Impeachment Donalda Trumpa coraz bardziej realny. Na czym polega ta procedura?

Monika Piorun
Już w najbliższą środę w Izbie Reprezentantów odbędzie się debata dotycząca impeachmentu Donalda Trumpa. Choć zarzuty, które mogły doprowadzić do odebrania mu władzy przedstawiono mu już pod koniec 2019 roku, to wtedy przeciwnikom nie udało się usunąć republikanina ze sprawowanej funkcji. Po ostatnich zamieszkach wiele może się zmienić. Wyjaśniamy, czym jest impeachment i którzy prezydenci musieli się z nim zmierzyć.
Czy demokratom uda się doprowadzić do impeachmentu Donalda Trumpa przed zaprzysiężeniem Joe Bidena? Fot. Gage Skidmore / Flickr.com / CC BY-SA 2.0
W związku z wydarzeniami z 6 stycznia 2021 roku, do których doszło na Kapitolu, demokraci chcą oskarżyć Donalda Trumpa o "podżeganie do powstania", zagrożenie bezpieczeństwu państwa i naruszenie procesu integralności, co mogłoby doprowadzić do odebrania mu władzy jeszcze przed 20 stycznia 2021, na kiedy zaplanowano zaprzysiężenie nowego prezydenta Joe Bidena.


We wtorek wieczorem ma odbyć się głosowanie, które mogłoby doprowadzić do formalnego wezwania wiceprezydenta Mike'a Pence'a do uniemożliwienia 45. prezydentowi USA dalszego pełnienia obowiązków (czemu sprzeciwiają się republikanie). W środę zaś ma się rozpocząć debata w sprawie impeachmentu Donalda Trumpa. Na czym polega ten proces?

Czytaj także: Jest wniosek o impeachment Trumpa. Wiadomo, o co oskarżono 45. prezydenta USA

Co to jest impeachment?

Impeachment to popularna w krajach anglosaskich procedura, która prowadzi do postawienia w stan oskarżenia urzędującej głowy państwa. Proces ten może wszcząć parlament lub inny organ legislacyjny w celu pociągnięcia do odpowiedzialności konstytucyjnej za działania niezgodne z prawem.

W USA impeachment może dotyczyć: prezydenta, wiceprezydenta lub innych funkcjonariuszy cywilnych i wymaga powołania specjalnej komisji, która bada zgromadzone materiały dowodowe i przesłuchuje powołanych świadków.

W efekcie jej działań parlament może podjąć decyzję o ewentualnym odwołaniu danej osoby ze sprawowanej funkcji, pozbawieniu jej prawa do immunitetu i odebraniu jej władzy, co w konsekwencji umożliwia postawienie oskarżonego przed sądem i wytoczenie procesu w danej sprawie.

Kiedy można doprowadzić do impeachmentu?

Impeachment wszczynany jest w momencie, w którym dochodzi do wyraźnego naruszenia prawa i zlekceważenia obowiązujących przepisów, na co trzeba znaleźć przekonujące dowody.

W Polsce odpowiednikiem tego procesu jest postawienie osoby pełniącej wysokie stanowisko państwowe przed Trybunał Stanu.

Impeachment Donalda Trumpa. Kto jeszcze miał ten sam problem? (Lista prezydentów USA)

W przypadku Donalda Trumpa zarzuty, które mogły doprowadzić do jego impeachmentu, pojawiły się pod koniec 2019 roku. Wtedy oskarżono go m.in. o nakłanianie rządu innego państwa (chodziło o Ukrainę) do ingerowania w wybory w USA dla osiągnięcia osobistych korzyści politycznych (oczernieniu ówczesnego konkurenta Trumpa, Joe Bidena).

Ostatecznie Senat uniewinnił Donalda Trumpa, a prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełeński oficjalnie zaprzeczył, by wywierano w tej sprawie naciski na rząd.

Czytaj także: Impeachment Trumpa – wszyscy słyszeli, ale już się gubią. Oto 9 faktów, które pomogą zrozumieć

Nie tylko Donald Trump musiał się zmierzyć z postępowaniem związanym z impeachmentem, choć w czasie jego prezydentury problem ten nastąpił aż dwukrotnie. Wśród innych amerykańskich polityków postawionych w stan oskarżenia byli: Ostatecznie żadnego z nich nie udało się pozbawić sprawowanego urzędu. W przypadku Richarda Nixona doszło jednak do tego, że przed końcowym głosowaniem sam zrezygnował z pełnienia obowiązków.

Tak wyglądały dokumenty związane z impeachmentem prezydenta Nixona.

Dowiedz się więcej: