąg. W Turcji jest on widoczny na każdym kroku, a nie tylko na straganach z pamiątkami.

Turcy Oko Proroka wieszają w domach, wmurowują go w ściany, umieszczają na lusterkach samochodów, zwłaszcza tych nowych, czy noszą jako biżuterię. Symbol ten widziałam nawet na ścianie restauracji Burger Kinga w Stambule. I choć mogłoby się wydawać, że jest to zwykła dekoracja, to prawda jest zupełnie inna.

Okazuje się bowiem, że Turcy są bardzo przesądni. Oko Proroka jest dla nich talizmanem. Kiedyś miał on chronić głównie przed urokami i złym słowem, które pod adresem jego posiadacza kierowali sąsiedzi. Innymi słowy, takie zabezpieczenie na wypadek plotkowania.

Dziś jego zastosowanie jest znacznie szersze. Oka Proroka rozdaje się już małym dzieciom. Ma ono bowiem zapewnić pomyślność, opiekę i ochronę każdemu, kto je posiada. Właśnie dlatego jest ono tak popularne w całym kraju. Ale żeby działało, trzeba spełnić kilka prostych warunków.

Okro Proroka raczej ze szkła niż plastiku. Ważna jest jeszcze jedna kwestia

Po czym poznać, że amulet rzeczywiście zadziałał? Turcy wierzą, że jest on jednorazowy. Jeżeli oko pęknie, jest to jasny znak, że jego posiadacz został ochroniony przed złem lub obmawianiem. Właśnie dlatego ważne jest, z jakiego materiału został wykonany talizman.

Najlepiej jest więc kupić szklane Oko Proroka, a nie jego plastikową wersję. To również nawiązanie do tradycji. Kiedyś było ono bowiem niebieską szklaną kulą. Dziś symbol może być wbudowany w bransoletkę, breloczek, albo być jednym z elementów dekoracji ściennej. Znaczenia nie ma jego rozmiar.

Ważne jest jednak, że Oka Proroka nie powinno się kupować sobie samemu. Zgodnie z tureckim przesądem, aby talizman miał swoją moc, trzeba otrzymać go w prezencie. Jest to więc idealny prezent dla znajomych, przyjaciół i rodziny. Jeżeli wyjeżdżacie na wakacje z bliskimi, po prostu wymieńcie się tym amuletem między sobą.

Skąd wzięło się Oko Proroka? Jest ono popularne nie tylko w Turcji

Historia tego symbolu jest znacznie starsza od islamu i sięga setek lat wstecz. Wywodzi się najpewniej od Oka Nazara stosowanego przez wojowników w Centralnej Azji w okresie szamanizmu. Pierwotnie nie miał on formy szklanej kuli, czy dzisiejszego płaskiego okręgu. Wówczas wykorzystywano wszystko, co mogło przypominać oko, np. pestkę daktyla, czy żółwią skorupę. Talizman miał bowiem wówczas chronić przed "złym spojrzeniem".

Co ciekawe, symbol ten znajdziemy nie tylko w Turcji. Jest on popularny również w Grecji, na Cyprze, a niedawno widziałam go również podczas wakacji w Albanii. W Tunezji popularnością przegrywa z ręką Fatimy, choć często są one łączone w jeden talizman.