Wychowana w indiańskiej wiosce, pokochała Polskę. Oto Aleksandra Richie, żona posła PSL

redakcja naTemat
60-letnia Kanadyjka jest żoną posła Władysława Teofila Bartoszewskiego, synową śp. byłego szefa MSZ Władysława Bartoszewskiego. Ale to nie powiązania rodzinne sprawiają, że jest znana, a jej praca badawcza. Aleksandra Richie jest światowej sławy historyczką i autorką znakomitych książek.
Aleksandra Richie i Władysław Teofil Bartoszewski Fot. Mariusz Grzelak/REPORTER

Aleksandra Richie. Indiańskie dzieciństwo żony posła PSL


Aleksandra Richie urodziła się w 1961 roku w stanie Victoria, ma korzenie brytyjskie. Jej mama pracowała w obronie cywilnej, w wydziale, który odpowiadał za przygotowanie na wypadek wojny atomowej. Tata był leśnikiem i wraz z nim, gdy Aleksandra miała cztery lata, rodzina przeniosła się na daleką północ Kanady.


Rodzina mieszkała z dala od cywilizacji, wśród Indian szczepu Tsay Keh Dene (Sekani), 230 kilometrów od najbliższej osady. Pierwszą szkołą była dla dziewczynki szkoła życia, związana z tradycjami i obyczajami Indian.

– Dostaliśmy z bratem po nożu, mieliśmy nosić je zawsze przy sobie. Kiedy wychodziliśmy do lasu, musieliśmy zostawiać na drzewach znaki, żeby znaleźć drogę. Naszymi przewodnikami były lokalne dzieci. Tam nauczyłam się, jak zachowywać się w lesie, żeby przeżyć. Na przykład jak odróżnić ryk niedźwiedzia, który chce zaatakować, od takiego, który chce tylko przestraszyć intruza – wspominała rozmowie z Jackiem Tomczukiem w miesięczniku "Uroda życia" (przedrukowanym w kwietniu tego roku przez magazyn "Viva").

Aleksandra Richie. Edukacja i praca


Mimo że mieszkała na kanadyjskim odludziu, Aleksandra chodziła do szkoły. Była to szkoła jednoklasowa, dla uczniów w jednym wieku – białych przybyszy i tubylców, choć dzieci indiańskie nie uczęszczały do niej regularnie – gdy był czas polowań i oprawiania mięsa pomagały w domu.

Po czterech latach takiej edukacji rodzice zapisali Aleksandrę do prywatnej, prestiżowej szkoły, gdzie zainteresowała się historią i kulturą Europy. Wiedzę pogłębiała podczas pobytów u rodziny w Wielkiej Brytanii. A potem zdecydowała, że będzie studiować tę tematykę na Uniwersytecie Oksfordzkim.

Studia zakończyła uzyskaniem stopnia doktora historii. Pracowała w Londynie w Boston Consulting Group, specjalizując się w restrukturyzacji gospodarki w krajach postkomunistycznych. Wykładała też historię i stosunki polityczne w Europie Środkowo-Wschodniej w Oxfordzie. Tu poznała swego przyszłego męża, Władysława Teofila Bartoszewskiego.

Czytaj także: Syn Bartoszewskiego dostał zaproszenie do TVP. W ostatniej chwili nastąpił niespodziewany zwrot

Dziś Aleksandra Richie jest profesorem w Colegium Civitas i na stałe mieszka w Warszawie. Jeździ z wykładami na uczelnie w Wielkiej Brytanii i Kanadzie, jest we władzach St Michael’s University School w Wiktorii w Kanadzie oraz doradcą historycznym w Narodowym Muzeum II Wojny Światowej w Nowym Orleanie.

Pracuje też jako ekspert przy wielu produkcjach filmowych i programach telewizyjnych. Jej zainteresowania naukowe koncentrują się na polityce międzynarodowej i historii, przede wszystkim II wojny światowej.

Aleksandra Richie. Związki z Polską


Aleksandra Richie w wielu wywiadach podkreśla, że początkowo zajmowała się historią Niemiec – tego dotyczyła jej praca doktorska i pierwsza książka pt. „Berlin. Metropolia Fausta”. W latach 1985-1987 mieszkała we wschodniej części Berlina.

W rozmowie z Jackiem Tomczukiem opowiada, że atmosfera miasta była przygnębiająca, ludzie bali się z nią rozmawiać w obawie, że zostaną posądzeni o szpiegostwo i trafią do więzienia.

Sądziła, że Warszawa będzie taka sama: ot kolejne miasto z bloku wschodniego. Jednak, jak wspomina, stolica Polski w końcówce lat 80. była zupełnie inna – ludzie swobodnie rozmawiali, także na tematy polityczne, sprzedawana była prasa drugiego obiegu, rosła opozycja. To wszystko ją zafascynowało i wciągnęło.

Richie zaczęła wraz z mężem podróżować po Polsce i interesować się jej przeszłością. Ale nie był to jeszcze czas, gdy zamieszkała nad Wisłą. Wykładała na Oksfordzie i towarzyszyła mężowi, który w tym czasie doradzał dużym międzynarodowym firmom, które chciały wejść na wschodni rynek (Władysław Teofil Bartoszewski jest historykiem i antropologiem, specjalistą historii nowożytnej; w latach 1985–1990 był związanym z Instytutem Studiów Rosyjskich, Radzieckich i Wschodnioeuropejskich, dziś jest posłem PSL).

Aleksandra Richie: "Warszawa 1944. Tragiczne Powstanie"


Po latach napisała bardzo dobrze ocenioną i nagradzaną książkę „Warszawa 1944. Tragiczne Powstanie” – pisała ja osiem lat, korzystając m.in. ze zbiorów Władysława Bartoszewskiego, prywatnie jej teścia.

Rodzina Władysława Teofila Bartoszewskiego i Aleksandry Richie


Na zamieszkanie w Warszawie Aleksandra i Teofil zdecydowali się dopiero wtedy, gdy na świat przyszyły ich córki – obie, jak wyznał dwa lata temu Teofil Bartoszewski – z wykorzystaniem metody in vitro. Dziś mają 18 i 14 lat.
Czytaj także: Zamieszanie z negatywną opinią dla Ronda Bartoszewskiego w Krapkowicach to sprawa poważniejsza niż myśleliście