Słuchanie "Thrillera" i "Billie Jean" już nigdy nie będzie takie samo. Obejrzałem dokument o Jacksonie

Bartosz Godziński
O dokumencie "Leaving Neverland" od tygodni mówi cały świat, teraz możemy obejrzeć go w Polsce. Nie będzie to sposób na miłe spędzenie wieczoru, bo opowieści dwóch mężczyzn, którzy w dzieciństwie "przyjaźnili się" z Michaelem Jacksonem, mrożą krew w żyłach. Dają jednak odpowiedzi na wiele nurtujących pytań.
Zachowało się wiele fotografii i nagrań dokumentujących "przyjaźń" Jacksona i kilkuletniego fana Fot. Wade Robson / Materiały prasowe HBO
Zanim zasiądziecie przed ekrany, zastanówcie się, czy jesteście gotowi na zburzenie mitu Michaela Jacksona w waszym głowach. W jego miejsce wejdą obrazy i słowa z dokumentu, a każdorazowe słuchanie przebojów "Króla popu" wiązać się będzie z obrzydzeniem.

Nie da się jednak przejść wokół całego zjawiska obojętnie, a ciekawość i tak zwycięży. Dla osoby takiej jak ja, która katowała na walkmanie kasetę "Dangerous", a jedno z pierwszych wspomnień z dzieciństwa wiąże się z oglądaniem "Moonwalkera" w telewizji, ów dokument był ciosem w samo serce. Od 8 marca można oglądać go w HBO GO, a od kwietnia w telewizji.
"Chcę zostać twoim przyjacielem"
4-godzinny film podzielony jest na dwie części. Nie spodziewajmy się fajerwerków, wizualizacji i komputerowych rekonstrukcji. Tutaj liczy się przede wszystkim treść. Głównymi bohaterami, którzy zdradzają trudne szczegóły ze swojej przeszłości, są obecnie 37-letni Jamesa Safechuck oraz 41-letni Wade Robson. W filmie wypowiadają się też ich rodziny. Niestety zabrakło odpowiedzi drugiej strony, co jest obiektywnie niesprawiedliwe i faktycznie może być uznane za prywatną wendettę.

James Safechuck był dziecięcym aktorem z Simi Valley w stanie Kalifornia. W 1986 roku, jako ośmiolatek, dostał rolę w reklamie Pepsi, której gwiazdą był Jackson. Chłopiec ujął muzyka, który w ciągu kolejnych miesięcy stał się bliskim przyjacielem jego rodziny.

Wade Robson był natomiast członkiem dziecięcego zespołu tańca z Brisbane w Australii. W 1987 roku - w wieku 5 lat - wygrał konkurs taneczny, w którym główną nagrodą było spotkanie z Jacksonem podczas jego koncertu w Brisbane. W 1990 roku Joy, matka Robsona, nawiązała ponownie kontakt z gwiazdorem, który zaprosił całą jej rodzinę na weekend do rezydencji, gdzie narodziła się między nimi przyjaźń.

Pierwsze spotkanie Wade'a Robsona i Michaela JacksonaFot. Materiały prasowe HBO
Media mówiły o tym, że Michael Jackson molestował dzieci od lat. Jego rzekome upodobania nie są zatem żadnym odkryciem. Co innego jednak, jeśli mamy do czynienia z autentycznymi zdjęciami, nagraniami z VHS-ów i sekretarek telefonów. Umieszczenie ich w dokumencie pozwala wyrobić sobie własne zdanie.


Kiedy widzimy na ekranie MJ-a, który usilnie próbuje się kumplować z siedmio- i dziesięciolatkiem, nie mamy wątpliwości, że coś z nim było nie tak. Można kochać dzieci, ale bez przesady. Na archiwaliach wszystko jest udokumentowane - widzimy gwiazdora w domach maluchów, słyszymy jak do nich dzwoni. Nawet to wystarczy, by zmienić o nim zdanie. Jednak był supergwiazdą, a ludzie zawsze akceptują ich dziwne zachowania. To tak jak noszeniem ciuchów z sieciówek, choć dobrze wiemy, że szyją je dzieci w Bangladeszu.
MJ w domu Jamesa SafechuckaFot. Materiały prasowe HBO
Piotruś Pan
Ponad tysiąchektarowa rezydencja Jacksona nosi nazwę "Neverland", czyli Nibylandia. Fikcyjna wyspa Piotrusia Pana jest doskonałą metaforą muzyka. MJ nigdy na dobrą sprawę nie dorósł, bo nie miał normalnego dzieciństwa. Od małego występował w zespole Jackson 5, a jego tata był tyranem. Joe Jackson może i świetnie zarządzał karierą dzieci, ale nieprzypadkowo określa się go mianem "najgorszego ojca w historii".

Nic dziwnego, że MJ w dorosłym życiu chciał sobie odbić stracone dzieciństwo przyjaźniąc się ze swoimi małymi fanami. Podejrzewam, że w jego mniemaniu nie było w tym niczego zdrożnego. W drugą stronę działało to podobnie: kto nie chciałby się spędzać czasu ze swoim idolem? Niestety, ta relacja nie kończyła się na zwykłych pogaduchach i graniu na konsoli.
MJ i 10-letni JamesFot. Materiały prasowe HBO
To nie było też tak, że Jackson od razu przystępował do gwałtu. Z dokumentu wynika, że miesiącami "urabiał" młodych chłopaków. Byli wpatrzeni w niego jak w obrazek, zabierał ich na koncerty, zakupy, nazywał swoimi dziećmi. To był typowy grooming - jedna z wielu chorób toczących amerykański showbiznes.

Potem miał przystępować do następnego etapu. Spędzać z nimi noce sam na sam w pokoju, kazać lizać sutki, uczyć masturbacji, uprawiać seks oralny. W ciągu kolejnych lat przerażający związek rozkręcał się - Jackson miał upijać ich alkoholem, puszczać filmy porno i próbować seksu analnego. Wade opowiada, że nie czuł się komfortowo, gdy gwiazdor wkładał mu palec w odbyt. Jackson miał wtedy odpowiedzieć: "Och, jeszcze to polubisz".
Jackson był przyjacielem całej rodziny Robsonów (luty 1990 r.)Fot. Materiały prasowe HBO
Gdzie byli rodzice? Tuż obok
Nie można winić chłopaków. Pozostaje nam im współczuć i zrozumieć, czemu to robili. James i Wade przyznają zupełnie nie zdawali sobie sprawy, że są ofiarami molestowania (przeciwnicy edukacji seksualnej u dzieci mają więc dowód na to, że są w błędzie). Może i coś podejrzewali, ale czego się nie robi, by spędzać czas ze swoim bożyszczem?

Ponoć Jackson zaprogramował ich również na wypadek wpadki. Miał mówić dzieciakom, że mają trzymać buzię na kłódkę, bo "ludzie tego nie zrozumieją". Zapewniał ich, że jeśli ktoś się o tym dowie, zostaną rozdzieleni (co akurat było w sumie prawdą) i pójdą do więzienia (co było połowiczną prawdą). Chłopcy nie chcieli tracić Michaela, więc milczeli jak grób lub kłamali, by go bronić. Nawet, gdy pytała o to mama czy policja.
MJ na trasieFot. Materiały prasowe HBO
Rodzice również żyli w błogiej nieświadomości, pławiąc się w luksusach zapewnianych przez multimilionera-piosenkarza. Bulwersujące sceny miały się rozgrywać dosłownie przez ścianę - w drugim pokoju hotelowym lub rezydencji. Mama Wade'a mówi, że wierzyła swojemu synowi, a ten zawsze zaprzeczał jakoby miał być dotykany. Wierzyła też, że wszystkie plotki o Jacksonie są nieprawdą, przecież "to Michael" – obdarzony anielskim głosem, delikatny geniusz.

Jeśli wierzyć wszelkim sensacjom z tego filmu, Michaela Jacksona ekscytowało obcowanie z chłopcami z normalnych rodzin - przede wszystkim z takimi wchodził w bliższe kontakty.
Sypialnia w rezydencji Jacksona. Tu również miało dochodzić do aktów seksualnych z dziećmiFot. Materiały prasowe HBO
Byli molestowani, ale wciąż go czczą
Hardcore'owi fani zmarłego piosenkarza będą podchodzić wrogo i sceptycznie do wyznań obu mężczyzn. "Chcą naciągnąć go kasę", "Michael nie ma jak się bronić", "Czemu dopiero teraz gadają?" - to najczęstsze argumenty w obronie nieżyjącego artysty. Problem w tym, że obaj bohaterowie nie są anonimowymi oskarżycielami, którzy nagle wzięli się znikąd.

