Rumianek pospolity (Matricaria chamomilla) był znany ze swych niezwykłych właściowości leczniczych już od czasów Hipokratesa (a nawet jeszcze wcześniej). Jakim dolegliwościom zapobiega niezwykle aromatyczny napar z rumianku? Dlaczego warto po niego sięgać?
Rumianek jest rośliną jednoroczną należącą do astrowatych. Walory zdrowotne tego popularnego zioła z długą łodygą i drobnymi kwiatkami zebranymi w koszyczki pełne wartościowych olejków eterycznych cenione były jeszcze przed naszą erą.
Charakterystyczne płatki rumianku z wyglądu przypominają promienie słoneczne. W starożytnym Egipcie uważano je za święte i kierowano pod specjalną opiekę boga słońca Ra.
Grecy z kolei uważali rumianek za doskonały lek przeciwgorączkowy. Piewcą tego zioła był sam Hipokrates, który polecał je na przeziębienia. Zielarze od wieków gromadzili zapasy rumianku w celach leczniczych do lagodzenia różnego typu dolegliwości, a długowłose piękności doceniały jego właściwości rozjaśniające do nadawania niezwykłego blasku fryzurze.
Rumianek pospolity – właściwości lecznicze
Największe walory zdrowotne w rumianku mają koszyczki kwiatowe, które po wysuszeniu stanowią surowiec leczniczy i mogą być stosowane w formie naparu (zaparzanego pod przykryciem przez około 10 minut), płukanki lub jako dodatek do różnego rodzaju produktów kosmetycznych.
⦁ WŁAŚCIWOŚCI PRZECIWZAPALNE
Rumianek działa łagodząco na błony śluzowe. Wydalany jest z moczem, a w trakcie tego procesu może działać przeciwzapalnie na drogi moczowe. Może być wykorzystywany w stanach zapalnych przewodu pokarmowego, do okładów i przemywania oczu przy zapaleniu spojówek (alergicznym i ropnym), a także w stanach zapalnych tęczówki i rogówki.
Zioło to działa rozkurczająco, dlatego można je używać w razie skurczów spowodowanych różnego typu dolegliwościami żołądkowymi, kolek lub wzdęć.
Może być używany zewnętrznie w przypadku stanów zapalnych jamy ustnej i dziąseł, a także przy zapalenia gardła. Stosowanie rumianku może być także pomocne przy problemach ginekologicznych, m.in. przy zapaleniach szyjki macicy lub pochwy i świądzie sromu.
⦁ WŁAŚCIWOŚCI PRZECIWWRZODOWE
Ze względu na to, że rumianek może działać wiatropędnie, poprawia perystaltykę jelit (sprzyja rozkurczeniu mięśni gładkich), zapobiega gromadzeniu się gazów i jest żółciopędny.
Można go stosować w ramach wspomagania standardowego leczenia u pacjentów z chorobą wrzodową żołądka i jelit.
⦁ WŁAŚCIWOŚCI ANTYBAKTERYJNE I ANTYWIRUSOWE
Rumianek znajduje zastosowanie w kosmetyce jako dodatek do różnego typu środków do higieny jamy ustnej.
Można go wykorzystać na co dzień w formie płukanek (np. jako płyn do płukania jamy ustnej).
⦁ WŁAŚCIWOŚCI ANTYALERGICZNE
Olejek eteryczny zawarty w kwiatach rumianku może być pomocny alergikom w łagodzieniu uczuleń lub przeciwdziałaniu alergiom sezonowym. Ze względu na to, że może hamować działanie histaminy i bradykininy, które działają prozapalnie, można wykorzystać to zioło do wzmocnienia organizmu w walce alergenami.
⦁ WŁAŚCIWOŚCI USPOKAJAJĄCE i ANTYDEPRESYJNE
Aromatyczny napar z rumianku pomaga się zrelaksować i może działać rozluźniająco w stanach napięcia nerwowego.
Rumianek może działać jak naturalny antydepresant.
⦁ WŁAŚCIWOŚCI PRZECIWŚWIĄDOWE
Rumianek może być stosowany zewnętrznie do łagodzenia skutków odleżyn, zaczerwienienia skóry (nawet u noworodków), a także w przypadku rumienia lub ograniczenia świądu i stanów zapalnych skóry.
Jak zaparzyć rumianek? Jakie są zalecane dawki tego zioła?
Najbardziej wartościowe są kwiatostany rumianku, dlatego najlepiej jest zaparzać to zioło nie tylko w formie drobnego suszu, ale także wraz z zasuszonymi kwiatami. W odpowiednich dawkach (1 lub 2 łyżeczki suszu na szklankę wody) jest bezpieczny nawet dla dzieci i niemowląt. Powinno się go zaparzać pod przykryciem przez około 10-15 minut i po przecedzeniu spożywać w formie naparu, płukanek, okładów lub do przemywania skóry (można stosować go bezpośrednio na twarz, ma wtedy lekkie działanie rozjaśniające).
W przypadku problemów pokarmowych warto pić rumianek w równych porcjach około 3-4 razy dziennie. Mimo że stosowanie tego zioła jest bezpieczne dla zdrowia, to jednak może wywoływać reakcje alergiczne u osób uczulonych na rośliny z rodziny astrowatych (alergicy powinni zachować szczególną ostrożność).
Istnieje także ryzyko kontaktowego zapalenia skóry w kontakcie bezpośrednim z rumiankiem (choć zdarzają się one rzadko). Jeśli do nich dojdzie, należy jak najszybciej skontaktować się z lekarzem.
Zioło to można stosować:
⦁ ZEWNĘTRZNIE (bezpośrednio na ciało np. w formie kompresów ziołowych, inhalacji, okładów niezbędnych w przypadku infekcji górnych dróg oddechowych, chorób alergicznych, problemów ze wzrokiem lub z jamą ustną, dolegliwości skórnych, tj. owrzodzenia, oparzenia, odmrożenia lub wypryski, a także hemoroidów lub trudno gojących się ran);
⦁ WEWNĘTRZNIE (w formie naparu), kiedy dolegają nam problemy z przewodem pokarmowym (wrzody, kolki, bóle brzucha, niestrawność), infekcje dróg moczowych (zapalenie pęcherza) lub różnego typu zaburzenia układu nerwowego (od nerwic po bezsenność i stany lekowe).
Jak zrobić kompresy z rumianku na twarz i na oczy?
Przeciwzapalne właściwości rumianku pospolitego warto wykorzystać do złagodzenia m.in. zapalenia spojówek lub zaczerwienienia oczu spowodowanego np. długotrwałą pracą przy komputerze.
Najprostszym sposobem jest namoczenie płatków kosmetycznych w naparze z rumianku (zaparzanego około kwadransa pod przykryciem) lub wykorzystanie gotowych torebek herbaty rumiankowej, które po zaparzeniu i lekkim ostudzeniu przykłada się na obolałe powieki.
Podobne kompresy z rumianku można także stosować na twarz. Wystarczy namoczyć gazę w rumiankowym naparze i okryć nią buzię. Ziołowy płyn może pomóc nam pozbyć się przebarwień po trądziku i może dać lekki efekt rozświetlający (tak, jak w przypadku płukanek na włosy).