Obaj towarzyszyli Jacksonowi na scenie, a wszystko jest oczywiście na taśmach. Wydarzenia z dzieciństwa odcisnęły na nich piętno, ale po ich zachowaniu przed kamerą nie możemy sądzić, że cierpią na mitomanię lub inne zaburzenia, które podważają ich słowa. Zresztą, ich oskarżenia są tak mocne, że tylko kompletny świr mógłby kłamać i oskarżać taką gwiazdę.
5-letni Wade Robson (1987 r.)Fot. Materiały prasowe HBO
Obaj mężczyźni dużo mu zawdzięczają. Ich kariery oparły się na znajomości z Jacksonem. James został gitarzystą, a Wade słynnym choreografem, który współpracował m.in. z *NSYNC czy Britney Spears. Niszcząc go przed kamerami HBO ryzykowali bardzo dużo.

Jako dorośli mężczyźni nie przestają mówić o nim z szacunkiem. W dokumencie nie krzyczą, ani nie wzywają Jacksona. Czasem uronią łzę lub zadrży im ręka. Tak jak w scenie, w której James pokazuje pierścionek - pamiątkę po "ślubie na niby" z Michaelem w 1988 roku.
James Safechuck (1988 r.)Fot. Materiały prasowe HBO
Kochali go, był ich całym życiem. W końcu jednak zdecydowali się wyjawić swoją najskrytszą tajemnicę, bo ile też mogli ją trzymać w sobie... Można domniemywać, że takich ofiar było wiele. W dokumencie pada stwierdzenie, że MJ co 12 miesięcy miał nowego "chłopaka".

Wśród jego małych przyjaciół był też Macaulay Culkin. Gwiazda "Kevina samego w domu" zaprzeczyła przypuszczeniom o molestowaniu. Takie spekulacje nabierają znaczenia zwłaszcza w kontekście jego wieloletnich problemów z używkami.
Jackson tylko bawił się z dziećmi, czy robił im coś jeszcze? Pewnie nigdy nie dowiemy się tego z całą pewnościąFot. Materiały prasowe HBO
Michael Jackson Superstar
Showbiznes ma teraz gigantyczny problem. Co zrobić z ikoną popkultury, jaką jest bez wątpienia Michael Jackson? Czy oddzielać człowieka od dzieła? MJ nie był jednak zwykłym artystą. Do tej pory nie znalazł się następca, który choćby w ułamku procenta mu dorównał. Bo kto, Justin Bieber? W nim kochają się głównie nastolatki. Jacksona uwielbiali i śpiewali wszyscy, a jego hity niezmiennie królują na domówkach i dyskotekach na całym świecie.

Wystarczy spytać dowolnego artystę pop o największą inspirację. Wiadomo kto znajdzie się na pierwszym miejscu. Kompozycje Jacksona nadal świetnie brzmią, jego styl ubierania się i tańca wciąż budzi podziw. I nadal inspiruje. On zdefiniował ogromną część współczesnej popkultury, jego patenty słychać w wielu piosenkach i teledyskach. Jego duch krąży w całym przemyśle rozrywkowym.
Michael Jackson zagrał i spotkał się z fanami w Warszawie w 1996 rokuFot. Jacek Gumowski / Agencja Gazeta
Choć stacje radiowe bojkotują Jacksona, to nie da się go tak łatwo wykreślić jak Kevina Spacey, oskarżonego o molestowania nastolatka. Aktor jest wymazywany z kinematografii, ale to "tylko" aktor. Nad R. Kellym również wisi groźba więzienia i kasowania z playlist, ale to "tylko" muzyk. Świat nie leżał u ich stóp.

"Leaving Neverland" jest już trzecim "zamachem" na Króla popu. Za pierwszym razem, w 1993 roku, nie postawiono mu nawet zarzutów (Jackson miał zapłacić miliony dolarów za milczenie), za drugim podejściem wszystko skończyło się głośnym wyrokiem uniewinniającym. Sądząc po zamieszaniu w mediach, dokument Dana Reeda okazał się najskuteczniejszy - nie rozgrywa się na zamkniętej sali sądowej, lecz na naszych oczach, w innych czasach. I nie da się o nim przestać myśleć słuchając największych przebojów muzyka.